rijk is hierbij de vraag hoeveel energie
het kost om in leven te blijven.
Berekend is dat ondanks een trek
tocht van gemiddeld 4500 km, rei
zende kanoeten per jaar 40 procent
minder energie nodig hebben, dan de
'luie' vogels. De reislustige variant
loopt echter wel flinke risico's.
Elfstedenwinters
De vliegtocht terug slaagt alleen met
windje mee. Als het weer tegenzit,
moeten de vogels uitgehongerd een
tussenlanding maken in Franse kust
gebieden, waar de situatie veel min
der gunstig is dan hier. Dit vergroot
nog eens de kans dat ze te laat in hun
broedgebied aankomen. Vogels ba
lanceren telkens op het randje van
hun energetische mogelijkheden. Het
lijkt erop dat vogels verstand hebben
van statistiek. Zouden ze weten dat
strenge "Elfstedenwinters" zoals die
van 1985, 1986 en 1997, tot dusver
maar 18 keer zijn voorgekomen in
deze eeuw r De vogels lopen dus een
kans van één op vijf om geconfron
teerd te worden met barre omstandig
heden. Mocht een winter onverhoopt
streng uitvallen, dan is er altijd nog
de keus tussen vluchten of blijven.
Vaak is dit trouwens wel een keus uit
twee kwaden. Blijven betekent vrijwel
zeker door voedselgebrek omkomen.
Vertrekken betekent onvermijdelijk,
r eel energie uitgeven tijdens een
vorstvlucht naar andere gebieden.
De meeste scholeksters bijvoorbeeld,
kiezen wanneer ze door een koude
golf worden overvallen voor de stra
tegie: "wacht zo lang mogelijk, hoop
op betere tijden, maar bewaar genoeg
reserves om alsnog een vorstvlucht te
kunnen ondernemen naar andere
gebieden". Maar als de voedselom-
standigheden in het vluchtgebied
slecht zijn moeten de vogels voor hun
exodus alsnog een hoge tol betalen.
Het lijkt erop dat vooral de laatste
jaren veel scholeksters rondom het
bestaansminimum leven. Als de voed-
selomstandigheden verslechteren zijn
ze gedoemd te sterven, omdat zij niet
genoeg reserves hebben om aan een
vorstvlucht mee te doen.
Top-10
Krrrrk, met een schaar knipt Jan-
Willem een stuk van een vieugel van
een dode scholekster. Op die manier
wordt de vogel gemarkeerd, om dub
beltelling te voorkomen. "Moet je
eens voelen, geen grammetje vet
schuivend krui-ijs.
Doodgevroren scholekster
D
