If
1 Sm
■r
Tekeningen: in het gebied wat betreft mensen al-
C. He Kraker leen enkele koeien wachters. Naast
Provincie Zeeland, toezicht houden op het vee van boe
ren uit de verre omgeving, leefden ze
van palingvangst en het verzamelen
en verkopen van eieren van kokmeeu
wen, sterns en weidevogels. Dat wa
ren toen Schouwse delicatessen met
landelijke bekendheid.
Na de ramp is bij de verkavelingswer-
ken de Prunje zeer grondig op de
schop genomen; geegaliseerd, diep-
geploegd, een nieuw slotenstelsel
gegraven en er kwam een indeling in
rechthoekige percelen. De dominante
invloed van zoute kwel en de moeilijk
bewerkbare oude zeeklei bleven ech
ter, zodat thans de Prunje nog steeds
grotendeels uit graslandgebied bestaat
en volgens de huidige landbouwkun
dige maatstaven gezien wordt, als een
marginaal agrarisch gebied. Dat, en
het feit dat er vooral veel oudere boe
ren gronden in het gebied hadden,
waren de redenen dat de overheid
recentelijk binnen korte tijd het Prun-
jegebied grotendeels kon aankopen.
Of, zoals sommige betrokken boeren
zeggen: "plan Tureluur was voor ons
een geschenk uut d'n 'emel".
Tureluur.
l
Streefbeeld: najnnrsbeeld met kreek en roodklcurendc zoutvegetaties, begraasd door
brandanus, rotgans en roodhalsgans.
Inrichtingsplan
Vorig jaar hebben de provincie en het
ministerie van LNV een fraai uitge
voerde gebiedsvisie voor het toe
komstige Schouwse natuurgebied
uitgebracht. De ruilverkavelingscom
missie zal dit rapport als leidraad
gebruiken voor de uitwerking van het
definitieve inrichtingsplan. In de visie
wordt voor de inrichtingsvoorstellen
uitgegaan van hoe het gebied er
waarschijnlijk anno 1600 uitgezien
heeft: een laag, moerassig poelgron-
dengebied, waardoorheen enkele
grootschalig, deels verlande kreken
meanderden vanaf de Oosterschelde-
dijk tot enkele kilometers landin
waarts. Toen was reeds het voordien
aan de oppervlakte liggende, waar
schijnlijk meters dikke veenpakket
door afgraving (moernering) groten
deels verdwenen. Een dergelijk beeld
kon gereconstrueerd worden aan de
hand van bodemkundige onderzoeks
gegevens en archiefonderzoek.
De grootschalige inrichtingsvoorstel
len, die vooral in de Prunje uitge
voerd zullen worden, komen neer op
het terugbrengen van het patroon van
brede, ondiepe en plaatselijk verlande
kreken. Daarnaast is een belangrijke
inrichtingsmaatregel, het instellen van
een hoger grondwaterpeil. Door het
graven van het krekenpatroon zal de
invloed van zoute kwel in het natuur
gebied nog groter worden dan thans.
Uiteindelijk zal een landschapsbeeld
van een uitgestrekt klei-moeras ont
staan, met veel overgangssituaties
tussen water en laag- en hogergele-
gen land. Naast graslandgebieden en
open water zullen riet- en biezenvel
den ontstaan, die waarschijnlijk lokaal
overgaan in ruigtes met misschien
enige struweelvorming. In de brakke
delen zullen verschillende zoutplan-
tengemeenschappen het beeld bepa
len, en in de overgangen naar hogere
en zoete gedeelten kunnen soorten
als rietorchis en addertong verwacht
worden. Het landschapsbeeld zal gro
tendeels weids, open en 'oer' zijn.
Vanwege de hiervoor geschetste
specifieke geografische situatie, met
een dominante invloed van zoute
kwel, is de Schouwse zuidkust waar
schijnlijk de enige locatie in Neder
land waar zo'n grootschalig brak klei-
moeras tot ontwikkeling kan komen.
Omdat op Europese schaal brakke
natuurwaarden zeldzaam geworden
zijn, vormt dit natuurproject een
wezenlijke bijdrage aan onze natio
nale verplichting de biodiversiteit te
behouden en te versterken.
8
