De Oudelandse pole
zoet en zout op een
door Piet Pijpelink, voorlichter waterschap Het Vrije van Slu
De wetenschappelijke soortnaam van
sint janskruid, perforatum, duidt op
de vele doorschijnende oliekliertjes in
het blad. Tegen het licht lijken de
kliertjes op kleine gaatjes. In de 17de
eeuw ontstond in dat verband de
naam 'hondertgatichgewas'. De Fran
sen, met hun gevoel voor overstate
ment, spraken over 'mille pertuis', de
plant met de duizend gaatjes. Volgens
een volksgeloof onstonden de gaatjes
in het blad door naaldenprikken van
de duivel. Hij was verbolgen omdat
de plant kennelijk een grote kracht
bezat, om hem te kunnen verdrijven.
Met deze prikken probeerde de duivel
de levenskracht van sint janskruid te
vernietigen. Vanwege de vermeende
antidiabolische werking hing men
vroeger rond midzomernacht de plant
in huis op om allerlei duistere
machten te weren.
Voor dat het echt duistert, glijdt de
Friesland na de excursie de late nacht
in. Aan boord roept het 'salonorkest'
wederom een romantische sfeer op.
Met een nocturne van Chopin wel
licht of als de 'Friesland' rond mid
dernacht weer aanmeert bij 't Luitje,
een 'Chanson de Matin' als afscheid.
Zie voor plaats en vertrektijd van de
excursie de agenda op pagina 6.
Sint Janskruid.
In het uiterste puntje van West-Zeeuwseh-Vlaanderen,
ingeklemd tussen Zomerdorp 'Het Zwin', de duinen en de
oude zeewering, ligt de Oudelandse polder. Al wandelend
door het gebied valt elke natuurvorser de onmiskenbare
strijd tegen het water op. Typisch zoutminnende planten als
zeekraal, lamsoor, en zeeaster worden afgewisseld met
plaatsen waar zoetwaterliefhebbers als biezen en kranswieren
uitstekend gedijen. De onlangs in deze polder uitgevoerde
peilverhoging zal de komende tijd de zeldzame flora en fauna
in dit gebied nog meer 'bewegingsvrijheid' bieden. Sinds
1 januari 1997 is dit reservaatsgebied volledig in handen van
de stichting 'Het Zeeuwse Landschap'.
Echt oud land
De Oudelandse polder doet daadwer
kelijk zijn naam eer aan. Reeds in
1112 wordt de naam van dit brokje
West-Zeeuwsch-Vlaanderen vermeld,
zo blijkt uit de geschiedenisboeken.
Brokje? De oorspronkelijke Oude
landse Polder is met 907 ha aanmer
kelijk groter geweest dan het huidige
residu. In dit gebied zijn diverse
restanten van oude dijkjes ontdekt.
Aanvankelijk waren er vele kleine
poldertjes of omkadingen de zgn
'beginnen' die aan de basis lagen van
het ontstaan. Zo is de noordelijke
dijk (inderdaad, de Noorddijk) van
deze polder een inlaag van 't oude
land van Cadzand. Uit het greppel-
en afgravingspatroon van dit zgn.
karreveld valt duidelijk af te leiden op
welke wijze de dijkenbouwers voor
zagen in het basismateriaal voor de
zeewering: klei.
Bescherming
De Oudelandse polder, nu 5 hectare
groot, is een natuurgebied! De laag
gelegen strook aan de voet van de
Zwinduinen wordt dan ook zorgvul
dig beschermd. Naast de bordjes van
Het Zeeuwse Landschap die de arge
loze bezoeker op andere gedachten
moet brengen, is er altijd nog de
'sterke arm'. Terwijl René Beyersber-
Op zilte plekken groeit de echte lamsoor.
14