Van de redactie
Redactieadres
Stichting „Het Zeeuwse Landschap"
Landgoed Landlust
Postbus 25, 4450 AA Heinkenszand
Telefoon 0113-562640
Telefax 0113-563729
Postrekening 245740
Bank: ABN*AMRO Middelburg
Bank: Rek.nr. 51.03.36.167
Giro van de bank 46882
Redactie
J. van den Boom - G.J.C. Buth -
M. Jacobusse - M. van der Jagt -
A. v.d. Wees - RJ.B.M. Willems
Kopij
Bijdragen voor dit blad in de vorm van
artikelen, ingezonden stukken, foto's
enz. kunnen worden gezonden aan de
redactie. Inleveren voor het eind van
elk kwartaal. Plaatsing van artikelen
betekent niet dat deze het inzicht van
de redactie weergeven.
Advertenties en promotie
PUBL1BORN media
Zonnebloemstraat 46,
Postbus 243, 4460 AE Goes
Telefoon 0113-250505
Fax 0113-250300
Vormgeving en productie
Boom Kollektief, Goes
Druk
Grafisch Bedrijf Pitman, Goes
Foto's en illustraties
Chiel Jacobusse 1, 5, 15, 16
Adri Karman 4, 17, 20, 21
Arnold van der Wees 6, 10, 24
Archief HZL 11, 12, 13, 14
Hannie Joziasse 14,16
Omslagfoto
Bloeiende graslathyrus in een berm op
Zuid-Beveland
(foto Chiel Jacobusse)
Inhoudsopgave
Agenda 2,6
Van de redactie 3
Op zoek naar... zweefvliegen 4
Het Zwin geadopteerd door
snoepfabriek Verduyn 5
Ik worstel en kom boven 8
Uit het beheer 10
A midsummer night's dream op
de Oosterschelde 12
De Oudelandse polder:
zoet en zout op een klein plekje 14
Hij had er al weer zin in 17
De koekoek 19
"Landschap", staat er vermeld in de
naam van onze stichting. Behoud en
ontwikkeling van landschappelijke en
cultuurhistorische waarden is één van
de doelstellingen van Het Zeeuwse
Landschap. Met het huidige tempo
van veranderingen in Nederland is
extra is aandacht voor het landschap
belangrijk. Mede omdat Het Zeeuwse
Landschap hierop in toenemende
mate vanuit de achterban aangespro
ken wordt, heeft het bestuur besloten
de komende jaren meer aandacht te
schenken aan de landschaps-doelstel-
ling van de stichting.
Afgelopen voorjaar heeft een groep
planologen in beeld gebracht hoe
Nederland er over circa tien jaar zal
uitzien. Ze hebben daarvoor alles wat
in ruimtelijke ordeningsplannen van
de verschillende overheden gepland is
op één grote landelijke kaart gezet.
Het beeld dat daarbij naar voren
komt is dat ten opzichte van de hui
dige situatie de omvang van bebouw
de omgeving en infrastructurele voor
zieningen sterk toegenomen zal zijn.
Weliswaar zullen er nog groene
ruimten aanwezig zijn, onder andere
door de realisering van de nationale
ecologische hoofdstruktuur, maar een
gave, niet door bebouwing gedomi
neerde horizon wordt zeldzaam in
Nederland.
Een open landschapsbeeld, met ver
gezichten en een natuurlijk aandoen
de horizon is in Zeeland nu nog in
ruime mate aanwezig. Echter, ook
hier slibben open poldergebieden de
laatste jaren dicht met rekreatieparken
of door vestiging van veeteeltbedrij
ven. Zowel bij grote als kleine ge
meenten breiden bedrijventerreinen
zich sterk uit, hetgeen kilometers van
te voren al te merken is aan reklame-
borden langs de wegen. Er verschij
nen te pas en te onpas windmolens in
het Zeeuwse landschap, en sommige
gemeentebesturen vinden dat ze pas
echt meetellen als er hoogbouw in
hun gemeente gevestigd wordt.
Discussies over landschap en visueel-
landschappelijke waarden kunnen
vanwege het subjectieve element, de
één vindt iets mooi en de andere niet,
snel verzanden in een welles-nietes
situatie. Toch zijn er uit onderzoek
hiernaar wel een aantal algemene
feiten bekend. Zo hebben vele men
sen regelmatig de behoefte om de
bebouwde omgeving enige tijd te
ontvluchten en in een meer natuurlijk
aandoend landschap te verkeren; zie
de duizenden toeristen in Zeeland.
Hierbij worden de openheid en de
weidsheid van een landschap zoals in
Zeeland, met uitgestrekte polders,
grote watervlakten en hoge wolken
luchten, geassocieerd met ruimte,
ongereptheid en vrijheid. Op veel
plaatsen in Zeeland wordt de samen
hang van het landschap nog als
natuurlijk en in harmonie ervaren; de
juiste dingen staan op de juiste plaats,
met de daarbij behorende schaal en
maat. Bekend is ook dat een voor
velen fraai landschapsbeeld door
slechts enkele 'verkeerde' ingrepen,
bijvoorbeeld een plomp verloren
hoogbouw bij een harmonieus ge
groeid dorpssilhouet, voor goed te
niet gedaan kan worden.
Voor de Zeeuwse bestuurders ligt er
wat betreft zorg voor landschappelijke
waarden in feite een dubbele taak.
Niet alleen vanwege de eigen bevol
king, maar ook wat betreft vele ande
re Nederlanders en Zeeland-bezoe
kers uit onze buurlanden. Recent
heeft de provincie een lovenswaardige
aktie ondernomen met het instellen
van een nieuwe regeling die de wild
groei van reclameborden langs de
wegen zal terugdraaien. In het alge
meen lijken de bestuurlijke voorne
mens voor het landschap, zoals
verwoord in het Ontwerp Streekplan
Zeeland goed te zijn, alhoewel ze
nog wel erg abstract verwoord zijn.
(Bijvoorbeeld: "Daarnaast wordt met
ontwikkelingsgerichte criteria getracht
een zo gunstig mogelijke invloed van
nieuwe ontwikkelingen op de ruimte
lijke verschijningsvorm te bewerkstel
ligen"?) Steun, en eventueel com
mentaar vanuit de Zeeuwse maat
schappij op het landschapsbeleid zal
nodig zijn om ons karakteristieke en
waardevolle landschap te behouden.
Het Zeeuwse Landschap zal daarbij
zijn inbreng leveren, hoewel wij
beseffen dat afwegingen hierbij niet
altijd even simpel zullen zijn.
Gert-Jan Buth
3
