dijk en duin beschermen kan een plant bitterstof- fen en andere onsmakelijke bestand delen produceren. Daarvoor moet de plant echter wel een beroep doen op de voedselreserve in het wortelstelsel. Konijnen hebben de strategie ontwik keld om reserves van de planten uit te putten door voortdurend op dezelfde plek te grazen. Overigens zijn het geen bijster effi ciënte eters. Van het gras wat opge geten wordt zit de hoofdmoot van de voedingsstoffen nog in de keutels die het lichaam weer verlaten. Konijnen hebben dan ook de onhebbelijkheid om hun eigen keutels nog eens te consumeren. Het geoefende oog herkent deze "tweede generatie keutels". Een paar kinderen kijken griezelend of ze verschillende keutels kunnen ontdekken. Vogels Augustus is voor de vogels een stille tijd. Awie vertelt enthousiast over de vele broedvogels die in de doornstru welen nestelen. Dankzij de doorns van duindoorn, bramen, rozen en andere struiken vormen de struwelen een ondoordringbare burcht; ook voor de verwilderde katten die nu en dan in het gebied rondstruinen. Terwijl Awie de vogelrijkdom be schrijft, passeert als om het verhaal kracht bij te zetten een groep kwet terende kneutjes en uit een oude meidoorn klinkt de luidruchtige stac catozang van een winterkoning. De broedtijd mag dan voorbij zijn de meeste broedvogels laten zich toch af en toe nog even zien of horen. Maar ook voor trekv ogels zijn de struwelen belangrijk. Vanaf juli tot heel diep in het najaar zijn er volop bessen, bramen en rozebottels, die een welgevulde provisiekast vormen voor allerlei trekvogels. Laat in het najaar gaan de duindoornbessen gisten en dan wil het nog wel eens voorkomen dat de kramsvogels zo dronken als een toeter worden van de alcohol die daarbij vrijkomt. Levens gevaarlijk voor die beesten, want een sperwer of andere roofvogel die dat in de gaten krijgt kiest zijn vaste zitpost vlak bij zo'n struik met gistende bessen, en weet de vadsige vogels moeiteloos te verschalken. In de Verdronken Zwarte Polder verandert veel. De zee-invloed neemt af; de plantengroei verandert en ook de vogelwereld verandert mee. Om de grote natuurwaarde te behouden is een actief en alert beheer noodzake lijk. Niet dat je de processen in zo'n dynamisch gebied als beheerder kunt sturen, maar je moet er wel op inspe len. Al ruim twintig jaar is Het Zeeuwse Landschap daar actief mee bezig. Eén van de eerste maatregelen die genomen werden nadat het ge bied in beheer kwam was het plaatsen van afrasteringen. De enorme wirwar van paadjes vormde een voortdurende bron van verstoring voor de broed vogels en veel waardevolle planten groei werd domweg platgelopen. Aanvankelijk stuitte de afsluiting van delen van het gebied op een vloed golf van protest. Recreanten voelden Zeekraal. zich in hun mogelijkheden beperkt en veel badgasten hadden weinig zin om de nieuw aangelegde plankierroute naar het strand te volgen. Maar dat is inmiddels drastisch veranderd. Ieder een is volkomen aan de situatie ge wend en het gebied heeft een onge stoorde ontwikkeling doorgemaakt waardoor de belevingswaarde sterk is toegenomen. De wekelijkse excursies in de zomermaanden zijn bij de re creanten zeer in trek en veel van hen zijn bijzonder gesteld op het rijk ontwikkelde slufterlandschap. Massaal bloeiend Jctcobskruid in de Verdronken Zwarte Polder 11

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Landschap | 1997 | | pagina 11