vlakte waarop de runderen kunnen
grazen, wordt aanzienlijk uitgebreid,
terwijl het aantal dieren maar weinig
mag toenemen. Zo zal een afwisseling
tussen meer begraasde en minder
begraasde terreindelen kunnen ont
staan. De meeste begrazing zal zich
nabij de dijk afspelen. Om dit te
bereiken zullen de runderen alleen op
een aantal plaatsen langs de zeedijk
en gasdant zoet water kunnen drin
ken. Ook liggen hier vluchtheuvels
die de runderen bij extreem hoog
water kunnen gebruiken. Naar ver
wachting zal zo de buitenzijde van
het schor nauwelijks begraasd worden
en ontstaat een gradiënt van begraasd
terrein nabij de dijk naar onbegraasd
terrein aan de buitenzijde. Ook wordt
onderzocht hoe het vertrouwde beeld
van schapen op het schor te
behouden, al was het maar met een
kleine kudde.
Recreatie
Het westelijke deel, langs het Speel
mansgat, is opengesteld voor het
publiek. De rest van Saeftinghe kan
alleen in excursieverband worden
bezocht, onder geleide van een gids.
Door deze beperking in de toeganke
lijkheid blijft in een groot deel van
het gebied de rust gehandhaafd. Ge
zien de enorme belangstelling voor
zien de excursies in een grote behoef
te. Daarnaast zijn de excursies van
belang voor het uitdragen van de
boodschap van Het Zeeuwse Land
schap.
Eind 1996 is bij Emntadorp het
Bezoekerscentrum Saeftinghe gereed
gekomen. Dit zal een grote rol gaan
spelen in de opvang van het publiek.
In het centrum worden verschillende
aspecten van het terrein en het beheer
voor het voedicht gebracht. Nabij het
bezoekerscentrum is afgelopen zomer
in het schor een korte wandelroute
aangelegd, zodat bezoekers Saef
tinghe op eigen gelegenheid kunnen
bezoeken. Ook is het centrum het
startpunt van geleide excursies. Op
een aantal plaatsen op de zeedijk
komen uitzicht- en observatiepunten.
Zo kan een groot aantal mensen, op
Begrazing
Al in het begin van de 20e eeuw
werden op Saeftinghe bedrijfsmatig
schaapskudden gehouden. Door de
moeilijke terreinomstandigheden was
het succes van de bedrijven wisselend.
Alleen met hard en lang werken, kon
den de schapenhouders het hoofd
boven water houden. In de jaren
zeventig dreigde deze vorm van
schapenhouderij uit het gebied te ver
dwijnen. Begrazing heeft uit oogpunt
t an de doelstellingen van de Stichting
een positief effect op flora en fauna
en het is een markant onderdeel van
de cultuurhistorie van het gebied.
Daarom heeft de Stichting zich van
meet af aan ingespannen om de
schapenhouderij voor Saeftinghe te
behouden. Met hulp van subsidies,
giffen en sponsoring is dat tot op
heden gelukt.
De afgelopen jaren is gebleken dat
het vrijwel onmogelijk is om op een
gezonde financiële basis buitendijks
schapen te houden. Daarom is de
inzet van runderen sinds 1994 uitge
breid. Deze lijn zal in de komende
jaren worden voortgezet. De opper-
Erosie lanjis de rand van Saeftinghe.
Runderbegrazinjf in Saeftinghe.
een verantwoorde wijze, kennis ma
ken met dit unieke brakwatergetijde-
gebied.
1 Bureau Waardenburg bv, adviseurs
voor ecologie milieu, Postbus
365, 4100 AJ Culemborg.
2 Stichting Het Zeeuwse Landschap.
3 Lensink R., A.J.M. Meijer J.M.
Reitsma 1997. Beheersplan Het
Verdronken Land van Saeftinghe
1997-2008. Rapport 97.27, in op
dracht van Het Zeeuwse Land
schap, Bureau Waardenburg bv,
Culemborg.
13
