Kluut is k(r)oning!
door Marianne Lundah
Twee jaar geleden was ik met Piet, ex-boer
en natuurliefhebber op pad, ergens op
Schouwen. Het was één van die prachtige
dagen waar je nog jaren op teert.
Het is 11.30 uur, een heerlijk warme
voorjaarsdag in mei. We hebben al
een tijdje met onze verrekijkers het
akkerland afzitten speuren op zoek
naar broedende kievieten en schol
eksters. Van één perceel weten we van
de boer dat hier zeer binnenkort
zonnebloemen gezaaid gaan worden.
We hebben toestemming van hem
om dit land af te zoeken naar nesten.
Een aantal nesten hebben we al ge
vonden en gemarkeerd met stokken.
Op die manier is het nest beter zicht
baar en is het eenvoudiger om erom
heen te werken of om de machine op
te tillen.
We staan al een tijdje bij dit perceel,
dat van nature licht glooiend is. Om
dat het kleigrond is, is het stukje land
voor de winter geploegd. De kluiten
zijn grof en de ploegvoren zijn goed
te zien. Het land is rijk aan kleurscha
keringen en heeft veel donkere plek
ken. Waarschijnlijk komt dit door het
zout in de ondergrond. Aan de rand
is een brede, ondiepe waterloop. Aan
de begroeiing op de oever is te zien
dat het water brak of zout moet zijn.
Het bruist van leven in dit water. Het
wemelt van de tureluurs, kluten,
bergeenden en zelfs een zwarte ruiter
is er op zoek naar voedsel. Dan stoot
Piet mij aan en wijst een plaats aan op
het bouwland. Een paartje kluten
loopt heen en weer te keutelen, net
tussen de derde en vierde ploegvoor
van rechts, zo'n 200 m van ons van
daan. Er broeden meer kluten op dit
stukje bouwland, maar deze gedragen
zich anders. Meestal zit één ouder te
broeden en is de ander dicht in de
buurt zijn/haar verenpak aan het
poetsen of is voedsel aan het zoeken
in nabijgelegen water of op het slik
aan de andere kant van de zeedijk. Ik
kijk nog eens en zie plotseling dat dat
kluitje grond dat ik in beeld had, een
crèmekleurig pluizig bolletje is dat
zich langzaam in beweging zet. De
jonge kluut beweegt zich onwennig
en struikelt meer dan dat het loopt
over die grote kluiten. Er blijken
ineens vier van die bolletjes te zijn!
En opvallend is dat één ervan een
Vader en moeder drentelen zenuw
achtig heen en weer. Als ze alle vier
redelijk op de poten staan lopen de
ouders richting waterloop. Ze stappei
behendig over de grote kluiten. De
kleintjes hebben het er een stuk
moeilijker mee. En die kleine kan het
echt niet bijhouden en blijft een heel
eind achter. Ze loopt min of meer
alleen. Piet en ik leven mee. Als er nu
maar geen zilvermeeuw voorbij komt
Die beschouwt dit kleine schepsel als
een heerlijke lunch. Dan keert een
van de ouderdieren zich plotseling
om en loopt terug naar de kleine. We
slaken een zucht, gelukkig! De kleine
is niet vergeten. Al gauw is de familie
weer compleet en hobbelt verder
richting de waterloop.
De kluut is een karakteristieke vogel,
die opvalt door haar zwart-witte
verenpak en de zwarte, naar boven
gebogen snavel. Ze broedt het liefst
op kale grond zonder begroeiing,
met een sterke voorkeur voor brakke
of zite situaties. Voor het voedsel is
zij afhankelijk van ondiep water met
een slibrijke bodem. Door de snavel
met een "maaiende" beweging heen
en weer te bewegen, haalt zij uit de
bovenste laag van het slib allerlei
kleine weekdieren en kreeftjes. De
kluut is daarom geen echte weide
vogel, maar meer een kustbroedvogel
Kale grond met een zilt karakter zon
der begroeiing is te vinden langs de
kust. Maar ook kunstmatige, opge
spoten terreinen kunnen dit karakter
hebben. Dit soort gebieen wordt ech
ter steeds schaarser. Dat is de reden
dat zij ook bouwland (akkerland)
opzoeken om te broeden. Dat is in
principe ook "kaal" land. Bouwland