De vlinderwerkgroep Midde
volop actief met karteren
door Henk Wagenaar en Anton Baaijens
Dit jaar bestaat de Vlinderwerkgroep
Midden-Zeeland vijf jaar. Deze zelfstandige
natuurclub zet zich in voor behoud en
verbetering van de vlinder- en libellenfauna
in de regio. Zo is de afgelopen jaren door
veldwerk veel informatie verzameld over het
voorkomen van zowel dag- als ook nacht
vlindersoorten. Vanwege de vele activiteiten
op het gebied van onderzoek, voorlichting
en educatie werd in 1996 de landelijke
onderscheiding "De Gouden Vlinder" in de
categorie vlinderwerkgroepen toegekend,
voor ons een absoluut hoogtepunt.
Rode Lijstsoorten in Zeeland
Na het gereed komen van de Atlas
van de Nederlandse dagvlinders (Tax)
in 1989 werd het databestand van de
Vlinderstichting nauwelijks meer aan
gevuld met dagvlinderwaarnemingen
uit Midden- en Noord-Zeeland. In
Wageningen werd er al vanuit gegaan
dat de kleine parelmoervlinder
(Issoria lathonia) geen vaste populatie
meer had in het duingebied in Zee
land. Leden van onze werkgroep
ontdekten echter in het duingebied
tussen Domburg en Vlissingen nog
kleine parelmoervlinders en voldoen
de geschikte groeiplaatsen van het
duinviooltje (Viola curtisii) waar de
rupsen van deze dagvlinder van af
hankelijk zijn. Andere Rode Lijstsoor
ten werden helaas niet imeer) gevon
den. Juist die binding van de rups
met de geschikte waardplant maakt
dat vlinders extra kwetsbaar zijn voor
verdroging en vermesting. Bovendien
leven vlinders slechts enkele weken
waarin ze op zoek moeten naar vol
doende voedsel, een partner en naar
een geschikte plek om eitjes af te
zetten. Een slecht-weer-periode in de
vliegtijd van een vlindersoort die nog
maar een klein leefgebied heeft kan
desastreus zijn. Verkleining en v er
snippering van leefgebieden vormen
dan ook de grootste bedreiging voor
onze kwetsbare vlindersoorten. Na
onderzoek bleek dat in deze eeuw
van de 70 dagvlindersoorten er 17
zijn uitgestorven. Met een verminde
ring van 43% aan soorten in nog geen
Soortnaam categorie
landelijke
mate van
in Zeeland
situatie
achteruitg.
na 1993
1. Kleine parelmoervlinder (Issoria lathonia)
kwetsbaar
86%
aanwezig
2. Heivlinder (Hipparche seniele)
gevoelig
52%
aanwezig
3. Bruin blauwtje (Aricia agestis)
kwetsbaar
56%
aanwezig
4. Grote vos (Nvmphalis polvchloros)
bedreigd
93%
zwervers
5. Grote parelmoervlinder (Argynnis aglaja)
bedreigd
91%
uitgestorven
6. Veldparelmoervlinder (Melitaea cinxia)
ernstig bedr.
99%
uitgestorven
7. Duinparelmoervlinder (Argvnnis niobe)
bedreigd
83%
uitgestorven
8. Kommavlinder (Hesperia comma)
kwetsbaar
69%
uitgestorven
9. Aardbeivlinder (Pvrgus malvae)
bedreigd
91%
uitgestorven
10. Koninginnepage (Papilio machaon)
gevoelig
62%
zwervers
11. Bruine vuurvlinder (Lvcaena titvrus)
kwetsbaar
56%
uitgestorven
100 jaar tijd zijn de dagvlinders
(helaas!) de meest bedreigde dier-
groep in Nederland. De Rode Lijst
Dagvlinders (1996) geeft aan welke
soorten er bedreigd, kwetsbaar of
uitgestorven zijn. Er is gekeken naar
de mate van voorkomen voor 1950
en die is vergeleken met de periode
1950 - 1993. In Zeeland hebben of
hadden we de volgende Rode
Lijstsoorten-populaties: (zie tabel).
Omdat de kommavlinder en de aard
beivlinder honkvast zijn en in een
klein natuurgebied een populatie
kunnen hebben is er nog een zeer
kleine kans dat ze aanwezig zijn in
een beschermd natuurgebied. Ook de
bruine vuurvlinder is na intensief
zoeken niet meer gevonden.
Verspreidiiigskaartje van onderzochte
kilometer-hokken
Kleine parclmoendinders op Walcheren.
8
