H.3 Meeuwenkolonie in kunstmatig duin op Neeltje Jans.
de kenmerken van de Zeeuwse schor
ren. Het behoud van de Oosterschel-
de-schorren vraagt omvangrijke en
regelmatig terugkerende technische
ingrepen. De afkalvende schorranden
zouden periodiek voorzien moeten
worden van een klei-suppletie, over
eenkomstig de zand-suppleties die
regelmatig langs onze stranden uitge
voerd moeten worden. Dit lijkt voor
alsnog een te ingrijpende, en dus on
gewenste manier om tegen de natuur
in te vechten. Compensatie voor het
verlies aan schorren biedt binnendijk-
se natuurontwikkeling, zoals plan
'Tureluur' inhoudt, dat vooral op
Schouwen-Duiveland zijn beslag zal
krijgen. Voor de randgebieden van de
Westerschelde zijn nog nauwelijks
'Tureluur'-achtige ontwikkelingen
gepland. Hopenlijk gaat dit in de
toekomst wel gebeuren, met als moti
vatie het hiervoor geschetste omvang
rijke verlies aan intergetijde-gebied
dat Zeeland te wachten staat.
In binnendijks te ontwikkelen
moerasgebieden ontbreekt het dyna
mische schor-karakter; het samenspel
tussen getijde-stroming, sediment
transport en vegetatie-ontwikkeling.
Op langere termijn zou daarom voor
binnendijkse natuurontwikkelings
gebieden ook de optie om plaatselijk
direkt, of indirekt de invloed van het
getijde-water toe te laten een kans
gegeven dienen te worden. Zeker als
dat ook nog eens gepaard kan gaan
met verhoging van de waterstaatkun
dige veiligheid, en/of extra broed-
kamer-funktie voor een duurzame
vorm van visserij.
Vormt in het algemeen het kunstma
tig vastleggen van de huidige schor-
gebieden in de Ooster- en Wester
schelde een te ingrijpende beheers
maatregel, het kunstmatig creëren van
kansrijke broedgebiedjes voor bijzon
dere kustvogels als sterns en plevieren
daarentegen is een veel minder ingrij
pende beheersmaatregel, die nauwe
lijks de natuurlijkheid van de getijde-
gebieden aantast. Deze bedreigde
kustvogels, die 's zomers overal langs
de Zeeuwse kusten te zien zijn, en als
belangrijke 'biodiversiteits-pareltjes'
beschouwd kunnen worden, hebben
in de toekomst zonder kunstmatige
beheersmaatregelen geen overlevings
kans als broedvogels in het Deltage
bied. Het Zeeuwse Landschap heeft
goede ervaringen met de aanleg en
het beheer van broedgebied voor
deze vogels op de Hooge Platen in
de Westerschelde. Toezicht, rust-
handhaving en gerichte publieks
voorlichting vormen een belangrijk
onderdeel van dit soortenbeheer.
Meer van dergelijke maatregelen voor
deze kustvogels in het Deltagebied
zijn noodzakelijk.
Beleid en beheer
Het natuur-belang van Zeeland bui
tendijks wordt in veel beleidsrappor
ten onderschreven. Toch zal dit
belang in allerlei toonaarden telkens
opnieuw naar voren gebracht moeten
te worden, gezien de nagenoeg per
manente druk van verscheidene maat
schappelijke ontwikkelingen op de
natuurfunktie van de grote wateren
en aangrenzende gebieden. Veel
ontwikkelingen zijn bestuurlijk en
beleidsmatig complex, en liggen
buiten het direkte werkgebied van
Rijkswaterstaat, zoals bijvoorbeeld het
overmatig voedselrijke water afkom
stig uit landbouwgebieden, schelp
diervisserij en rekreatie-ontwikkelin-
gen. De veiligste manier om de
buitendijkse natuur ook op langere
termijn te behouden is het toewijzen
van deze gebieden aan een natuur-
beheersinstantie, uitgezonderd het
waterstaatsbeheer, en het toepassen
van de Natuurbeschermingswet en de
regelgeving van de internationale
wetland-conventie. Naast natuur
bescherming als primair uitgangspunt,
besteden deze instanties tevens veel
aandacht en tijd aan algemene voor
lichting over de desbetreffende gebie
den en aan verantwoord recreatief
mede-gebruik.
Redactieadres
Stichting „Het Zeeuwse Landschap"
Landgoed Landlust
Postbus 25, 4450 AA Heinkenszand
Telefoon 0113-562640
Telefax 0113-563729
Postrekening 245740
Bank: ABN'AMRO Middelburg
Bank: Rek.nr. 51.03.36.167
Giro van de bank 46882
Redactie
J. van den Boom
G.J.C. Buth
M. Jacobusse
M. van der Jagt
A. v.d. Wees
R.J.B.M. Willems
Kopij
Bijdragen voor dit blad in de vorm van
artikelen, ingezonden stukken, foto's
enz. kunnen worden gezonden aan de
redactie. Inleveren voor het eind van
elk kwartaal. Plaatsing van artikelen
betekent niet dat deze het inzicht van
de redactie weergeven.
Advertenties en promotie
PUBLIBORN media
Zonnebloemstraat 46,
Postbus 243, 4460 AE Goes
Telefoon 0113-250505
Telefax 0113-250300
Vormgeving en productie
Boom Kollektief, Goes
Foto's en illustraties
M. Jacobusse 3,8,9,19,21,24
Rijkswaterstaat 4, 7, 12, 14,
17, 18,20, 24
Stadhuismuseum Zierikzee
Kees Storm 10, 11, 24
Nelie Houtekamer 15
Bureau Waardenburg 15
Omslagfoto
Archief Zeeuws Landschap
22
