VAN DE REDACTIE
DOOR CHIEL JACOBUSSE
Redactieadres
Stichting „Het Zeeuwse Landschap"
Landgoed Landlust
Postbus 25, 4450 AA Heinkenszand
Telefoon 0113-569110
Telefax 0113-569111
Postrekening 245740
Bank: ABN'AMRO Middelburg
Bank: Rek.nr. 51.03.36.167
Giro van de bank 46882
I herstel van natuurwaarden, zoals
r t in nationale en provinciale be-
I dsnota's wordt nagestreefd vergt
t el aandacht voor het fenomeen
1 rdroging. Vergeleken met een
uw geleden zijn onze polders erg
oog. Dat is geen klimaatskwestie,
aar een rechtstreeks gevolg van
1 enselijk ingrijpen. De werkverschaf-
I ig in de dertiger jaren, de ruil-
1 rkavelingen vanaf de jaren vijftig
I ver in de zeventiger jaren; ze
aren allemaal gericht op steeds
1 rdere ontwatering van de land-
ouwgronden. Het heeft aan de
atuurwaarden van het polderland
I rote schade toegebracht.
erhollandse planten en dieren,
i aals dotterbloemen en kievits-
I oemen, kemphanen en kwartel-
I oningen moesten steeds meer
errein prijsgeven. Hun huidige
antallen belopen vaak niet meer
an enkele procenten van de stand
i an het begin van deze eeuw.
I iatuurbeschermers hebben taai en
vasthoudend op de desastreuse
gevolgen van de verdroging ge
wezen, en vanaf de tachtiger jaren
hebben die geluiden langzaamaan
lesultaten opgeleverd. Tenminste, in
die zin dat er bij beleidsmakers oog
kwam voor de teloorgang van karak
teristieke "natte" natuurwaarden in
ons land. Het signaleren en erkennen
van het probleem betekent nog maar
een bescheiden eerste stap op weg
naar herstel. Het daadwerkelijk her
stellen van wat verloren ging blijkt
veelal een tamelijk moeizame weg.
Om te beginnen is er een psycholo
gische drempel die voor veel grond
eigenaren erg hoog blijkt. Vernatting
wordt al snel in verband gebracht
met produktievermindering en handi
caps bij het bewerken van het land.
Logisch dat geen boer daar op zit te
wachten. Al moet er meteen bij ge
zegd worden dat vooral veeboeren in
de Zeeuwse polders ook nogal eens
te kampen hebben met te lage zo-
merwaterstanden. Weiland vergt over
het algemeen een hogere (grond)-
waterstand dan akkerland, en in veel
gebieden hebben de belangen van
de akkerbouw voorrang gekregen bij
verandering van de waterpeilen in
het verleden. Een verandering van de
polderwaterstand vereist een peilbe-
sluit van het betreffende waterschap.
Daarvoor is een lange procedure
verplicht, waarbij iedere grond
eigenaar zijn zegje kan doen. Dat is
volgens goed democratisch beginsel,
maar in de praktijk kan het wel
betekenen dat een compleet natuur
gebied verdroogt doordat er nog
enkele kleine snippers particuliere
enclave inliggen. En dat is wrang,
omdat in het verleden vaak via de
macht van het getal over de be
langen van natuurgebieden heen-
gewalst is. Maar ook als dat soort
bezwaren zich niet voordoen is ver
natting van een natuurgebied geen
eenvoudige zaak. In veel Zeeuwse
natuurgebieden is de natuurwaarde
onlosmakelijk verbonden met een
min of meer zilte inslag. Het zout in
het bodemwater is afkomstig van
zoute kwel en dat heeft een sterke
invloed op de flora en fauna in een
gebied. Als in dat soort gebieden
vernatting plaatsvindt door het vast
houden van regenwater, treedt er
ook verzoeting op, en dat gaat ten
koste van de meest streekeigen -en
daarom meest bijzondere- natuur.
Voor dat soort problemen zijn geen
kant en klare oplossingen voor
handen. Toch,... ondanks allerlei
hobbels en problemen worden er op
veel plaatsen vernattingsprojecten
uitgevoerd. Van groot belang is daar
bij dat ook de waterschappen en
boeren over het algemeen van goede
wil zijn. Voor natuurbeheerders biedt
dit uitstekende kansen. Maar op
letten blijft de boodschap. Het is nu
erg verleidelijk om de mogelijkheden
die er liggen met beide handen aan
te grijpen, zonder dat er een ge
degen visie aan ten grondslag ligt.
Daarin schuilt een zeker gevaar: als
verdroging plaatsmaakt voor ver
zoeting is er voor de Zeeuwse
natuurwaarden veelal nog niks
gewonnen.
Redactie
J. van den Boom - G.j.C. Buth -
M. jacobusse - M. van der Jagt -
A. v.d. Wees - R.J.B.M. Willems
Kopij
Bijdragen voor dit blad in de vorm van
artikelen, ingezonden stukken, foto's
enz. kunnen worden gezonden aan de
redactie. Inleveren voor het eind van
elk kwartaal. Plaatsing van artikelen
betekent niet dat deze het inzicht van
de redactie weergeven.
Advertenties en promotie
PUBLIBORN media
Zonnebloemstraat 46,
Postbus 243, 4460 AE Goes
Telefoon 0113-250505
Telefax 0113-250300
Vormgeving en productie
Boom Kollektief, Goes
Foto's en illustraties
Ron Brouwer 1, 4, 5, 15, 18
Carolien Abrahamse 5,11
Chiel jacobusse 6, 7, 8, 9,14,15,
16,17
Wies de Bles 10
Archief PZC 11
Omslagfoto
"Merkteken op het slik"
(foto Ron Brouwer)
Inhoudsopgave
Agenda 2
Van de redactie 3
Week van het Landschap 4
Een wandeling door de geschiedenis
en de natuur 6
Op zoek naar... schorrenplanten 8
Saeftinghe inspireert 10
Neeltje Jans 12
Adoptiegelden, wat doen we ermee 14
Uit het beheer 16
Boekbesprekingen 19
Kustvogels 24