DIJKFLORA IN DE GEMEENTE GOES:
EEN ONVERWACHTE OPBLOEIER
PETER MAAS EN JUSTUS VAN DEN BERG
dijkflora is vooral bekend van de dijken in de Zak van Zuid-Beveland. Dat er ook in de gemeente
Soes zeer veel waardevolle bloemdijken voorkomen is bij de meeste Zeeuwen en was ook bij de bestuurders
/an die stad niet zo bekend. Door een gebiedsdekkende inventarisatie is daar verandering in gekomen.
In Goes blijkt op 75 kilometer dijk
een vegetatie te zijn die bescher-
mingswaardig is. Door middel van
een convenant dat inmiddels onder
tekend is door landbouworganisaties,
gemeente en natuurbeschermings
organisaties wordt gestreefd naar het
instandhouden en ontwikkelen van
de floristische waarden van de dijken
in Goes.
Basis voor een convenant
Het college van burgemeester en
wethouders van de gemeente Goes
heeft onlangs een 'convenant bloem
dijken' met de landbouworganisatie
en natuurbeschermingsorganisaties
afgesloten. Dit convenant is gericht
op het realiseren van een afgestemd
beheer van dijken met een waarde
volle vegetatie en leidt er tevens toe
dat deze bloemdijken buiten de wer
king van de Interimwet ammoniak en
veehouderij kunnen worden gehaald.
In 1997 heeft heeft de gemeente
Goes aan RBOI-Middelburg opdracht
gegeven voor een floristische inven
tarisatie van alle dijken in de
gemeente. De inventarisatie was
speciaal gericht op zeldzame soorten,
waaronder Rode-Lijst soorten, als
mede soorten die kenmerkend zijn
voor dijken in Zeeland: de dijkflora.
Bloemrijk en zeldzaam
De meest zeldzame dijkplanten
(Rode-Lijst 1 en 2) zijn niet waarge
nomen, wel is een flink aantal Rode-
lijst 3 en 4 soorten waargenomen: in
totaal 12. Sommige Rode-Lijst
soorten zoals knopig doornzaad,
wilde marjolein en gewone agrimonie
kunnen plaatselijk zeer algemeen
zijn. Sommige soorten hebben een
plaatselijke verspreiding of komen
slechts op één groeiplaats voor.
Dijkvakken kunnen soms zeer rijk
zijn aan bijzonder dijkplanten. Er zijn
dijken waar 3 of zelfs 4 Rode-Lijst
soorten zijn waargenomen. Het aan
tal kenmerkende dijkplanten
bedraagt soms 5 tot 9 met een
uitschieter naar 16 van de 28 soorten
dijkplanten.
De soortenrijkdom van een dijk
wordt onder meer bepaald door: de
bodemsamenstelling, expositie ten
opzichte van de zon en het in- en
uitwendig beheer. Opvallend zijn de
verschillen in de verspreiding van de
flora op zanddijken, doornzaaddijken
en marjoleindijken.
Zanddijken in Goes
De meest zanderige dijken vinden we
langs het Havenkanaal tussen Goes
en Het Sas. Langs beide zijden van
het kanaal bevinden zich lage dijk-
lichamen. De meest opvallende
plantensoorten hier zijn akkerhoorn-
bloem, gewone margriet, liggende
klaver, gewone veldbies en muizen
oor. Bijzonder is hier het voorkomen
op een enkele plaats van bevertjes
en graslathyrus. Deze laatste soort is
zeer rijk vertegenwoordigd op het
dijklichaam direct ten noorden van
het industrieterrein in Goes Noord.
Het grootste deel van de dijken in
Goes laat zich eerder karakteriseren
als zandig-kleiig. Soorten als lig
gende klaver, gewone veldbies en
muizenoor worden ook wel op deze
dijken aangetroffen maar zijn er niet
talrijk. Uitzondering vormt de dijk
aan de zuidkant van de Zuidvliet-
polder. Muizenoor staat er massaal
op het zuidtalud, vergezeld van
onder meer echte kruisdistel, knoop-
kruid, kattedoorn en gevlekte rups
klaver. Heel bijzonder is hier het
voorkomen van Driedistel. Er staan
slechts enkele exemplaren op dit
dijkvak, alsmede op het aansluitend