OP ZOEK NAAR...
PADDESTOELEN
1
DOOR CHIEL JACOBUSSE
estoelen spreken tot de verbeelding. Vanouds worden ze in verband gebracht met spoken en
geesten, elfen en kabouters. Dat bijgeloof is ook niet zo verwonderlijk, want veel dingen uit het padde
stoelenrijk zijn op het eerste gezicht volkomen onbegrijpelijk. Hun plotseling verschijnen en verdwijnen, de
merkwaardige vormen en kleuren, en niet in de laatste plaats, de sterke giftigheid van sommige soorten.
De rode kelkzwa
zijn onze Nederlandse bossen maar
al te kwetsbaar.
De honingzwam behoort tot de
eetbare paddestoelen, net als de
weidechampignon die aan het einde
van de zomer op de gazons van Ter
Hooge verschijnt. Met het eten van
wilde champignons is het overigens
altijd oppassen. Tussen de eetbare
exemplaren komen niet zelden
walgelijk smakende of zelfs giftige
champignons voor. Zo is het ook op
Ter Hooge, waar bijvoorbeeld de
indringend naar carbol stinkende
carbolchampignon voorkomt.
Verzamelaars hanteren de vuistregel
dat champignons die bij kneuzing
geel kleuren verdacht zijn, terwijl de
soorten die roze verkleuren veilig
zijn. Op Ter Hooge is wel of niet
giftig niet zozeer van belang, want
natuurlijk is het niet toegestaan om
daar paddestoelen te "oogsten".
Naast plaatjeszwammen in allerlei
kleuren en maten herbergt Ter Hooge
ook paddestoelen uit heel andere
families. Stuifzwammen bijvoorbeeld,
zoals de bekende reuzenbovist. Dat
is een rolronde zwam, die zo groot
Paddestoelen gelden voor veel men
sen als uitgesproken bosbewoners.
Voor een deel is dat terecht, want
nergens is het aantal in het oog
springende soorten en individuen zo
groot als in oude bossen. Toch zijn
er ook soorten die zich alleen thuis-
voelen in weilanden, in de duinen of
zelfs op het schor, leder landschaps
type herbergt zijn eigen karakteris
tieke paddestoelen en het aantal
soorten dat in Nederland voorkomt
loopt in de duizenden.
Op het landgoed Ter Hooge zijn alles
bij elkaar meer dan 200 verschillende
soorten gevonden. Daaronder zijn
algemene soorten als de geschubde
inktzwam, de honingzwam en de
üp stobben verschiint anijschampignon, maar ook zeld
zaamheden als de rode kelkzwam en
massaal de gewone de prachtmycena. Stof genoeg voor
zwavelkop. een boeiende verkenningstocht.
Hoewel ook hierop weer de nodige
uitzonderingen gelden is de herfst
daarvoor de geschikte tijd bij uitstek.
Een soort die al vroeg in het najaar
verschijnt is de honingzwam. Het is
een fraaie bruine plaatjeszwam met
een getijgerde steel met een ring
eromheen. De plaatjeszwammen zijn
de bekendste paddestoelen. Ze
bestaam uit een steel met een hoed,
met aan de onderkant van de hoed
de plaatjes of lamellen, die vanaf de
steel naar de hoedrand lopen. Aan
die plaatjes worden de sporen, zeg
maar de zaden van de paddestoel
gevormd. Bij een middelgrote padde
stoel zijn dat er zo'n één miljard!
De honingzwam is bij bosbouwers
berucht. Het is een parasiet die
bomen aantast en een boom die
eenmaal met honingzwammen bezet
is, is ten dode oopgeschreven.
Bomen die door de honingzwam zijn
aangetast zijn te
herkennen aan de
aanwezigheid van
zwarte 'rhizomorfen',
een soort wortelachtige
uitlopers, die wel wat
op dropveters lijken.
Net als alle parasieten
heeft de honingzwam
het in de eerste plaats
voorzien op zieke en
verzwakte bomen en
wat dat betreft hoort de
zwam in een gezond
bos gewoon thuis.
Problemen ontstaan pas
als bomen door andere
oorzaken als zure regen,
een te lage waterstand
of een teveel aan mest
stoffen in de bodem
hun vitaliteit verloren
hebben. Wat dat betreft
