Et
Strandplevier. (Chiel jacobusse)
zeventien kilometer lang, zou dan
één kilometer, nog geen zes procent,
tijdelijk voor de natuur zijn. De
eerste reacties uit Renesse op dit
plan waren nogal fel, maar op deze
zes procent strand vinden processen
plaats zoals we die nog maar weinig
in Nederland aantreffen, maar die
toch heel kenmerkend zijn voor het
ontstaan van onze duinenkust.
Het proces van zeereepvorming uit
strandduintjes heeft zich hier na
1900 al twee keer voorgedaan.
Wanneer we op het hoge duin aan
het eind van het Duinhoevepad
staan, zien we twee lage zeerepen
voor ons met ertussen twee lang
gerekte valleien. De buitenste vallei
had begin jaren '70 nog geregeld te
maken met inspoelend zeewater bij
hoge vloeden. Na verzoeting
groeiden daar al spoedig parnassia,
duizendguldenkruid en watermunt.
Om deze bijzondere planten te
behouden, wordt deze vallei 'Buiten
verklikker' elk jaar door Staats
bosbeheer gemaaid.
Dhr. F. Beekman is leraar
aardrijkskunde en werkt aan
een promotie-onderzoek over
de Schouwse duinenkust.
jonge zeehond
op het strand
van Schouwen.
(R. ten Cate)
gras groeien en profiteert van het
zoetwater en de mineralen, maar
overleeft ook af en toe een zout-
waterbad.
Dynamiek
De processen van zandtransport,
overspoeling met zeewater en regen
en verder droog of nat, rustig of
stormachtig, veroorzaken een grote
milieudynamiek en het landschap
van de strandduintjes is daardoor
zeer soortenarm: slechts een enkele
soort overleeft in dit barre milieu.
Meer landinwaarts is de milieu
dynamiek kleiner en de soortenrijk
dom groter: dat is een ecologische
regel.
Onder gunstige omstandigheden kan
het biestarwegrasduintje wel dertig
centimeter per jaar omhoog groeien.
De strandduintjes evenwijdig langs
de kust gaan langzamerhand een
vlakte afsnoeren richting oude
zeereep. Hier kan zich een zoge
naamde primaire duinvallei vormen.
Op deze achterduinse vlakte staat
vaak water en het is altijd verras
send voor bezoekers te merken dat
dit zoet water is, het drijft immers op
het zoute grondwater.
De grote dynamiek brengt ook met
zich mee dat na zware storm het
hele strand schoongeveegd kan
worden en de lage duintjes ver
dwenen zijn. Het proces van primaire
duinvorming begint dan weer op
nieuw. Van gevaarlijke situaties is op
dit brede strand geen sprake en het
plaatsen van rijshoutschermen dient
niet de veiligheid. Het gebeurt meer
uit een traditie van vastleggen door
Rijkswaterstaat, maar daarmee wordt
wel ingegrepen in de natuurlijke
milieudynamiek. Ook worden de
duintjes aangetast door kuilen gra
vende toeristen, maar die schade is
niet blijvend. Nieuw zand overstuift
snel de gaten. Zijn de biestarwe-
grasduintjes wat hoger opgestoven,
dan vestigt zich helm en vaak ook
zeeraket.
Aardkundig monument?
Een halve eeuw geleden was
het Verklikkerstrand moeilijk
bereikbaar en zeer rustig.
Er broedden toen twee
vogelsoorten die zeer
kenmerkend zijn voor dit
milieu: de dwergstern en de
strandplevier. Door de steeds
grotere recreatiedruk ver
dwenen deze soorten als
broedvogel van het Verklik
kerstrand na 1956 respec
tievelijk 1967.
We staan nu voor de vraag
of een dergelijk interessant
'aardkundig monument' op
het strand in de broedtijd
niet afgesloten zou moeten
worden. Van het hete strand
op de Kop van Schouwen,
