IK HOU VAN MIJN ZEEUWSE LANDSCHAP COLOFON DOOR MARTEN HEMMINGA Wat waardeer ik in het Zeeuwse land schap? Het is een vraag waarop een kort, bijna een standaardantwoord mogelijk is. Als ex-randstedeling geniet ik van de open ruimte en kan ik alleen maar beamen wat al zo vaak door anderen gezegd is: Zeeland is mooi door de voortdurende afwisseling van land en water, zijn magnifieke duin landschappen en de vaak nog on bedorven einders waar torenspitsen in de verte de dorpen markeren. Een favoriet stukje van de provincie is voor mij het stuk tussen Kattendijke en mijn woonplaats Wemeldinge. De weg die de beide dorpen verbindt, loopt over de kruin van de dijk, en vanaf die weg, hoog boven zee en land, heb je naar twee kanten een prachtig uitzicht. Aan de ene kant de Oosterschelde, en aan de andere kant een uitgestrekt land schap van akkers, weiden en boom gaarden. De huizen van Kattendijke liggen direct achter de dijk, samen geklonterd bij de kerk met zijn van verre herkenbare, uivormige torenspits. Elk jaargetijde, elke dag, ja, bijna elk uur ziet het landschap er hier weer anders uit. De eeuwige wisseling van de getijden, de kleuren van water en land die veranderen met elke weersovergang geven het landschap een voortdurend andere aanblik. Ik heb in mijn vorige werkkring als marien bioloog vele kusten in de wereld bezocht, en naar mijn mening kan dit landschap zich meten met de mooiste. Ie hoeft geen enkele verdere kennis van dit gebied te hebben om het te kunnen waarderen. Maar voor mij voegt de his torische lading van het Zeeuwse land schap er nog een extra waardevol ele ment aan toe. De uitstroomgebieden van rivieren zijn van nature geomorfo- logisch bijzonder dynamisch, zo ook de Zeeuwse delta. Al duizend jaar heeft de mens hier geprobeerd, met wisselend succes, dat spel van oerkrachten te beheersen om zichzelf een veilig be staan te verschaffen. En overal draagt het landschap, meer dan waar ook in Nederland, de sporen van die twee partijen die het hebben vormgegeven, de natuur en de mens. Op de dijk tus sen Wemeldinge en Kattendijke bespeur ik achter de onmiddellijk zichtbare schoonheid van het landschap ook de historische dimensie. Kijkend over de Oosterschelde zie je daar in oostelijke richting, voorbij Yerseke, het uitgestrek te verdronken land van Zuid-Beveland, een gebied dat ooit bezaaid was met dorpen. Nu is het een waardevol wet land met geulen, platen en ondiepe wateren, met de sporen van de vroe gere bewoning alleen als fundamenten hier en daar waarneembaar. In de romantische en wat gezwollen taal van de vroeg-negentiende-eeuwse dichter J.F. Helmers: Geen enkele bouwval meer waarbij 't gedierte schuilt! Geen enkele torenspits waarop de roerdomp huilt! Geen erf door dijk of dam voor 't woên der zee beveiligd! Slechts visschers zwerven rond op deez' verzwolgen grond. In westelijke richting ligt, net voorbij Kattendijke, aan de voet van de oude zeedijk, nog zo'n natuurgebied met een verleden. Daar loopt een drassige, langgerekte strook grond van meer dan een kilometer ver het land in. In het midden is dit lage land nog verder verdiept, en staat er permanent water op. Het gebied valt vanaf de dijk op, niet alleen door zijn ongelijkmatige oppervlak en waterplassen, maar ook door de andere kleuren, veroorzaakt door de specifieke plantengroei, en door de vaak talrijke eenden, steltlopers en meeuwen die er verblijven. Te weten dat dit gebied gevormd is door de stormvloed die er in 1134 woedde, maakt het voor mij fascinerender. Wat we zien is het restant van de diepe inbraakgeul die het water toegang gaf tot het land. In het laatste kwart van de twaalfde eeuw werd deze geul weer afgesloten, door een dijk die de voorganger was van wat nu de Kattendijkse Dijk heet. Het is die combinatie van natuurlijke en historische waarden die zulke gebieden voor mij tot de kroonjuwelen van het Zeeuwse landschap maken. Daar kunnen we niet zuinig genoeg op zijn! Dr. M.A. Hemminga is directeur van Het Zeeuwse Landschap. Redactieadres Stichting "Het Zeeuwse Landschap" Landgoed Landlust Postbus 25, 4450 AA Heinkenszand Telefoon 0113-569110 Telefax 0113-569111 Postrekening 245740 Bank: ABN-AMRO Middelburg Bank: Rek.nr. 51.03.36.167 Giro van de bank: 46882 Redactie J. van den Boom - G.j.C. Buth - M.A. Hemminga - M. jacobusse - M. van der Jagt - j. Karkdijk - A. van der Wees Kopij Bijdragen voor dit blad in de vorm van artikelen, ingezonden stukken, foto's enz. kunnen worden gezonden aan de redactie. Inleveren voor het einde van elk kwartaal. Plaatsing van artikelen betekent niet dat deze het inzicht van de redactie weergeven. Advertenties en promotie PUBLIBORN media Zonnebloemstraat 46 Postbus 243, 4460 AE Goes Telefoon 0113-250505 Telefax 0113-250300 Vormgeving en productie Boom Kollektief, Goes STICHTING HET ZEEUWSE LANDSCHAP „Zeeuws Landschap" is een uitgave van de Stichting „Het Zeeuwse Landschap". Het blad verschijnt vier maal per jaar en wordt toegezonden aan begunstigers van de Stichting. De uitgaven van de Stichting geven voorlichting over het behoud van en de zorg voor landschappelijk, natuurwetenschappelijk en cultuurhistorisch belangrijke terreinen in het algemeen en in Zeeland in het bij zonder. Overname van artikelen en illustraties alleen met toestemming van de redactie met bronvermelding.

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Landschap | 1999 | | pagina 3