HOMMELS
IN ZEELAND
DOOR LUCIEN CALLE, CHIEL IACOBUSSE EN BRENDA SANDIICK
inels zijn algemeen bekend. Hoewel er enkele andere insecten zijn die op een hommel lijken, weet
de eerste de beste leek een hommel als zodanig te onderscheiden. Maar als het gaat om het herkennen van
soorten, vormen hommels ook onder natuurliefhebbers een weinig bekende diergroep. Ondanks het feit dat
een uitgebreid inventarisatieproject van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging enkele jaren
geleden voor een bredere interesse zorgde, is er over hommels in Zeeland nog steeds weinig bekend.
Dat blijkt als je op zoek gaat in het veld. Je komt voor heel wat verrassingen te staan.
Om te beginnen al bij de determi
naties. Bij oppervlakkige beschouw
ing lijkt het vrij makkelijk om aan de
hand van platen of zoekkaarten
hommels op naam te brengen. Dat
geldt voor misschien meer dan
tachtig procent van A
de hommels die je
in het veld tegen
komt. Het resterende
gedeelte is echter
razend moeilijk te determineren^niet
in de laatste plaats omdat soorten
enerzijds ontzettend variabel kunnen
zijn, terwijl anderzijds verschillende
soorten op elkaar kunnen lijken als
de spreekwoordelijke twee druppels
water.
Bijenatlas
Toch is het van belang om het
voorkomen van hommels beter in
kaart te brengen. Bijen (waartoe ook
de hommels gerekend worden)
behoren tot de meest
bedreigde dier-
groepen van de
Nederlandse fauna.
Wil het tot een betere
bescherming van deze dieren komen,
dan is meer kennis over hun
voorkomen, verspreiding en ecologie
onontbeerlijk. Om het onderzoek
naar bijen te stimuleren werd vorig
jaar de voorlopige atlas van de
Nederlandse bijen uitgegeven. Daarin
Illustraties:
Adri Karman.
Naam
Ned. naam
voor 1950
van 1950-1980
na 1980
na 1990
Barbutellus
lichte
koekoeksh.
noord 1
noord
Bohemicus
twee kleurige
koekoeksh.
zuid 1
zuid 1
Campestris
gewone
koekoeksh.
noord 1
midden 1
zuid 1
midden 1
noord veel
midden 3
zuid 4
Distinguen
dus
gele
hommel
midden 1
midden
Hortorum
tuin-
hommel
noord 1
zuid 1
noord 1
midden 5
zuid 2
noord 4
midden 3
zuid 10
noord 1
midden 2
zuid veel
Humilis
heide-
hommel
zuid 2
Hypnorum
boom
hommel
noord 2
midden 2
zuid 2
zuid 1
noord 2
zuid 1
noord veel
midden veel
zuid veel
Jonellus
veen-
hommel
midden 1
zuid 1
noord 2
midden 1
zuid 2
noord 1
midden 1
wordt van iedere
Nederlandse soort een
verspreidingskaartje
gepresenteerd, waarbij de
waarnemingen worden verdeeld over
verschillende perioden. Deze
verspreidingskaartjes, aangevuld met
eigen waarneming-en na 1990,
vormen de basis voor het
onderstaande overzicht.
Daarin wordt Zeeland ingedeeld
in drie regio's: Walcheren en de
Bevelanden (midden), Zeeuws
Vlaanderen en Noord-Zeeland
(Schouwen-Duiveland, Tholen).
In de tabel wordt van de soorten
eerst de wetenschappelijke naam
gegeven, daarna de Nederlandse.
Daarna volgt een aantal kolommen,
waarin per regio, met een cijfer
wordt aangegeven in hoeveel
uurhokken (vakken van 5x5
kilometer) de betreffende soort
binnen de gegeven periode is
waargenomen.
De gegevens uit de eerste drie
kolommen zijn afkomstig uit de
genoemde Atlas. De vierde kolom is
gebaseerd op eigen waarnemingen
na 1990.
Hommelprovincie
Op basis van het gepresenteerde
overzicht lijkt Zeeland betiteld te
kunnen worden als een hommel
provincie bij uitstek. Van de 29 ooit
in Nederland waargenomen hommels
zijn er 22 soorten
bekend uit
Zeeland.
Negentien i N
