IK HOU VAN MIJN
ZEEUWSE LANDSCHAP
COLOFON
DOOR GERT DE KOK
Landschap als zelfstandig thema is weer
helemaal terug van weggeweest. De
laatste tien jaar lag het accent duidelijk
op het natuurbeleid en dan met name
op de Zeeuwse uitwerking van het
Natuurbeleidsplan. Natuur en landschap
werden vaak in één adem genoemd, als
waren het identieke zaken. Maar dat is
natuurlijk lang niet altijd het geval.
Nieuwe ontwikkelingen, zoals glastuin
bouw, hoogbouw en vooral windmolens,
worden door menigeen gezien als een
serieuze aantasting van het vertrouwde
Zeeuwse landschap. Dit leidt vaak tot
emotionele reacties, verwarring binnen
de natuur- en milieubeweging ("land
schap versus schone energie") en soms
tot conservatisme met een weinig
realistische blik op wat er in de
maatschappij gebeurt.
Het wordt dan ook hoog tijd om ook
bestuurlijk weer eens vast te stellen hoe
wij met ons Zeeuwse landschap willen
omgaan. Het formuleren van een derge
lijk beleid is nog niet zo simpel: praten
over landschap eindigt dikwijls al snel in
een grote spraakverwarring. De één heeft
het over bomen op de dijk, nummer
twee denkt aan zijn geliefde camping en
een derde ziet visionaire hoogbouw voor
zich. Dat verklaart vermoedelijk ook, dat
het landschappelijke debat steeds weer
oplaait en landschapsbeleid weer in de
aandacht komt. Zo ook in Zeeland, waar
bij de vrees voor nivellering van het
authentieke Zeeuwse landschap én de
roep om een nieuwe Zeeuwse beeld
kwaliteit beide een rol spelen. En
daarmee zijn ook precies de twee kanten
van het landschapsbeleid: behoud en
ontwikkeling.
Landschapsbehoud is geboden in gebie
den waar nog veel authentieks bewaard
is gebleven: open poelgebieden, gave
oudlandreservaten, inlagen en karrevel-
den en kleinschalige dijkenlandschappen.
Het beleid voorziet al in een zekere mate
van bescherming. Desondanks blijkt bij
de belangenafweging het landschappelijk
belang vaak het onderspit te delven. Het
is dan ook puur vanuit de behoudstrate-
gie gewenst om de wezenlijke land
schappelijke kwaliteiten en gebieden van
Zeeland zo concreet mogelijk te beschrij
ven en consensus te bereiken over een
keiharde formele bescherming ervan.
Naast wettelijke bescherming is ook een
breed scala aan actief beheer nodig:
onderhoud en herstel van beplanting,
restauratie van gebouwen, herstel van
afgegraven binnendijken, formulering van
de Zeeuwse Cultuurhistorisch Hoofd
structuur (de CHS!), etc. Daarnaast is het
opstellen van een totaalvisie voor de
eigen beplantingen langs de provinciale
wegen en waterlopen gewenst.
Naast behoud van het nog gave is er
behoefte aan ontwikkeling van geheel
nieuwe landschappelijke kwaliteit: een
herkenbaar nieuw Zeeuws gezicht. De
wereld staat niet stil, er verschijnen
steeds nieuwe zaken in het buitenge
bied: windmolens, melkveehouderij, glas
tuinbouw, zendmasten, etc.
Het is zaak om te streven naar nieuwe
functionele landschappen, die door hun
schaal en vormgeving nu én in de
toekomst ook weer als karakteristiek
ervaren worden. De uiteindelijke
landschappelijke kwaliteit is dan niet de
toevallige resultante van alles wat er
gebeurt, maar het resultaat van perma
nente aandacht gedurende planning,
ontwerp en uitvoering.
In Zeeland betreft dit alle gebieden waar
op grote schaal functiewijziging aan de
orde is: de recreatielandschappen langs
de kust, de stadsranden, de zeehaven
gebieden, en wellicht aanzienlijke delen
van de polder, waar de "Nieuwe
Economische Dragers" het traditionele
landbouwareaal geleidelijk aan een
ander gezicht kunnen gaan geven.
Het is dus behoud én ontwikkeling in
plaats van een heilloos debat tussen
"conservatief en progressief", "open
luchtmuseum" versus "cultuurbarbaren"
en soortgelijke etiketten, die deze en
gene opgeplakt krijgen. Emotionele
uitingen, die in ieder geval goed aan
geven hoezeer iedereen zich betrokken
voelt bij zijn eigen leefomgeving.
Het Zeeuwse landschap is het dan ook
waard om opnieuw in de schijnwerpers
geplaatst te worden door het formuleren
van een nieuw provinciaal landschaps
beleid.
Drs. G.L.C.M. De Kok is gedeputeerde bij
de Provincie. In zijn portefeuille heeft hij
natuur, landschap en landinrichting.
Redactieadres WtTENSCHftf?^
Stichting "Het Zeeuwse LandscFfdp"
Landgoed Landlust
Postbus 25, 4450 AA Heinkenszand
Telefoon 0113-569110
Telefax 0113-569111
Postrekening 245740
Bank: ABN-AMRO Middelburg
Bank: Rek.nr. 51.03.36.167
Giro van de bank: 46882
Redactie
J. van den Boom - G.j.C. Buth - M.A. Hemminga -
M. Jacobusse - M. van der Jagt - Karkdijk -
A. van der Wees
Eindredactie
J. Karkdijk
Coxstraat 3, 4421 DC Kapelle
E-mail: jkarkdijk@zeelandnet.nl
Kopij
Bijdragen voor dit blad in de vorm van artikelen,
ingezonden stukken, foto's enz. kunnen worden
gezonden aan de redactie. Inleveren voor het einde
van elk kwartaal. Plaatsing van artikelen betekent
niet dat deze het inzicht van de redactie weergeven.
Vormgeving en productie
Boom Kollektief, Goes
I NATIONALE I
D®§T(g®in>i
ILOTERIJI
Birnhard
Fonds Anjrr
VSB
STICHTING
HET ZEEUWSE
LANDSCHAP
"Zeeuws Landschap" is een uitgave van de Stichting
"Het Zeeuwse Landschap".
Het blad verschijnt vier maal per jaar en wordt toege
zonden aan begunstigers van de Stichting.
De uitgaven van de Stichting geven voorlichting over
het behoud van en de zorg voor landschappelijk,
natuurwetenschappelijk en cultuurhistorisch belangrijke
terreinen in het algemeen en in Zeeland in het bij-zon
der. Overname van artikelen en illustraties alleen met
toestemming van de redactie met bronvermelding.
