SCHORPLANTEN:
ZOUT- EN WATERBESTENDIG
1
Mis sm': sTMtesi Jh m
DOOR MARTEN HEMMINGA
i/ie over een Zeeuws schor als het verdronken land van Saeftinghe kijkt, ziet één groot weelderig
plantendek. Toch is er maar een selecte groep planten die het in deze natte, zilte omgeving kan uithouden.
Het voor planten extreme milieu vraagt forse aanpassingen om te kunnen overleven.
Saeftinghe: Het prototype van het Zeeuwse land-
weelderig schap is het getijdenlandschap met
plantendek platen, slikken en schorren. Ondanks
(Edward Neve) alle inpolderingen van de afgelopen
eeuwen zijn voorbeelden van die
oorspronkelijke natuurgebieden nog
steeds overal in de provincie te vin
den. De duizenden hectares van het
Verdronken Land van Saeftinghe,
in het oostelijk deel van de
Westerschelde, is zo'n gebied, dat in
zijn uitgestrektheid een indrukwek
kend beeld geeft van het Zeeuwse
landschap zoals dat in voorbije tijden
er op veel plaatsen uit moet hebben
gezien. Wij kunnen ons nu nauwelijks
voorstellen hoe moeilijk het moet zijn
geweest voor de weinige mensen om
te overleven in dat zoute en natte
Zeeuwse oerland, vóór het begin van
de systematische inpolderingen in de
12e en 13e eeuw.
De planten lijken daar een stuk min
der moeite mee te hebben: kijkend
wijl ze wortelen in sedimenten waar
het bodemwater een hoog zout
gehalte heeft. Op schorren zoals Het
Verdronken Land van Saeftinge is dat
zoutgehalte nog gematigd, door de
verdunning van het getijdewater met
zoet rivierwater. Op schorren die
dichter bij de zee liggen is het
bodemwater zouter; af en toe zelfs
zouter dan zeewater.
Voor de meeste planten is veel zout
in het bodemwater een onoverkomelijk
probleem. Voor een deel wordt dat
veroorzaakt doordat van die zouten
een wateraanzuigende werking uit
gaat: het is een heel probleem voor
planten om tegen die zuigende
kracht in voldoende water op te
nemen. En voor groei van de planten
is nu eenmaal veel water nodig.
Planten op zoute bodems staan dus
voor een hele opgave.
over het Verdonken Land van
Saeftinghe of over andere schorren
zien we één groot weelderig planten
dek, dat alleen onderbroken wordt
door de diepe en brede geulen die
het getijdewater aan- en afvoeren.
Toch kunnen we bij die waarneming
wel een kanttekening plaatsen.
Onder de honderden plantensoorten
die in Nederland wortelen, is er maar
een klein aantal dat zich echt thuis-
voelt op zoute en natte bodems van
de kustzone.
Water
De planten die op de schorren van
Zeeland en op de kwelders van
Friesland en Groningen groeien, zijn
de belangrijkste vertegenwoordigers
van die selecte groep. Deze planten
zijn tot uitbundige groei in staat ter-
Zeekraat (dia-archief NIOD-CEMO)
