RUIGE LATHYRUS,
NIEUW IN ZEELAND
DOOR AW IE DE ZWART
augustus van dit jaar vonden we tijdens het opsnoeien van jonge essen op de Tweede Hogendijk
nabij Oostburg een onbekende plant. Tussen een zee van vergeelde, uitgebloeide grassen trok een vrolijk paars
gekleurd bloempje de aandacht. Een vlinderbloemige, zoveel was duidelijk.
de vele stijve haartjes die vanuit kleine
knobbeltjes op de jonge peul groeien.
Verspreiding
Ruige lathyrus is een soort die zich
pas vrij recent in Nederland heeft
gevestigd. De Heukeis' flora uit 1996
meldt: Zeld. in Z zeldzaam in Zuid
limburgs district.). In het standaard
werk de "Oecologische Flora van
Nederland" uit 1987 wordt de soort
zelfs nog niet vermeld. Dat betekent
dat de vestiging pas in het laatste
decennium van de twintigste eeuw
Biotoop
De in totaal zeven exemplaren ruige
lathyrus zijn aangetroffen op een door
paarden beweide dijk met onderberm.
Slechts lokaal wordt deze intensief
begraasd, maar grote delen van de
dijk worden door de eenhoevigen
ongemoeid gelaten. Op deze plekken
ontstaat een hoge grazige vegetatie
van glanshaver en kropaar. Het einde
van de zomer wordt zichtbaar door de
geelbruine zweem van uitgebloeide
aren. Het paars-gele kleurenpalet van
rode ogentroost, hopklaver en klein
De onbekende plant werd onderwor
pen aan een snelle inspectie, maar
een eerste ingeving bleef uit. Ook na
een nadere bestudering op de knieën
bleef het feest der herkenning uit.
In de koffiepauze is de beproefde
Heukeis' flora te hulp geroepen. Het
doorlopen van de determinatiesleutel
verliep soepel. Kenmerken waren
duidelijk aanwezig en niet te verwar
ren met andere soorten. Snel was de
oplossing boven tafel. De onbekende
was een ruige lathyrus (Lathyrus hir-
sutus).
Ruige lathyrus is een forse eenjarige
klimplant die zich met behulp van
ranken tijdens het groeiseizoen in de
begeleidende vegetatie omhoogwerkt.
Tegen het einde van de zomer bedekt
de plant als een transparante deken
zijn directe omgeving zonder deze te
verstikken. Van mei tot augustus is
ruige lathyrus bloeiend aan te treffen
met een tros van één tot maximaal drie
bloemen bijeen. De paars-lichtroze
bloemen zijn geplaatst op een lange
bloeistengel die ontspringt uit een
afgeplatte breed gevleugelde stengel.
De naam "ruige" dankt de plant aan
heeft plaatsgevonden. De meeste
vondsten zijn afkomstig uit Zuid-Lim
burg. Geconcentreerd in de driehoek
Valkenburg, Geleen en Hoensbroek is
een tiental vindplaatsen bekend. Ver
der zijn er drie geïsoleerde vondsten
uit Noord-Brabant, nabij Eindhoven,
langs de Rijn ten westen van Arnhem
en in de Achterhoek tegen de Duitse
grens. In Zeeland is de plant voor
zover bekend nog niet aangetroffen.
Het lijkt erop dat deze vlinderbloemi
ge, net als een toenemend aantal
andere planten en dieren, zijn areaal
in noordwestelijke richting aan het
uitbreiden is.
streepzaad gaat laag bij de grond Ruige lathyrus,
enigszins verloren onder het gebla- (Awie de Zwart)
derte van de ruige lathyrus. Ook het
minder opvallende smalle weegbree
en heermoes ondergaan eenzelfde
lot. Vierzadige wikke weet zich door
een opwaartse groeistrategie met ran
ken ternauwernood te onttrekken aan
deze verduistering. Voor de forse pol
len viltig kruiskruid staat het water
aan de lippen.
Dhr. A.j. de Zwart is terreinmedewerker
bij Het Zeeuwse Landschap.