DE TOEKOMST VAN HET
ZEEUWSE LANDSCHAP
DOOR MARTEN HEMMINGA
H
natuurlijk vanzelfsprekend dat Stichting Het Zeeuwse Landschap zich sterk betrokken voelt bij het
behoud van de landschappelijke waarden van de provincie. De Stichting heeft daarom samen met de Zeeuwse
Milieufederatie het initiatief genomen om een Landschapsvisie te ontwikkelen, die een bijdrage kan leveren aan
het zeker stellen en versterken van de schoonheid van onze provincie. Voor de uitwerking van de visie is
H+N+S-Landschapsarchitecten aangezocht. De provincie ondersteunde de uitwerking van de Landschapsvisie
met een subsidie uit het project Vitaal Platteland. Op 29 maart was het dan zover: de Landschapsvisie Zeeland
was klaar en kon worden aangeboden aan gedeputeerde Gert de Kok. In dit artikel en in het volgende wordt
een aantal hoofdpunten uit de visie belicht.
Vraag het aan iedere bezoeker van
onze provincie: het open en rustige
landschap van eilanden en grote
wateren is een van de grote aantrek
kelijkheden van de provincie Zeeland;
dit onderscheidt de provincie van de
omliggende geïndustrialiseerde en
verstedelijkte gebieden. Maar het is
niet vanzelfsprekend dat het zo blijft.
Satellietfoto: Geleidelijk aan wordt, stukje voor
Zeeland als beetje, afbreuk gedaan aan die
donkere plek, landschappelijke waarden. Een voor
met daaromheen beeld daarvan zijn de vele lokale
de verstedelijkte bedrijventerreinen die her en der zijn
zone van aangelegd, zonder aandacht voor een
Rotterdam en landschappelijke inpassing. Maar
Antwerpen, veranderingen kunnen ook sprongs-
(Archis, gewijs gaan, als grote, veel ruimte
2000/11, p.25) vragende projecten worden gereali
seerd (zoals grootschalige glastuin
bouw en grote stadsuitbreidingen).
Natuurlijk, niemand wil dat Zeeland
echt 'op slot' gaat, dat niets meer
mogelijk is. De vraag is dus: hoe
kunnen wij de kwaliteiten van het
landschap overeind houden (en zelfs
verbeteren), zonder dat er sprake is
van een soort van fossilisering van
de provincie?
Het probleem
Op de satellietfoto van West-Europa
bij nacht is goed te zien hoe het
Zeeuwse en Zuid-Hollandse Delta
gebied een uitzonderingspositie
inneemt ten opzichte van zijn
omgeving. Zeeland is een donkere
inham in een lichte omgeving. Die
omringende omgeving wordt gevormd
door de Randstad, de industrie en
steden van West-Brabant, en de
Vlaamse steden en havengebieden.
De nachtelijke duisternis boven het
Deltagebied weerspiegelt het feit dat
Zeeland nog grotendeels een agrarisch
gebied is met een betrekkelijk lage
bevolkingsdichtheid. Dat heeft vooral
te maken met het feit dat het Delta
gebied, in feite tot de voltooiing van
de Deltawerken, heel lang uit
geïsoleerde eilanden bestond. Dat
isolement is nu voorbij, en Zeeland
kan daardoor gemakkelijk dezelfde
weg opgaan als zijn omgeving, die
van verstedelijking en industrialisatie.
Daarbij speelt nadrukkelijk mee dat er
problemen zijn in de landbouw, die
steeds meer boeren ertoe noodzaken
om met hun bedrijf te stoppen. Met
onze dure grond en relatief dure pro
ducten is het moeilijk om te concur
reren op de wereldmarkt. Maar als er
veel boeren stoppen met hun bedrijf,
dan ontstaat er letterlijk ruimte voor
allerlei ontwikkelingen in het Zeeuwse
buitengebied, die vanuit landschap
pelijk oogpunt ongewenst zijn.
Stellingname
Stichting Het Zeeuwse Landschap en
de Zeeuwse Milieufederatie staan op
het standpunt dat Zeeland ook in de
toekomst de blauw-groene oase moet
blijven die het nog steeds is, de
"kamer met uitzicht op zee", zoals
het in de Landschapsvisie omschreven
wordt. Die keuze wordt mede
ingegeven door te kijken naar de
omgeving van de provincie. Hebben
we behoefte aan meer van hetzelfde,
aan wat al zo uitgebreid aanwezig is
rondom Zeeland, of zetten we juist
in op het bijzondere van Zeeland, de
rust, de natuur en de ruimte, dat niet
alleen voor de eigen inwoners, maar
ook voor die van de omliggende
regio's, waardevol is. Stichting Het
Zeeuwse Landschap en de Zeeuwse
Milieufederatie kiezen voor het laatste.
Versterking van de
ruimtelijke kwaliteit
Kies je voor Zeeland als blauw-groene
oase, dan betekent dat wel dat
