20
Dr. M.A. Hemminga is directeur van
Het Zeeuwse Landschap
door het gebied, met begeleidende
bermen en randsloten. Midden tussen
de akkers ligt een oude eendenkooi,
in beheer bij Het Zeeuwse Landschap.
De kooi is van verre als een markant
element in het vlakke land zichtbaar,
door de hoog oprijzende bomen van
het kooibos. Die nemen overigens
maar een deel van het kooigebied in.
In het hart van het kooibos ligt de
kooiplas: een oase van rust en
beschutting voor langstrekkende een
den, die er maar al te graag neerstrij
ken. Hier er daar loopt de kooiplas uit
in een moerasachtige oeverzone. Bij
de eendenkooi horen ook nog een
paar weilandjes waar hooglanders
grazen, en het erf van de oude kooi
kerswoning. Aan de noordkant wordt
het land begrensd door de zeedijk.
Buitendijks liggen schorren als een
zoom langs de dijk.
Op die ene vierkante kilometer komen
dus heel verschillende milieutypen
voor: zeer open, gedraineerd en dus
droog akkerland; het besloten, scha
duwrijke en deels natte bos- en moe
rasgebied van de eendenkooi; de dijk
met een relatief koude noordhelling
en een warme zuidhelling, en ten slot
te het zoute, regelmatig overspoelde
schorgebied.
De Eendenkooi. (Chiel Jacobusse)
Zomertortel. in dit gebied alteen in
de Eendenkooi. (Archief Het
Zeeuwse Landschap)
Data
Waarnemingen over het voorkomen
van plantensoorten, worden in
Nederland gebundeld in een database
beheerd door de Stichting Floron. Uit
de gegevens in deze database, en uit
eigen gegevens van Het Zeeuwse
Landschap, blijkt dat in de vierkante
kilometer die we hier onder de loep
nemen (dat is, om precies te zijn, kilo-
meterhok 68-407), maar liefst 220
soorten hogere planten voorkomen.
Als we die gegevens nauwkeuriger
bekijken, dan blijkt dat elk van de ter
reinentypes binnen die ene vierkante
kilometer een eigen bijdrage levert
aan de soortenrijkdom.
Op het schor groeien de minste soor
ten, 21 in totaal, en het gaat groten
deels om soorten die uitsluitend daar
voorkomen (16 soorten). Als plant
moet je wel uit het juiste hout gesne
den zijn om je in een zoute omgeving
thuis te voelen! Op de zeedijk groeit
het respectabele aantal van 108 soor
ten; 17 daarvan zijn alleen maar daar
te vinden. Op en langs het akkerland
komen 106 soorten voor. Schijn
bedriegt hier dus: er kunnen meer
soorten aangetroffen worden dan je
zou verwachten in dit ogenschijnlijk
wat saaie gebied. Overigens komen
de gevonden soorten voor het meren
deel ook in één van de andere terrein
Met dank aan Wim van Wijngaarden,
Chiel Jacobusse, Gerard van Zuijlen en
Ron Brouwer.
typen voor, slechts 9 soorten zijn
uniek voor het akkerland. De eenden
kooi tenslotte herbergt maar liefst 175
soorten, waarvan er 58 uitsluitend
daar voorkomen.
Dat terreinvariatie ook belangrijk is
voor het aantal diersoorten is af te lei
den uit de gegevens die we hebben
over het voorkomen van broedvogels,
in dit geval binnen de verschillende
onderdelen van de eendenkooi. In
totaal komen er in de eendenkooi 57
soorten broedvogels voor: 24 soorten
zijn uitsluitend aan te treffen in het
bos, 7 soorten zijn volledig aan de
kooiplas gebonden, en 13 soorten zijn
alleen te vinden op weide en erf. Het
overige deel is op meer dan één loca
tie binnen de kooi te vinden.
Conclusie
Deze gegevens onderstrepen dus wat
op veel andere plaatsen al gevonden
is: een gevarieerde omgeving bete
kent een rijkdom aan soorten. Dat is
goed om te bedenken als we de bio
diversiteit, de soortenrijkdom willen
bevorderen in onze provincie. Dan
doen we er bijvoorbeeld goed aan om
in het agrarische gebied ruimte te
laten voor struwelen, bosschages,
rietzomen en kreken, en in natuuront
wikkelingsgebieden zoveel mogelijk
overgangen van nat naar droog, en
van zoet naar zout aan te leggen.
Zelfs in onze tuinen valt er dan, hoe
kleinschalig ook, nog wel wat aardigs
te bedenken!
