A
Drinkwater uit Oranjezon
F n i va/1 -.*■
J V 5 i
T i>.TiT-i A
jL 4lJ V
Door Roosanne Goudbeek en Arnold Parre
^Onttrekking van water aan de duinen stuit op kritiek. Verdroging van de natuur ligt op de loer.
Velen vergeten dat drinkwater uit de duinen de volksgezondheid in Nederland op een hoger plan
bracht. Ook zijn de duinen heden ten dage een aantrekkelijk gebied voor projectontwikkelaars om
deze vol te bouwen. Mede dankzij de waterleidingbedrijven zijn onze duinen nog steeds grote
natuurterreinen. Het duinlandschap zoals dat van Oranjezon is bij uitstek geschikt voor ruimtesen
saties. En wat bijna nergens anders in Nederland kan: het gevoel hebben te kunnen verdwalen.
Halverwege de negentiende eeuw is de situatie
wat betreft de volksgezondheid in Zuidwest-
Nederland allesbehalve rooskleurig. Pokken, chole
ra- en tyfusepidemieën teisteren de bevolking. Ze
eisen vele doden. Door slechte leefomstandigheden
is de sterfte onder alle lagen van de bevolking
groot. Het ontbreken van een waterleiding speelde
hierin zeker een rol.
Het huishoudelijk water, afkomstig uit regenton
nen, is matig van kwaliteit. De bewoners op het
platteland drinken aanvankelijk hetzelfde water als
het vee. Regenwater heeft de voorkeur, maar de
moeilijkheid zit in het verzamelen en bewaren.
Leien daken van kerken, stadhuizen en andere
openbare gebouwen worden voorzien van goten,
die uitmonden in regenbakken. In droge tijden zijn
deze bakken een uitkomst. Water wordt tegen
betaling van één cent per emmer afgestaan. Een
stortbui wordt letterlijk en figuurlijk als een zegen
van boven beschouwd.
door middel van drainage opgevangen. In 1884
wordt de waterleiding officieel in gebruik genomen.
Middelburg ijlt na wat betreft de aanleg van een
waterleiding. Zoet water is in de eigen gemeente
of de directe omgeving niet beschikbaar.
Middelburg is voor haar drinkwater aangewezen
op de duinen. De gemeente koopt een gebied van
ongeveer 325 hectare van de Domeinen in de duinen
Water uit de duinen
Middelburg vormt hierop geen uitzondering. In
1859 omschrijft de stadsgeneesheer de arbeidende
klasse als bestaande uit mensen "gekenmerkt door
een zekere mate van traagheid en van onvoldoen
de lust en opgewektheid om het aangevatte werk
met de vereiste spoed te volbrengen."
De politiek zoekt naar oplossingen. Waterstaat in
Zeeland vindt winning van duinwater de beste
oplossing om in huishoudelijk water te voorzien.
De plaatsen die gelegen zijn bij de duinen, profiteren
het eerst. Vlissingen heeft op Walcheren de primeur.
Zij onttrekt water uit de duinen tussen Vlissingen
en Zoutelande. Het regenwater dat in het duin valt
en vanuit de polders naar zee afstroomt, wordt
Pompstation Oranjezon, (archief DELTA N.V.)
mmtt mutton
iSSElQHSETi