Jl
4
Het eiland van
Heinkenszand
vanuit het zuiden.
De Ouwelandpolder
ligt in de bovenste
helft van de foto,
met rechtsboven
het dorp
Heinkenszand.
(Sky Pictures)
vormden de kernen van een rondom uitdijend ingepol
derd gebied. Veel van de oorspronkelijke eilanden zijn
door geleidelijke inpolderingen aan elkaar gegroeid en
in het veld niet meer als zodanig herkenbaar. Op topo
grafische kaarten met daarop het dijkenpatroon is de
oorspronkelijk kern vaak nog wel te herkennen.
Opwas Heinkenszand
Wanneer men door Heinkenszand loopt, de plaats waar
nu het centrale kantoor van Stichting Het Zeeuwse
Het voormalig eiland Oost-Beveland. (Sky Pictures)
Landschap staat, is het bijvoorbeeld moeilijk voorstel
baar dat dit gebied deel uit maakte van een apart
eiland, dat rondom omspoeld werd door de Zwake.
Deze binnenzee ontstond als gevolg van de stormvloed
van 1014 en vormde eeuwenlang een meer dan tien
kilometer brede waterscheiding tussen Walcheren en
het toenmalige eiland Zuid-Beveland. Op de kaart is
met een beetje verbeeldingskracht het eiland
Heinkenszand uit het begin van de vijftiende eeuw nog
wel te herkennen.Vermoedelijk is het eiland in aanvang
gevormd door bedijking (waarschijnlijk halverwege de
veertiende eeuw) van een schorgebiedje dat op een
zandplaat in het Zwake was opgeslibd. Daarmee ont
stond de Oudelandpolder. Rondom deze polderkern
werden in de eropvolgende eeuw een hele serie aan
sluitende polders gewonnen, waardoor het eiland
steeds verder in omvang toenam. Uiteindelijk werd het
vastgedijkt aan de grotere eilanden rondom. Nu ligt
het in het hart van Zuid-Beveland. Het oorspronkelijke
gebied heeft dan misschien zijn eilandkarakter verlo
ren, maar de oorspronkelijke dijken zijn voor een groot
deel intact gebleven en geven nu als megaribbels reliëf
aan het vlakke land.
Laatste opwassen
Een van de laatste opwassen die voor agrarische doel
einden in een poldereiland werd omgezet was de Oost-
Bevelandpolder. Deze polder ontstond door bedijking
van het vrijliggende schor op de Katsche plaat in 1708.
Sinds de vorming van de Wilhelminapolder in 1809 is
het onderdeel van het Zuid-Bevelandse vasteland, maar
aan de noordkant van het oorspronkelijke eiland heeft
geen verdere polderuitbreiding plaatsgevonden en
bruist het water van de Oosterschelde nog als vanouds
tegen de dijk.
Nadien volgden nog de bedijking van een schoreiland
in de Braakman, waardoor de Angelinapolder ontstond
(1847) en de bedijking in datzelfde jaar van een opwas
in het Veerse Gat-Schengen gebied, resulterend in de
Bastiaan de Langepolder en de Calandpolder. Beide
polders gingen door stormvloeden aan het einde van
