groting, de mechanisatie en de ongebreidelde produc
tievergroting grotendeels verdwenen. We hebben er
een soort uniforme blikken bouwsels voor teruggekre
gen die noch Zeeuws, noch mooi zijn. Laat staan dat ze
passen in het landschap of bij de huizen. Dat doen ze
niet, noch in Zeeland, noch in Utrecht, noch in
Groningen. Soortgelijke ontwikkelingen vonden
natuurlijk ook plaats in de reguliere woningbouw. Nu
heel Nederland is volgeplempt met dezelfde huisjes in
eindeloze uniforme nieuwbouwwijken, gaat de rege
ring weer streven naar diversiteit. Zie de overheidsnota
Belvedère.
Cultuurschat
Doelmatigheid mag dus nu weer samengaan met sier
lijkheid. Na de ontdekking van het belang van instand
houding van natuur en milieu, zijn we ook eindelijk de
cultuurhistorische waarden gaan herontdekken. De
goegemeente vindt het gelukkig weer belangrijk dat je
het verleden of een deel daarvan bewaart als cultuur
schat voor toekomstige generaties. Of dat je bij nieuw
bouw rekening houdt met historische elementen.
Waarom scoren eigenlijk bij iedereen goed bewaarde
en goed onderhouden historische boerenerven zo
hoog? Ik denk dat dat komt omdat we in een monocul
tuur leven, in een heel sterk uniforme maatschappij, in
een global village. Oude boerderijen zijn altijd verbon
den met de streek waar je leeft of bent opgegroeid. Ze
wortelen in het landschap zelf en harmoniëren ermee.
Onze uiterst welvarende samenleving roept toch ook
gedachten op aan materiële vervlakking en spirituele
leegte. De mens is niet meer de maat der dingen, maar
de welvaart. Hoeveel voordelen dat ook met zich mee
brengt, we zoeken juist naast die materiële rijkdom
ook naar de wortels van de culturele rijkdom van onze
bakermat.
Boerentuin bij een kleine boerenhoeve in de Hollestellepolder te
Ovezande. Een van de weinige nog resterende Zeeuwse boerentuinen
in een kruisvorm. Groente en bloemen stonden traditioneel door
elkaar. (Gerard Smallegange)
"Als door toeval staan ze goed,
de boerderijen in het land.
Schakel tussen grond en lucht.
Vastberaden in de aarde
geven ze, door er te zijn,
de geschiedenis zijn waarde
en het landschap zijn verband.
Door onzicht'bre hand geplaatst
in een tijd die is vergleden.
Woningen van mens en dier.
Ankerpunten van hun tijd.
En naast stijl en harmonie
toonbeeld van doelmatigheid.
Boerderijen van 't verleden".
Jan Terlouw verwoordde het voorgaande heel doeltref
fend en mooi in een paar dichtregels:
Mr. G.W. Smallegange is jurist en voorzitter van de
Boerderijenstichting Zeeland.
Boerderij van de
familie Priester aan
de Bakendorpseweg
in Baarland.
Gebouwd omstreeks
1880. (Gerard
Smallegange)
