f
J
Een veelzeggend vegetatie-
onderzoek in Saeftinghe
S2j
12
Door Chiel Jacobusse
In april is samen het twintig gidsen van Stichting Het Zeeuwse Landschap een onderzoek uitgevoerd
naar het effect van begrazing op de vegetatie van het schor in Saeftinghe. Hoewel het onderzoek een
voudig van opzet is geweest, blijkt uit de getoonde onderzoeksresultaten overduidelijk het positieve
effect van begrazing op de soortenrijkdom van een gebied. Maar dat betekent nog niet dat daarom heel
Saeftinghe begraasd dient te worden.
Op vier verschillende locaties in het schor is het onder
zoek gedaan. Op iedere locatie werd het onderzoek
over vier proefvlakken van vijf bij vijf meter verricht.
Honderd vierkante meter per locatie is zo geïnventari
seerd. De resultaten van twee van deze locaties worden
hier besproken.
Emmadorp
De eerste onderzoekslocatie was direct ten oosten van
Emmadorp, op zo'n dertig meter uit de teen van de zee
dijk. Onbegraasd schor met een wat eenvormige
begroeiing. Dat onbegraasde hoge schorren niet rijk
aan soorten zijn, bleek al snel. In de vier proefvlakken
samen werden slechts vijf plantensoorten gevonden.
Gemiddeld zijn er minder dan vier soorten per proefvlak
aangetroffen. De twee soorten die kenmerkend zijn
voor de hoogst opgewassen delen van het onbegraasde
schor zaten in allevier de vakken: strandkweek en spies-
melde. Toch een opvallend verschil, want strandkweek
bleek te vinden in 98 van de 100 vierkante meters, ter
wijl spiesmelde in minder dan de helft van de metervak
ken te vinden was (41 - zie tabel 1, totaalkolom).
Strandkweek gedijt overal, maar spiesmelde heeft een
voorkeur voor een voedselrijke standplaats waar bij
voorbeeld rottende aangespoelde plantenresten of wie
ren liggen. De voedingsstoffen die daarbij vrijkomen
spelen de spiesmelde in de kaart. Twee grassen van het
middelhoge schor bleken slechts zeer mondjesmaat aan
wezig, namelijk rood zwenkgras en gewoon kwelder
gras. De soorten lijken in jong stadium op elkaar, maar
er zijn een paar belangrijke verschillen. Rood zwenkgras
is helder donkergroen en kweldergras bleek blauw
groen. Het jonge blad van kweldergras is gootvormig en
dat van rood zwenkgras heeft een vouw overlangs in
het midden.Tot slot stonden er enkele plantjes van de
zulte of zeeaster. Ze groeiden langs de oevers van een
klein kreekje dat door twee van de proefvlakken slin
gerde.
De gasdam
De volgende onderzoekslocatie was nabij de gasdam.
Ergens ter hoogte van de eerste heuvel werden vier
vak 1
vak 2
vak 3
vak 4
Totaal
Strandkweek
24
25
25
24
98
Spiesmelde
4
7
20
10
41
Rood zwenkgras
2
3
1
6
Gewoon kweldergras
3
1
4
Zulte
3
1
4
Totaal aantal soorten
Nf
3
3
5
4
5
Figuur 1: Het voorkomen van planten in vier verschillende proefvlakken op onbegraasd schor bij
Emmadorp. De getallen geven aan in hoeveel vierkante metervakken van de 25 m2 van een onderzoeks-
vak een bepaalde plant voorkomt. Tevens is weergegeven het totaal aantal vierkante meters per soort
op de locatie bij Emmadorp en het totaal aantal soorten per onderzoeksvak.