Zwartwordende wasplaat, rood stadium.
(Chiel Jacobusse)
Zwartwordende wasplaa
(Chiel Jacobusse)
Op voedselrijke plaatsen waar de vlekplaten hun omzet-
tingswerk voltooid hebben, groeien grote en in het oog
springende graslandpaddestoelen als parasolzwammen
en champignons. Champignons komen voor in verschil
lende soorten en bij consumptie uit het wild is het altijd
oppassen geblazen. Want naast goed eetbare soorten als
de weidechampignon zijn er ook walgelijk smakende
champignons als de karbolchampignon. Een enkel exem
plaar daarvan kan een complete maaltijd bederven en
volgens sommigen kan de paddestoel zelfs tot vergifti
gingsverschijnselen leiden. Afgezien daarvan zijn de
meeste paddestoelen in ons land veel te schaars om ze te
verzamelen voor de consumptie. Hoewel plukken de
stand als zodanig geen schade doet, is het zonde om
dergelijke fraaie wezens uit hun natuurlijke omgeving
weg te halen.
Verschraald grasland
Nog sterker dan op de plantenwereld heeft verschraling
van grasland invloed op de samenstelling van de padde
stoelenflora. Verschraling houdt in dat grasland niet
bemest of anderszins met voedingsstoffen verrijkt wordt,
zodat de productie van plantenmassa geleidelijk steeds
lager wordt. Veel soorten profiteren daarvan. Onder de
paddestoelen zien we de fraaigevormde en vaak felge
kleurde knotszwammetjes verschijnen en vaak duurt het
niet lang voordat we het bont gekleurde papagaai-
zwammetje zien verschijnen. Dan wordt het opletten
geblazen, want het papegaaizwammetje behoort tot de
familie van de wasplaten. Waar die eenmaal verschijnen
zijn na verloop van tijd meestal meerdere soorten te vin
den. Wasplaten worden, behalve door de wasachtige,
ver uiteenstaande lamellen, gekenmerkt door hun felle
kleuren. Ze stellen hoge eisen aan hun leefmilieu en
voor de graslandbeheerder vormen ze het bewijs dat het
beheer succesvol is.
De wasplaat die na het papegaaizwammetje vaak als
eerste verschijnt, is het sneeuwzwammetje. Op zand
grond vinden we de aanvankelijk felroodgekleurde
zwartwordende wasplaat, terwijl op zavel en klei eerder
de geeloranjegekleurde elfenwasplaat te vinden is.
Speciaal op drooggevallen, kalkrijke zandplaten groeit
vaak de zeldzame gebochelde wasplaat.
Genoeg over wasplaten. Hun zeldzaamheid, hun felle
kleuren en de hoge milieu-eisen maken ze tot geliefde
studieobjecten voor iedere paddestoelenkenner. Maar
wie zich eenmaal in het onderwerp verdiept, beleeft net
zoveel genoegen aan kleine en onaanzienlijke soorten
als de verschillende mycena's, mosklokjes en breeksteel-
tjes. Ze zijn allemaal talrijk in grasland aanwezig.
Papegaaizwammetje. (Hannie Joziasse)
Hoe soortenrijk graslanden kunnen zijn, bewijst een
inventarisatie van de paddestoelen in de Yerseke Moer.
Hier werden ruim 150 soorten gevonden, waaronder een
soort (de bekerzwam Fimaria ripensis) die nooit eerder in
Nederland werd aangetroffen. Het aardige van padde
stoelen is voor de natuurbeheerder dat ze veel sneller en
scherper reageren op veranderingen in het milieu of in
het beheer, dan bijvoorbeeld hogere planten. Een enkele
paddestoel kan meer dan een miljard sporen produce
ren, die bovendien zo licht zijn dat ze letterlijk en
figuurlijk alle kanten opwaaien. Als de zinspreuk "alles is
overal; het milieu selecteert" ooit opgaat, dan is het wel
in de verrassende en gevarieerde wereld van de padde
stoelen.
Dhr. M. Jacobusse is hoofd Externe Betrekkingen van
Stichting Fiet Zeeuwse Landschap.
