Deltalandschap
O,
20
Door Chiel Jacobusse
"p 10 december werd het boek Deltalandschap feestelijk gepresenteerd in de Abdij in Middelburg.
Deze nieuwe uitgave van Het Zeeuwse Landschap bundelt geografie, bewoningsgeschiedenis, water
staatsgeschiedenis en natuur en landschap van het Deltagebied. De eerste exemplaren werden overhan
digd aan de gedeputeerden Kramer en Van Waveren en aan burgemeester De Bruine van Veere. Het
boek omvat zes hoofdstukken, waarvan de helft is geschreven door externe auteurs. Vanuit verschillen
de invalshoeken worden de ontwikkeling, de dynamiek en de (inter)nationale betekenis van het
Deltagebied belicht.
Een aantal hoofdstukken is geschreven door auteurs van
buiten de Stichting. Dit zijn historicus Adrie de Kraker
over de inpolderingsgeschiedenis, provinciaal archeo
loog Robert van Dierendonck met zijn team over de
landverliezen en de verdronken dorpen en landschapse
coloog Ad Beenhakker over bewoning en grondgebruik.
Bodem en water van het Deltagebied, zeg maar de
geografische basis, zijn beschreven door de directeur
van de Stichting, Marten Hemminga, die ook de eindre
dactie voor zijn rekening nam. Gert-Jan Buth beschrijft
de ontwikkeling van het landschap vanaf 1940 en Chiel
Jacobusse schrijft over de natuur van de Delta in natio
naal en internationaal perspectief. Om een indruk van
de inhoud te geven volgt onderstaand uit ieder hoofd
stuk een citaat:
"Rond het jaar 800 na Chr was het hele zuidwestelijke
deel van Nederland veranderd in een immens getijden-
gebied waar de zee vrij spel had. Het eens aaneengeslo
ten veenlandschap was nu een gebied van zeegaten,
getijdengeulen en verspreid liggende eilanden".
Hoofdstuk 1Bodem en water van het Deltagebied
(M.A. Hemminga).
"Geleidelijk aan ontwikkelde zich tussen de 12e en de
16e eeuw min of meer een standaardprocedure voor de
werkzaamheden die noodzakelijk waren om tot een
bedijking te komen. In beginsel was alle woeste grond,
het wild, het water, maar ook de lucht, grafelijk eigen
dom". Hoofdstuk 2: De polders in de Zeeuwse Delta
door de eeuwen heen (A. De Kraker).
"Na 900 was het gevaar voor invallen van de Vikingen
grotendeels geweken. De bevolking van het schorrenge-
bied nam langzaam toe. Op de hoogste plaatsen wer
den boerderijen gebouwd en er werd een aarzelend
begin gemaakt met akkerbouw. Vooral gerst bleek te
gedijen op de nog sterk verzilte bodem...." Hoofdstuk 3:
Bewoning en grondgebruik (Ad Beenhakker).
"Oostelijk Zuid-Beveland was een gebied met voorna
melijk bescheiden dorpen; men legde zich toe op de
schapenteelt en de moernering. In het noorden van
deze streek ontwikkelde zich Reimerswaal. De plaats
wist zich van streekcentrum op te werken tot kerkelijk
rechtscentrum voor heel Zuid-Beveland
Hoofdstuk 4: Littekens van Landverlies
(Robert M. Van Dierendonck e.a.).
"Ook bij het Veerse Meer stond in de zestiger jaren de
inrichting ten behoeve van de landbouw voorop.
Alle vroegere schorren (ruim 1000 hectare) werden
omgezet in landbouwgrond. Het waterpeilbeheer werd,
net als in de Braakman, geheel afgestemd op deze
landbouwfunctie" Hoofdstuk 5: De Moderne tijd;
het landschap vanaf 1940 (G.J.C. Buth).
"De uitgestrekte biezenvelden in het Haringvliet en
Krammer-Volkerak (bij de Heen!), de ansjovis met de
bijbehorende weervisserij in de Oosterschelde en de
brakke schorren achterin de Westerschelde waren alle
maal uitingsvormen van die van west naar oost verlo
pende zout-zoet-gradiënt. Hoofdstuk 6: De natuur van
de Delta in nationaal en internationaal perspectief
(M. Jacobusse).
Het boek Deltalandschap kost in de winkel 39,90.
Donateurs kunnen het boek bestellen bij Het
Zeeuwse Landschap. De prijs voor donateurs is
29,90 (excl. 3,50 verpakkings en verzendkosten).
Bestelling kan door overmaken van 33,40 op bank
nummer 5103.36.167 ten name van Het Zeeuwse
Landschap te Heinkenszand, onder vermelding van
"Deltalandschap".
M. Jacobusse is hoofd externe betrekkingen van
Het Zeeuwse Landschap.