Lamsoor met distelvlinder
Meidoornstruik in het
naiaar, op de dijk langs
het Kanaal door Walcheren
Gert-Jan Buth
Nazomer aan de zuid
kust van Schouwen. De
inlagen langs de kust
kleuren fraai rood.
Jan Karkdiik
moeten ool< sommige zoutplanten
voortijdig het loodje leggen.
In droge tijden vindt er indamping
van het grondwater plaats, met als
gevolg een sterk oplopend zoutgehal
te van de bovenlaag van het grond
water. Zeekraal kan dan ook in jaren
dat het al vroeg langdurig droog en
warm is, in de loop van juli al 'op'
zijn en rood beginnen te kleuren.
Zeekraal is een éénjarige soort met
een cactusbouw. De cactusbouw
komt doordat extra celvocht de zout-
concentratie laag houdt. Als zeekraal
op een geven moment teveel zout
binnen heeft gekregen, sterft hij al
rood kleurend geheel af en begint het
volgende jaar weer opnieuw.
Een meerjarige zoutplant die het ook
door verkleuring kan 'uitschreeu
wen' dat het te zout wordt onder zijn
voeten, is de zilte rus. Zilte rus komt
binnendijks in Zeeland massaal voor
in zilte graslandgebieden, zoals inla
gen. karrevelden en poelgebieden.
Zilte rus sterft niet geheel af in tijden
dat de bovenlaag van het grond
water extra zout wordt. Deze soort
verplaatst dan het overtollige zout in
de plant naar de bladpunten, die ver
volgens bruin verkleurend afsterven.
Onder zulke omstandigheden begin
nen half in de zomer in zilte graslan
den naast de rode zeekraallocaties de
iets minder extreem zoute gedeelten
bruin te kleuren door massaal afster
vende bladpunten van zilte rus.
slijkgras, zeekraal en zeeaster, die
veel beter tegen een langere over
stroming door zeewater kunnen dan
soorten als lamsoor en zoutmelde.
Niet zozeer het kopje onder gaan
blijkt voor zoutplanten bepalend te
zijn voor het kunnen weerstaan van
overstroming, maar de tijdsduur dat
een plantensoort bestand is tegen
zuurstofloosheid van de bodem, die
na overstroming ontstaat.
Zo worden, door verschil in plan
tengroei. hogere delen van een
schor door duidelijk andere kleuren
gekenmerkt dan de lagere delen.
Heel opvallend wordt dit getoond
door de lichtgroene banen van zout
melde die door een schor slingeren.
Het voorkomen van zoutmelde is
nagenoeg beperkt tot de iets hoger
gelegen, vaak iets zandige randen
langs de schorkreken, de oeverwal-
len. De wortels van zoutmelde zijn
gevoelig voor zuurstofloosheid.
Zodra het getijdenwater weer zakt,
zijn op een schor de oeverwallen het
snelst ontwaterd en kan zuurstof hier
weer in de wortelzone dringen. Zo
kunnen kleuren in de natuur tot pret
tig nadenken leiden. De liefhebbers
kunnen daarvoor in de nazomer nog
wat langer terecht op buitendijkse
schorren dan in binnendijkse zoute
graslandgebieden. Schorren hebben
namelijk wat jaarlijkse ontwik-
kelingsdynamiek betreft een beetje
'zeekarakter'. De plantengroei begint
hier vrij laat. maar gaat langer door,
afhankelijk van de temperatuur van
het water dat de schorren overspoelt.
Dr. G.J.C. Buth is stafmedewerker
grondzaken en projecten bij Stichting
Het Zeeuwse Landschap.
Zuurstof
Het kleurenpalet in zoute gebie
den blijkt niet alleen veroorzaakt
te worden door het verschil in
zoutgehalte van het grondwater
en verschil in zouttolerantie tus
sen plantensoorten. Vooral in de
buitendijks gelegen schorren blijkt
de zonering in verschillende zout-
plantengemeenschappen ook door
andere factoren bepaald te worden.
Zo zijn er een aantal soorten, zoals
