Chiel Jacobusse
waterwinning is niet meer aan de
orde, waardoor de grondwaterstand
weer gestegen is. Er is inmiddels wel
weer begrazing door wild en sinds
1990 door runderen, en het naaldbos
wordt geleidelijk aan omgevormd
naar loofbos en andere natuurtypen.
Toch is dat lang niet genoeg en
daarom zullen in de komende jaren
stelselmatig maatregelen uitgevoerd
worden.
Maatregelen
Zo zal het areaal duinmoeras, dat nu
nauwelijks voorkomt, toenemen naar
enkele hectares, evenals het aandeel
natte duinvalleien. In het recente ver
leden zijn al twee natte duinvalleien
hersteld, waarmee goede ervaringen
zijn opgedaan, zowel wat betreft de
werkwijze als met de natuurresulta-
ten. Van alle voorkomende doel- en
rode lijst- soorten in Oranjezon komt
driekwart voor in deze herstelde
duinvalleien, zoals moeraswespen-
orchis. dwergzwegge, parnassia en
fraai duizendguldenkruid. Dat geeft
meteen de huidige scheve verhoudin
gen weer: de aandelen droog duin
grasland, verstuiving en duinmeer
zijn relatief laag, waardoor soorten
uit deze natuurtypen relatief weinig
voorkomen. Op drie plaatsen zullen
natte duinvalleien hersteld worden,
door middel van het weghalen van
de begroeiing en de humuslaag.
De begroeiing bestaat nu veelal uit
naaldbos met Amerikaanse vogelkers
en plaatselijk dode berken, die als
gevolg van de weer gestegen grond
waterstand zijn 'verdronken'.
Droog duingrasland, met soorten
als zandzegge, vroege haver, echt
walstro en buntgras, zal worden
gestimuleerd door het uitbreiden
van de begraasde delen. Er wordt
momenteel zo'n 180 hectare begraasd
door rundvee, maar dit zal vergroot
worden naar 250 hectare. De begra-
zingsdichtheden worden geleidelijk
opgevoerd en er worden pony's
geïntroduceerd naast de seizoens-
begrazing met runderen. Op deze
manier wordt het aandeel duinriet
teruggedrongen. Plaatselijk zal er
ook duindoornstruweel verwijderd
worden en aanvullend jaarlijks
gemaaid worden, totdat de dieren
met begrazen het zelf kunnen bij
houden en er een korte grasachtige
vegetatie ontstaan is.
Verstuiving zorgt voor een cyclische
verjonging van het duinlandschap
waarbij ook de jongste stadia
continu op enige plek voorkomen.
Overstuiving met humus- en voed-
selarm zand bevordert de instand
houding droge duingraslanden.
Verstuivingen zijn voor sommige
soorten paddestoelen (als het zand-
tulpje) en voor veel loopkevers
essentieel. Verstuivingen komen nu
nauwelijks voor, maar in het centrum
van Oranjezon nabij de Kaalkoppias
zijn er kansen om dit proces weer op
gang te brengen, in combinatie met
herstel van een natte duinvallei.
Amerikaanse vogelkers komt in het
grootste deel van Oranjezon voor,
maar er zijn grote lokale verschillen
in dichtheid, hoogte en dominantie.
Daarmee varieert ook de prioriteit
om deze prunussoort aan te pakken.
De reeds bestaande primaire aanpak
van vogelkers in de begrazingsge-
bieden wordt voortgezet, omdat de
runderen zaailingen mee begrazen en
daarmee de hergroei onderdrukken.
Daarnaast wordt bij herinrichtings
maatregelen als natte duinvallei
herstel de aanwezige Amerikaanse
vogelkers weggehaald.
Het Zeeuwse Landschap heeft met
Oranjezon een bijzonder terrein in
beheer. Het Zeeuwse Landschap
zal bovengenoemde maatregelen
met zorg en verspreid in de tijd en
in het gebied doorvoeren, volgens
de weg der geleidelijkheid. Op
deze manier is er gelegenheid om
de effecten zorgvuldig te beoor
delen en eventuele verstoring te
beperken. Zeker nu ook de duin-
zoomgebieden Oranjeboschpolder
en Beekshoekpolder via de
Landinrichting Walcheren zijn inge
richt, zijn er volop kansen om toe te
werken naar een dynamisch duin
landschap waarin diverse ontwikke
lingsstadia en soorten aanwezig zijn.
Ir. H. Simons is hoofd terreinbeheer
Noord van Stichting Het Zeeuwse
Landschap.
Een onverwachte
ontmoeting met een
damhert is een mogelijke
verrassing in Oranjezon.
ZeeuwsLandschap
13
