gevaar van erosie sterk is vermin derd. Het systeem zou nog een stap natuurlijker kunnen worden gemaakt met een doorverbinding naar het Krammer-Volkerak. De doorwerking van het getij in dat water zou het daar bestaande, ernstige probleem van de periodieke blauwalgenbloei waarschijnlijk oplossen, terwijl omgekeerd de instroom van zoet water in de zoute Grevelingen zou leiden tot zoet-zout gradiënten en de terugkeer van estuariene waarden. Al met al zou de ontwikkeling van de Grevelingen een centrale rol kun nen spelen in het op peil houden en bevorderen van de natuurlijke kwali teiten van het Deltagebied als geheel, en het is daarmee een optie die zorg vuldige bestudering behoeft. Rosse grutto in winterkleed. Zonsondergang over de Oosterschelde. Gertjan van 't Spijker opvangen. Er werd ook natuurwinst geboekt na de afsluiting. Vis- en plantenetende vogels als futen, zaag- bekken en aalscholvers, namen toe, en op het nieuwe land ontwikkelde zich soms zeer fraaie vegetaties met veel zeldzame planten. Een voorbeeld van zo n nieuw ontstane waarde is de groeiplaats van de groenknol- orchis op de Veermansplaats. Het is de grootste en meest florerende Nederlandse populatie en het gaat niet zomaar om een willekeu rige soort. Het is één van de vier Nederlandse plantensoorten die in bijlage 2 van de Europese habitat- richtlijn zijn opgenomen als bedreig de en extra te beschermen soort. Het terugbrengen van een beperkte eb- en vloedbeweging zou de Grevelingen een stuk natuurlijker maken, leiden tot het herwinnen van flinke oppervlakten van de oorspronkelijke slikken en platen als getijdengebied, én de sedert de afsluiting nieuw ontstane natuur waarden in delen van het gebied overeind houden. Als er, bijvoorbeeld via het aanpassen en openstellen van de sluis in de Brouwersdam, een flinke permanente opening naar de Noordzee zou komen, zou een eb- en vloedverschil van een aantal decimeters kunnen worden gereali seerd. Omdat de oorspronkelijke, nu drooggevallen slikken en platen maar flauwe hellingen vertoonden, zal een beperkt getijverschil (minder dan een meter) toch al leiden tot grote oppervlakten die droogvallen met eb en overspoeld worden met vloed. Het water zal echter met vloed niet hoog genoeg komen om de huidige eilan den en drooggevallen randgebieden helemaal onder water te zetten, zodat een deel van de nieuwe natuurwaar den die daar sedert de afsluiting zijn ontstaan, in principe kunnen blijven bestaan. De grote winst is natuurlijk voor de kustvogels, die bij het door gaande verlies van platen en slikken in de Oosterschelde kunnen uitwij ken naar de herwonnen voedselgebie- den in de Grevelingen. Getij invoeren op de Grevelingen zal natuurlijk ook consequenties hebben voor andere functies van het gebied, zoals watersport en oeverrecreatie. Misschien kan gedempt getij voor die functies ook winstpunten opleve ren. Zo zal voor de watersporters en andere recreanten een afwisselender en spannender gebied ontstaan, en wellicht wordt een vorm van mossel cultuur weer mogelijk. Maar krijgen we met een beperkt getij volume geen zandhonger in de Grevelingen? Dat is in principe inder daad denkbaar: het goede nieuws is echter dat er tegen grote delen van de slikken en platen al oeververdedi gingen zijn aangebracht, zodat het Dr. M.A. Hemminga is directeur van Stichting Het Zeeuwse Landschap.

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Landschap | 2005 | | pagina 7