Uit het landschap
Door Marten Hemminga
Het Zeeuwse Landschap zeventig jaar
in touw voor natuur en landschap p. 4
Stichting Het Zeeuwse Landschap bestaat dit iaar zeventig
iaar. Ook na zeventig iaar blijkt de Stichting nog steeds
vitaal. Marten Hemminga licht het belang van de Stichting
voor natuur en cultuur in Zeeland toe.
Terra Maris: hét Zeeuwse museum voor natuur
en landschap p. 6
Met de omvorming van het ZBM tot museum voor natuur
en landschap, Terra Maris, gaat een belangrijke wens
van Het Zeeuwse Landschap in vervulling. Met dit nieuwe
museum kan op een aantrekkelijke en aansprekende
manier de bijzondere ontstaansgeschiedenis en de natuur
van Zeeland worden belicht.
Strandgeul in ere hersteld p. 8
Bijna twee miljoen kruiwagens zand ziin er uit de strand
geul van de Verdronken Zwarte Polder in West-Zeeuws-
Vlaanderen gehaald. De zee heeft weer volop toegang tot
de polder. Ook de natuurontwikkeling van de nabijgelegen
Herdiikte Zwarte Polder krijgt de aandacht.
Historische vogelwaarnemingen in Zeeland p. 12
Tijdens ziin historisch-geografisch onderzoek komt Frans
Beekman in de archieven heel wat vermeldingen van
vogels tegen. Deze werpen een bijzonder licht op de
vroegere vogelstand in Zeeland.
Bestendiging van een iarenlange samenwerking p. 14
Al meer dan vijftien iaar draagt Dow bij aan het beheer
en de instandhouding van belangrijke Zeeuwse natuur
gebieden, zoals de Hooge Platen, de Paulinaschorren en
het Verdronken Land van Saeftinghe. Het adoptiecontract
voor deze gebieden werd vorig naiaar voor de tweede keer
verlengd.
Bijen in de voorjaarstuin p. 16
In heel wat tuinen spelen zich in het voorjaar drama's in
een notendop af. Chiel Jacobusse vertelt over drama's in
het leven van een sachembii.
Koert p. 18
Dit keer gaat het over lieveheersbeestjes. Wat weet ie er
al van? Staat ieder stipje op het schild voor een levensjaar
of toch niet? Lees er maar snel over!
Landschap in 't kort
Agenda
p. 20
P. 22
Schuivende grenzen
Na wat geharrewar is ook de Tweede Kamer akkoord
gegaan met de natuurherstelmaatregelen in de
Westerschelde, als onderdeel van een pakket dat op de
langere termijn het Schelde estuarium veiliger, toegan
kelijkheid en natuurlijker moet maken. Gedeputeerde
Staten en Provinciale Staten van Zeeland hadden al eerder ingestemd. De
natuurherstelmaatregelen zullen inhouden dat zon 600 hectare polder onder
invloed van het getij wordt gebracht, en dus van landbouwgrond zal veran
deren in estuariene natuur. Goed beschouwd is dat een kleine revolutie. Voor
het eerst wordt op een flinke schaal land aan het water "prijs'gegeven, niet
zoals in voorbije eeuwen zo vaak heeft plaatsgevonden, door toedoen van
een stormvloed, maar vrijwillig, op basis van rationele afwegingen.
De natuur van de Westerschelde zal er zonder twijfel wel bij varen, en daar
gaat het in de eerste plaats om. Maar er zijn wel degeiijk ook andere waar
devolle aspecten aan ontpolderingen. Zoals de mogelijke combinatie met
kustveiligheid. De ontpoldering kan in principe zo worden vormgegeven dat
door de natuurlijke vorming van een schorbuffer vóór de nieuwe zeedijk, een
duurzame, verbrede zeewering ontstaat. Ook kan het ontpolderde gebied een
aanwinst zijn voor de recreatieve en landschappelijke ontwikkeling van een
regio. Weinig genoemd in verband met ontpolderingen. maar wel degelijk
van belang, is de economische waarde die (nieuwe) wetlandnatuur heeft
als kraam- en kinderkamer voor allerlei waterdieren, en als zelfreinigend
biologisch systeem.
De stap die nu voor het eerst wordt gezet, het opgeven van de tot dusver
onaantastbare grens tussen land en water, brengt onze samenleving ook
mentaal dichter bij een ander potentieel waardevol perspectief: het verzach
ten van de overgangen tussen land en water, en het loslaten van de scherpe
scheiding tussen zoute omstandigheden buitendijks en zoete binnendijks.
Gecontroleerd toelaten van zout water achter de dijk kan nieuwe, waarde
volle economische activiteiten in Zeeland mogelijk maken en tegelijk land
schappelijke en ecologische winst opleveren. Zeeland heeft met zijn deltawa
teren een kustlijn van honderden kilometers, welke andere provincie kan dat
ook zeggen? Daar moet een op meerdere fronten waardevolle invulling aan
gegeven kunnen worden. Wat mij betreft dus geen Westerschelde Container
Terminal of meer industrie, maar wel extensieve kweek van zoutwatervis of
schaaldieren in een landschappelijk goed vormgegeven zilte overgangszone
achter de dijk!
Dr. M.A. Hemminga is directeur van Stichting Het Zeeuwse Landschap.
Voorzijde: Tureluur, 'daeke' op z'n Schouws.
ZeeuwsLandschap 3
