Nestelende slechtvalk op de
Hooge Platen
Chiel Jacobusse
Arie Ouwerkerk
rondjes. Een vluchtige inspectie
leverde geen verdere aanwijzingen
voor nestelen op. Op 30 juni weder
om twee roepende vogels. Denkend
als een slechtvalk zochten we de
duinrand af. Het duin is hier opge
waaid tot anderhalve meter boven
het zandplaatniveau en vertoont als
gevolg van de winterstormen aan de
westkant plaatselijk een afslagrand.
Al snel vonden we een pul van onge
veer drie weken oud, te midden van
een krans van prooiresten. Het nest
was nog goed herkenbaar en lag op
dertig centimeter van de afslagrand.
Op 7 juli, het dier was inmiddels
gedetermineerd als een mannetje,
werd de jonge slechtvalk geringd,
opgemeten en gewogen. Het dier
had het duin inmiddels al bijna ver
laten en zat op een omlaaggerolde
pol strandkweek op de overgang
naar het strand. Ook op 8 juli is de
vogel daar nog gezien. Op 13 juli
is waargenomen dat de jonge valk
bezig was met vliegoefeningen.
Het bijzondere van dit broedgeval
van de slechtvalk is dat het hier een
natuurlijk grondnest betrof Voor
zo ver bekend is het de derde keer
in Nederland dat een slechtvalk op
de grond heeft gebroed. De eerste
keer was in 1926. In 1930 is er een
mislukt broedgeval geweest. Beide
keren betrof de locatie een van onze
Waddeneilanden. De laatste jaren
worden ook regelmatig op de Duitse
Waddeneilanden nestelende slecht
valken op een duinklif aangetroffen.
De nestelomstandigheden van dit
Zeeuwse broedgeval zijn nagenoeg
identiek als de eerste twee op de
Waddeneilanden. Op een afslagduin
aan de rand van een uitgestrekte
estuariene vlakte, verhoudingsge
wijs laag gelegen boven zeeniveau,
de eieren zo maar in het zand
gedeponeerd, alleen omgeven met
prooirestanten en braakballen. Het
bijzondere van dit broedgeval is ook
dat de valken laat in het seizoen met
nestelen zijn begonnen. Op 30 juni
was het jonge dier ongeveer drie
weken oud, dus terugrekenend zal
omstreeks de 12e mei met broeden
zijn begonnen. Rond 15 juli is de hij
uitgevlogen. De literatuur spreekt
over de aanvangstijd van nestelen in
maart en april.
Gezien het succes van dit broed
geval en de toenemende aantals
ontwikkeling van de populatie, is
het goed denkbaar dat de slecht
valken in de toekomst vaker op de
Hooge Platen nestelpogingen zullen
ondernemen.
Paniek
De Hooge Platen is al 25 jaar een
metropool voor sterns. Slechtvalken
en sterns, dat lijkt op een relatie tus
sen kat en muis. Rond de nestelende
slechtvalk heerste de leegte en de
stilte. Nog nooit hebben er zo veel
visdieven op het strand genesteld,
zo ver mogelijk van de plek van
het valkennest vandaan. Het is nog
niet duidelijk hoe de sterns op de
langere termijn op de aanwezigheid
van slechtvalken zullen reageren.
Wel is het zo dat de aanwezigheid
van de valken voor herhaaldelijke
paniekreacties lijkt te zorgen en
tijdens deze momenten van onrust
de predatie van sternkuikens door
meeuwen in de hand wordt gewerkt.
En dat versterkt een eerder ingezette
ongunstige ontwikkeling voor de
sterns. Er worden de laatste jaren al
steeds minder sternkuikens grootge
bracht, vanwege een tekortschietend
voedselaanbod op de Westerschelde.
Er lijken zo moeilijke tijden aan te
komen voor de Zeeuwse sterns.
Drs. R. Beijersbergen is hoofd van
het district Zuid van Stichting Het
Zeeuwse Landschap.
De ionge slechtvalk, een
week voor het uitvliegen.
Slechtvalk, vrouwtje.