<D(3jD
De in 2005 opgerichte Uitgeverij Nieuwland heeft dit iaar haar eerste project afgerond: de
uitgave van historische provincieatlassen, met kaarten van zo'n honderd iaar geleden. Ook
voor onze provincie is er een 'Grote Historische Atlas' uitgekomen, met topografische kaarten
gemaakt tussen 1904 en 1916, die de hele provincie dekken. De kaarten zijn op schaal 1: 25.000,
voldoende gedetailleerd dus om de immense veranderingen van de laatste honderd iaar in de
eigen omgeving te bestuderen.
Grote
Historische
Zeeland
20 ZeeuwsLandschap
In de jaren tachtig van de vorige
eeuw zijn deze kaarten ook al uit
gegeven door ROBAS, in de serie
historische provincieatlassen, maar
die atlassen zijn al vele jaren uitver
kocht en alleen nog via antiquaria
ten moeizaam verkrijgbaar. Met het
weer uitgeven van deze kaarten in
een handzame atlas, voorzien van
een historisch-geografische inlei
ding, bewijst Uitgeverij Nieuwland
iedereen die geïnteresseerd is in
de landschappelijke ontwikkeling
van Nederland, een goede dienst.
Bespreking van deze atlas vindt
plaats omdat donateurs van de
Stichting deze atlas met 5,00
korting kunnen aanschaffen. Maar
ook zonder korting is deze atlas de
aanschaf zeker waard!
Prachtige pastelkleuren
De kaarten in deze atlas zijn een
onderdeel van de 776 kaartbladen
die tussen 1866 en 1951 door het
Topografisch Bureau van het leger
werden gepubliceerd. De verken
ningen waarop deze bladen
zijn gebaseerd, zijn voor onze
provincie tussen 1904 en 1916
gedaan. Druktechnisch zijn deze
kaartbladen van een veel hogere
kwaliteit dan de tussen 1850 en
1864 uitgegeven 'Topografische en
Militaire Kaart van het Koninkrijk
der Nederlanden', waarvan de
kaarten opnieuw zijn uitgegeven
door Wolters-Noordhoff in het
begin van de jaren negentig van de
vorige eeuw als de Grote Historische
Provincie Atlas. De nieuwe druk
technieken in de tweede helft van
de negentiende eeuw maakten het
mogelijk sneller en goedkoper dan
voorheen prachtig gekleurde kaar
ten uit te geven. De topografische
kaarten die in de 'Grote Historische
Atlas' staan, zijn prima leesbaar en
voorzien van prachtige pastelkleu
ren om bebouwing, wegen, water
en grondgebruik aan te geven. De
kaarten van toen zijn onveranderd,
zelfs inclusief lichte beschadigingen,
gereproduceerd; alleen de tekst
rondom de kaarten is opnieuw gezet.
Bij ieder kaartblad staat vermeld
in welk jaar het betreffende gebied
is 'verkend'. Verder is de legenda
helder en duidelijk neergezet en is
de atlas voorzien van een inleiding
op de cartografische achtergrond
door Huib Stam van Uitgeverij
Nieuwland en van een historisch-
geografische inleiding (met oude
foto's) door Chiel Jacobusse van
Stichting Het Zeeuwse Landschap.
Zeeland van vroeger
Wanneer je in deze atlas kaarten
begint te bekijken, kun je moeilijk
ophouden. Je hoeft geen afgestu
deerd geograaf te zijn om geboeid
te worden door deze kaarten. Je
'leest' op de kaarten het landschap
van voor de grote veranderingen
