Zeeuwse kustveiligheid:
lijn of zone?
ComCoast
Fig. 2. Verbrede kust
met dubbele diik.
zeespiegel echter ongeveer 3 mm
per jaar. De laatste scenario's van
het KNMI voorspellen een zee
spiegelrijzing van tussen de 35
en 85 cm in het jaar 2100. Daar
komt nog eens bij dat de bodem
van West-Nederland flink wegzinkt.
In 2050 wordt in Zeeland op de
meeste plekken een daling van
enkele centimeters tot enkele deci
meters (Walcheren) voorzien. Veel
delen van Zeeland liggen nu al ruim
onder het gemiddeld zeeniveau
(met name de vroegst bedijkte
oudlandgebieden); in de komende
eeuw zal het verschil tussen de
maaiveldhoogte van de polders en
het gemiddeld zeeniveau dus nog
flink groter worden.
Bij de strategieën die internationaal
worden ontwikkeld om de zee
spiegelstijging op te vangen, zijn
er twee die voor onze delta speciale
aandacht verdienen. De eerste is
om over te gaan van beschermen
in de hoogte naar beschermen in
de breedte, d.w.z.. om te schakelen
van het verhogen van de dijken
naar het verbreden van de kustzone.
De tweede is om ten behoeve van
kustveiligheid natuurlijke processen
zo veel mogelijk in te zetten. Ik zal
hierna op beide strategieën ingaan.
Kustverbreding
De landen rond de Noordzee die
voor delen van hun kustlijn allemaal
met het probleem van de zeespiegel-
rijzing geconfronteerd worden, zijn
partners in een Europees samen
werkingsproject, ComCoast
genaamd, dat gericht is op het
ontwikkelen en communiceren van
visies op de kustveiligheid van de
toekomst. De provincie Zeeland is
via verschillende lijnen betrokken bij
het project. Binnen dit samenwer
kingsproject is het inzicht groeiende
dat een enkele, hoge dijklijn niet de
beste optie is voor de toekomst. Met
het steeds groter wordende verschil
tussen zeespiegel en hoogteligging
van de bedijkte polders, worden de
gevolgen van een eventuele dijk
doorbraak steeds ernstiger. Om
minder afhankelijk te zijn van de
weerstand van die ene dijklijn. zou
er beter een brede kustzone kunnen
worden ontwikkeld die veiliger is.
Dat zou bijvoorbeeld kunnen door
achter de zeekerende dijk een tweede
dijk aan te leggen, een soort van
21e eeuwse versie van de oude
Zeeuwse inlaagdijken. De zone
tussen deze dubbele dijken moet
dan natuurlijk wel een geschikte
functie krijgen: deze zone is bedoeld
om een eventuele doorbraak van de
eerste dijk op te vangen, dus daar
passen wel landbouw, natuur of
dagrecreatieve voorzieningen, maar
niet een woonwijk of een kostbaar
bedrijfscomplex. Figuur 2 laat een
fictief beeld zien, ontleend aan het
ComCoast project, van een kust
met een dubbele dijkring.
Zeeland heeft door zijn netwerk
van binnendijken al deels een
infrastructuur die kan worden
ingezet als tweede dijkring. In feite
gebeurt dat tot op zekere hoogte
al door het systeem van regionale
waterkeringen dat de waterschap
pen hanteren, binnenlands gelegen
ZeeuwsLandschap
5