[D®®? ODD8©0 <DSMsX3D§@®
em Maajos© <as@D@O00B©
Na de rigoureuze ruilverkavelingen van ongeveer veertig iaar geleden, worden recente
landinrichtinsproiecten met meer oog voor natuurwaarden uitgevoerd. Binnen tegen
woordige landinrichtingsprojecten is ruimte voor natuurgebieden, met boerenlandnatuur.
De Sint Laurense Weihoek is daarvan een voorbeeld. De weidevogelstand laat daar een
spectaculair herstel zien.
Graspieper
Chiel Jacobusse
Gele kwikstaart
Graspieper
Kievit
Tureluur
Veldleeuwerik
Scholekster
Gele kwikstaart
1983- 91 998
Graspieper
Kievit
Tureluur
Veldleeuwerik
Scholekster
Tureluur
Chiel Jacobusse
de noodzaak tot een landinrichtings
project deed voelen.
Boerenlandnatuur
Het tij is inmiddels gekeerd, in die
zin dat moderne landinrichtings
projecten veel meer rekening houden
met maatschappelijke belangen als
recreatie en natuurbehoud. Binnen
de nieuwe landinrichting kwam de
ruimte voor diverse natuurgebieden,
waar de boerenlandnatuur zoveel
mogelijk hersteld zou moeten wor
den. Eén van de reservaten was de
Sint Laurense Weihoek, waar inmid
dels een reservaat van zo n zeventig
hectare gerealiseerd is, dat in de
toekomst nog aanzienlijk zal worden
uitgebreid.
De provincie Zeeland heeft vanaf
dejaren '80 tot enkele jaren geleden
een akker- en weidevogelmeetnet
onderhouden, waar de stand van
akker- en weidevogels gevolgd werd
via periodieke inventarisaties. Ook in
de Sint Laurense Weihoek lagen twee
proefvlakken. Helaas vallen die niet
precies samen met de grenzen van
het huidige reservaat, maar er zitten
de nodige overlappingen in en al met
al zijn de gegevens met enig voor
behoud goed vergelijkbaar.
Tabel 1 geeft de gegevens uit het
akker- en weidevogelmeetnet weer.
over de periode tot 2004. We zien
in deze tabel dat de weidevogels
kievit en grutto zich met de nodige
schommelingen- aardig weten te
handhaven. Tegelijkertijd gaat de
Tabel 1Twee telgebieden
van het akker- en weide
vogelmeetnet op reguliere
landbouwgrond in de buurt
van Sint Laurens.
Zuid
Jaar
110 ha
1983-'91 1998
Vogels van het platteland floreren
niet best in het moderne agrarische
landschap. Dat is al lang bekend
van weidevogels als de tureluur en
de grutto, maar ook zangertjes als
de veldleeuwerik en de graspieper,
die zich aanvankelijk redelijk leken
te handhaven, zitten inmiddels in
de gevarenzone. De oorzaken zijn
velerlei, maar je kan ze samenvatten
onder de noemer intensivering van
het landgebruik. Moderne landbouw
heeft de trekjes van een industrie
gekregen, met alle gevolgen van
dien voor de natuurwaarden.
Ruilverkavelings- en landinrich
tingsprojecten hebben een sleutelrol
gespeeld in de teloorgang van de
boerenlandnatuur. Vooral de klas
sieke ruilverkaveling was uitsluitend
gericht op verbetering van de
efficiency en het opstuwen van de
productie. De allereerste ruilver
kaveling die in Nederland werd
uitgevoerd was die op het Platte
van Walcheren, waar als gevolg van
de oorlogsinundatie een rigoureuze
herinrichting noodzakelijk was.
Zo n rigoureuze aanpak kwam er
ook, maar latere ruilverkavelingen
hadden steeds meer technische
mogelijkheden ter beschikking.
De herinrichting van Walcheren was
maar heel gematigd, vergeleken met
latere ruilverkavelingen, zodat zich
een kleine vijftig jaar later opnieuw
8 ZeeuwsLandschap