na de graafmachines de pagina. Iedere regel levert nieuwe informatie op. In de eerste hoofdstuk ken volgen de ontwikkelingen elkaar in rap tempo op. Daama wordt de lijn van het verhaal steeds duidelijker en voltrekt de ontwikkeling zich meer en meer tussen de regels door. Onverwacht Meteen na oplevering van het gebied is alles nog kaal. Op de uitgestrekte zanderige vlakten heeft de wind vrij spel. De goed gecamoufleerde eieren van de kleine plevier laten zich nau welijks opmerken in het kale zand. Hier en daar melden zich in dit barre klimaat de eerste mossen. Nietig als ze zijn. weten ze het striemende zand te temmen door zich als een tapijt over de korrels te werpen. Het is ook een belangrijke stap naar de eerste hogere planten. In de luwte achter de wallen van Retranchement verschijnen in het eerste voorjaar miljoenen kiemplant- jes van de echte kamille schijnbaar uit het niets, om enige weken later de bodem te bedekken met een wit met gele deken. Een kleurenpallet dat nog wordt aangevuld met het harde rood van de zeldzaam geworden ruige klaproos, het roomgeel van het akkerviooltje en het heldere blauw van kromhals. Alsof je bladert in de vergane glorie van de fraaie akker- kruidenvegetaties van welleer. Op het permanent natte zand slaan duizenden wilgen en populieren op. Vooral de wilgen etaleren een rijk assortiment. Zeker acht verschil lende soorten lieten zich al op naam brengen. Daarnaast nog vele tus senvormen die het gevolg zijn van onderlinge kruisingen en als zodanig niet goed te determineren zijn. Soms treffen we ook onverwachte gasten aan. Soorten die hier eigenlijk niet thuis horen, zoals de vlinderstruik. Het zijn die onverwachte dingen die het speuren in beginnende natuuront wikkelingsgebieden zo aantrekkelijk maakt. Er duikt altijd wel iets raars op. Planten die lijken te profiteren van de verwarring of onduidelijkheid die vaak nog heerst in de eerste peri ode na aanleg. In het wat drogere zand verschijnen de eerste spontane duindoorn-, meidoorn- en rozenstruikjes. Al snel steken ze de aangeplante soortge noten in de plantvakken de loef af. Waarmee meteen duidelijk wordt dat je veel kunt plannen van achter een tekentafel, maar dat de werkelijkheid altijd anders uitpakt en zijn eigen weg volgt. Een weg waarvan de loop wordt bepaald door de ter plekke aanwezige milieufactoren. Die vor men de basis voor de plantengemeen schappen die daar uiteindelijk zullen ontstaan. Zij zijn de scherprechters die bepalen welke soorten wel en welke niet zullen verschijnen. Bijzonderheden De eerste soorten hebben inmiddels hun piketpaaltjes geslagen. Een van die voorbodes is de gestreepte klaver. Met honderden tegelijk koloniseert dit zeldzame klavertje het geschikte gebied. Daarmee worden de eerste contouren van een vegetatie zichtbaar zoals we die kennen van de wallen van Retranchement. Een kortgrazige vegetatie waarin naast de gestreepte klaver nog andere zeldzame klavertjes een rol voor zich op eisen. De meest bijzondere is wel de onderaardse kla ver. Deze bloeit weinig opvallend met kleine trosjes bestaande uit niet meer dan twee of drie bloempjes. Na de bloei krullen de bloeistengels omlaag om de zaadjes letterlijk 'onderaards' te duwen. Inmiddels heeft deze kla ver zich gevestigd op de voormalige akkergrond. Een andere bijzonderheid is de zomerbitterling, een zeldzame telg uit de gentianenfamilie. De geelbloei- ende plant is, vermoedelijk door de klimaatverandering, bezig aan een opmars. De plant begon haar verove ring van het kustgebied van West- Zeeuws-Vlaanderen in het kleine Zomerbitterling Chiel Jacobusse ZeeuwsLandschap 17

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Landschap | 2007 | | pagina 17