Landschap in 't kort
Ruilverkaveling Walcheren
1
Fggjas-g.
a Kleine expositie
Oranjezon. Bii de entree
van het natuurgebied
Oranjezon is in een klein
gebouw een nieuwe expo
sitie ondergebracht.
Kleurrijke panelen geven
een beeld van de biodiver
siteit en het beheer in het
natuurgebied. In een vitrine
staan bijzondere vondsten
tentoongesteld. Voor een
wandeling door Oraniezon
is deze nieuwe expositie
een goede start.
t Typische duinvogels,
zoals de tapuit, worden
in de expositie belicht.
Op Walcheren vindt vanaf 1982 een
ruilverkavelingsproject plaats. Deze
langdurige ruilverkaveling wordt op
12 juni a.s. met een feestelijke bij
eenkomst in de grote kerk van Veere
afgesloten. Dan eindigt een van de
laatste oude ruilverkavelingsprojecten
in Zeeland.
Historisch gezien heeft Walcheren
een belangrijke rol gespeeld in het
Nederlandse ruilverkavelingsproces
om landschap ingrijpend te veran
deren.
Door de inundatie van 1944-1945 was
het Walcherse landschap grotendeels
verwoest en na de oorlog besloot de
regering om Walcheren, via de in
1947 ingevoerde Herverkavelingswet
Walcheren, opnieuw in te richten.
Niet alleen het herschikken en
vergroten van landbouwpercelen
vond plaats, waarmee men elders in
Nederland al ervaring had opgedaan,
maar ook ingrijpende cultuurtech
nische werken. Zoals grootschalige
egalisatie van hoogteverschillen,
aanleg van rechte wegen en sloten
en de bouw van moderne boerderijen
en gemalen. Mede gedwongen door
het noodzakelijke herstel van grote
delen van Zuidwest-Nederland die
verwoest waren ten gevolge van de
Watersnoodramp van 1953. stelde de
regering in 1954 een nieuwe algemene
Ruilverkavelingswet vast.
De ruilverkavelingen uitgevoerd in de
jaren vijftig, zestig en zeventig van de
vorige eeuw worden gekenmerkt door
functionaliteit en nieuwe zakelijkheid
in lijn met de wederopbouwperiode
na deTweede Wereldoorlog. Het uit
gangspunt was telkens een grondige
herinrichting van het landschap om
een optimaal landbouwkundig pro
ductiegebied te creëren. Maatregelen
ter wille van natuur- en landschap
kwamen minimaal aan bod.
In de jaren zeventig begon in
Nederland het natuurbesef te komen.
In die tijd ging het idyllische land
schap van de Zak van Zuid-Beveland
ingrijpend op de schop om plaats
te maken voor een strak, rationeel
ingericht landbouwgebied. Een deel
van de Zeeuwse bevolking maakte
hier bezwaar tegen. Vanaf eindjaren
zeventig werd bij de volgende ruilver
kaveling in toenemende mate ruimte
en budget vrijgemaakt voor natuur en
landschap.
Tijdens de eerste ruilverkave
ling op Walcheren na de Tweede
Wereldoorlog was men nog niet bij
machte om het landschap totaal
nieuw in te richten, zoals dat bijvoor
beeld wel op Schouwen-Duiveland
gebeurde. Bij de tweede ruilverkave
ling op Walcheren in de jaren tachtig
was de aandacht voor landschap,
cultuurhistorie en natuur echter
gemeengoed geworden. Hierdoor
is op Walcheren, in vergelijking tot
andere Zeeuwse regio's de oudere
landschapsopbouw nog relatief goed
bewaard gebleven. Zoals de open
en weidse poelgebieden en kronke
lige plattelandswegen gelegen op
kreekruggen.
De bij de tweede herverkaveling
aangelegde bosgebieden zijn toege
wezen aan Staasbosbeheer. Men sloot
daarbij aan bij enkele bosgebiedjes
die bij de eerste verkaveling aange-
pland waren. Zo werd het Veerse Bos.
aangeplant rond het in de Tweede
Wereldoorlog ontstane krekenpatroon,
aanzienlijk vergroot. Het Zeeuwse
Landschap kreeg de nieuwe gras
landnatuurgebieden in beheer, onder
andere de Sint-Laurense Weihoek. Dit
gebied ontwikkelt zich ondertussen
tot een rijk weidevogelgebied. Vlak bij
Middelburg kan men nu broedende
kluten waarnemen of kleine zilverrei
gers die foerageren in natte laagten.
Gert-Jan Buth
Oproep heggenproiect
d'Aegen
Bezitters van meer dan drie hectare
grond kunnen deelnemen aan het
heggenproject d'Aegen in het
noordelijk deel van Walcheren
dat in het najaar van start gaat.
Meer informatie:
Charlotte van Sluijs, c.vansluijs®
hetzeeuwselandschap.nl