m
1
it- mé
dag haar sporen achter. Wekelijks
kun je alleen al langs deze weg een
vuilniszak met wegwerpsels vullen.
Natuurliefhebber en ornitholoog
Rob Bijlsma doet dit, vanaf 1993,
dagelijks! In een Drenthse wegberm.
In een natuurgebied, dus niet geheel
vergelijkbaar. Hij deed verslag
van zijn inzet in het tijdschrift 'De
Levende Natuur' van september
2006. Interessant vanwege de door
hem gepresenteerde 'blikjesindex',
maar ook vanwege een andere
conclusie: 'Naarmate natuur inten
siever aan de man wordt gebracht
als zijnde het decor voor onthaas-
ting en najagen van consumptieve
genoegens, verdwijnt bij het grote
publiek het idee dat die natuur een
eigen waarde heeft die beschermd
dient te worden'. Dat idee is blijkbaar
ook afwezig bij de hier passerende
Walcherse schooljeugd.
Met het oog op cultuur
historische waarden
Aan het eind van de Hoogelandse-
weg, na de brug over de Domburgse
Watergang, nadert een zeldzaam
stukje Walcheren. Vanuit het lage en
open poelgebied manifesteert zich
daar de hogere en brede kreekrug
waarover de Walcherseweg zich naar
Grijpskerke kronkelt. Achter de rug
ontwaar je het volgende poelgebied,
de weihoek ten westen van Sint
Laurens. Ondanks alle naoorlogse
verandering springt deze rug in het
oog. Dat is zeker het geval wanneer
het akkerland net is geploegd. Er zit
daar zelfs een soort steilrandje in,
bekroond door een struik, de mar
kering van een even herkenbare rug
die naar het zuiden aftakt, die even
verderop de Cleene Hoogeweg (en
trouwens ook de Breeweg) kruist en
waarop onder andere Ter Hooge ligt.
Voor wie over de Walcherseweg komt
uit Middelburg, ontvouwt zich hier
een panorama dat zo mogelijk nog
boeiender is.
Niet toevallig liggen hier twee
oude, monumentale boerderijen:
Rooyenhove en Zandvoort. Daarvan
is Zandvoort, met indrukwekkende
hekpijlers, zéker bijzonder.
Hoogstwaarschijnlijk gaat dit
hof terug op een commanderij (of
beheerscentrum) van de Duitse
ridderorde, die in 1316 van hier
verhuisde naar Middelburg, naar
de plek waar later het huidige Van
de Perrehuis aan het Hofplein
verrees. Even verderop langs de
Walcherseweg/Seisweg, op de
hoek met de Laurens Stommesweg,
stond ooit het even bijzondere hof
La Solitude. Ik heb nooit begrepen
waarom deze boerderij moest wijken
voor nieuwbouw.
En laat nu uitgerekend op deze hoek,
tussen Walcherseweg/Seisweg en de
Laurens Stommesweg, de gemeente
Middelburg het oog hebben laten
vallen voor een uitbreidingswijk. Je
vraagt je af of dat zomaar kan, bin
nen de omgrenzing van een gebied
dat de status van nationaal land
schap heeft.
Moet hier dus ook een zo geheten
'landmark' komen? Een majestueuze
entree zoals de stad die al langer kent
langs de Schroeweg en binnenkort zal
krijgen langs de Nieuwlandseweg?
En dat op een plek die zijn weerga
in Middelburg niet kent, waar het
landschap zich nog Iaat lezen als een
geschiedenisboek. Nergens anders
meer is vanuit de stadsrand het
nationaal landschap Walcheren zo
fraai en instructief te beleven als
vanaf de Walcherseweg/Seisweg, de
T
St. Laurense Weihoek
"-«.^Se/andseweQ.
Vliedberg
ii:-. U xf-4
lp*
Vliedberg
^e9..
i
-,\\V7
L\'V-*
-.rCWp:
Biggekerke
Koudekerke
Ter Hooge
Middelburg
,&x-u,h
Laurens Stommesweg met de dood
lopende Cleene Hoogeweg. en de
westelijke rondweg. Hier willen
bouwen getuigt van gebrekkig
inzicht in de cultuurhistorische en
andere waarden van dit landschap.
Lopen, fietsen door het Zeeuwse
landschap zou een feest moeten zijn.
Gewapend met wat achtergrond
kennis, kan het een nog rijkere
belevenis zijn. Maar, al te veel kennis
kan ook belasten. Kennis van hoe het
vroeger was, vóór her- en ruilver
kaveling. Alleen wie jong genoeg is,
mist dat referentiekader. Voor kennis
van de plannen met de toekomst kan
echter niemand de ogen sluiten. Ik
denk dan al gauw aan regels van Ida
Gerhardt:
'Bij iedere nieuwe schending van uw
grond sluipt als een gif de wanhoop
in mij rond.
Haat. drift: ik kan mijn arbeid van
mij spuwen.
De taal wordt mij tot alsem in de
mond'.
Eindigen in mineur is niet in de geest
van dit tijdschrift. Beter is het daar
om de plannen met mijn Zeeuwse
landschap, met óns Zeeuwse land
schap nauwlettend te volgen.
Dr. A P. de Klerk is consulent land
schap en historie bij de Stichting
Cultureel Erfgoed Zeeland en tevens
lid van de Stichtingsraad van
Het Zeeuwse Landschap
De molen van
Biggekerke.
ZeeuwsLandschap
