Hatchery
Het kweken van mossellarven en zaadval onder gecontroleerde omstan
digheden passen onderzoekers in binnen- en buitenland al jaren toe.
Milieubioloog Annelies Pronker, werkzaam bij het bedrijf Roem van
Yerseke, werkt aan de opschaling van deze werkwijze. In de proef
opstelling waar ze werkt, de zogenaamde hatchery, wordt in aparte
tanks gevuld met Oosterscheldewater micro-algen als voedsel voor
mossellarven gekweekt. Zo wordt in deze hatchery per dag 40 liter water
met algen 'geoogst'. Dat is ongeveer het dagelijkse voedsel voor 250.000
mossellarven van 1 mm.
Ook worden in de hatchery schelpdieren onder gecontroleerde omstan
digheden aangezet tot paaien. Zo worden mossellarven opgevangen in
larventanks en na verloop van enkele weken groeien ze uit tot broed.
In de nabije toekomst zal deze methode van 'hatchen' de eerste jaren
waarschijnlijk alleen een aanvulling op andere vormen van zaadwinning
kunnen zijn.
algen en plankton uit het water en
vormt daarmee een bedreiging voor
andere soorten zoals de mossel, die
van hetzelfde voedsel leven.
Getouwtrek om de
Waddenzee
De Waddenzee zal op korte termijn
worden aangewezen als natuur
gebied in het kader van Natura2000.
Voor huidige en toekomstige
Natura2000- gebieden is de Neder
landse Natuurbeschermingswet
1998 van kracht. Die wet schrijft
voor dat de overheid binnen enkele
jaren een beheerplan voor het des
betreffende Natura2000-gebied moet
vaststellen. In zo'n beheerplan moet
aangegeven worden wat er wel en
niet aan menselijke activiteiten, zoals
in dit geval de mosselcultuur, in
het natuurgebied kan plaatsvinden.
Hiervoor is in veel gevallen een
verkennend onderzoek noodzakelijk
om na te gaan of, en welke natuur
waarden dan verstoord zullen wor
den. En is er sprake van verstoring,
dan moet worden aangegeven op
welke manier die activiteit (zoals de
mosselcultuur) en de natuurbelangen
wel samen kunnen gaan. Een derge
lijk onderzoek voor de mosselcultuur
in de Waddenzee wordt momenteel
door het onderzoeksinstituut Imares
uitgevoerd.
Volgens de Natuurbeschermings
wet 1998 mogen er geen mogelijk
verstorende activiteiten in een
(toekomstig) Natura2000-gebied
plaatsvinden zolang het desbetref
fende beheerplan nog niet is vast
gesteld, of zolang er geen speciale
vergunning voor die activiteit ver
leend is. Dat heeft dus de Raad
van State bevestigd in haar uit
spraak afgelopen voorjaar over
de mosselzaadvisserij op de
Waddenzee. Deze misère voor de
mosselsector had voorkomen kun
nen worden in het geval de overheid
veel eerder met de uitwerking van
een beheerplan begonnen was (zo
is ondertussen al wel een beheer
plan voor het Natura 2000-gebied
Voordelta vastgesteld).
besloten om het beheer hierover aan
Het Zeeuwse Landschap over te
laten.'
Deze ontwikkeling toont ook aan
dat zonder activiteiten van mossel
kwekers grote delen van de Zeeuwse
wateren geheel bedekt zullen raken
met wilde oesters. Deze Japanse
oesters zijn door kwekers geïmpor
teerd in de jaren zeventig van de
vorige eeuw, nadat in de strenge
winter van 1963 het gehele platte
oesterbestand in de Zeeuwse wateren
was kapot gevroren. De toename van
dit wilde oesterbestand is de laatste
15 jaar ontstaan. Door het stijgen
van de watertemperatuur in de
zomer is de Japanse oester zich snel
gaan voortplanten. Dat deed deze
soort voorheen niet. Vooral de laatste
jaren er sprake van ongebreidelde
groei van wilde oesterbanken in de
Zeeuwse wateren. Dat is nu ook in
de Waddenzee aan de gang. Deze
ontwikkeling betekent niet alleen
verlies aan natuurwaarden, maar
ook toenemende voedselconcurrentie.
Die massa wilde oesters haalt micro
Milieubioloog
Annelies Pronker:
"Het mooie van deze
aquacultuur is, dat we hier
onderzoek doen toegepast
op de praktijk. Als we
mosselzaad uit de hatchery
kunnen leveren aan de
sector, dan is de afhanke
lijkheid van natuurlijke
broedval kleiner geworden.
Het probleem is nu nog
om 'hatchen' economisch
haalbaar te maken. We
gaan nu vooral onder
zoeken hoe we dit op grote
schaal voor elkaar kunnen
krijgen"
6 ZeeuwsLandschap
AMosselen ziin belang
rijk als voedselbron voor
vogels als scholeksters en
eidereenden.
