Krammer-Volkerak:
op de grens van zoet
en ZOUt
Het Krammer-Volkerak werd in het kader van de Deltawerken volledig afgedamd en
afgesloten van het zoute water. Er heeft zich een zoetwatermoeras ontwikkeld met
eilanden en stilstaand zoetwater. Toch heeft het zoute bodemwater nog effect op de
flora en fauna in dit natuurgebied op de grens van zoet en zout.
plaatsvindt en het er nog steeds zout
is. Dit zout komt uit de. ooit door
zeewater doordrenkte, ondergrond en
kan nog voorjaren het maaiveld van
in kwelwater opgelost zout voorzien.
Het speciale aan dit gebied is dat
direct daarnaast vegetaties aanwezig
zijn die niet gevoed worden door zout
bodemwater maar onder invloed
staan van zoet water. Hier heeft
zich een vegetatie ontwikkeld van
planten die van nature thuis horen in
kalkrijke duinvalleien. Zo'n zelfde
vegetatie bevindt zich op de 'Plaat
van de Vliet', een voormalige zand
plaat langs de Philipsdam, net ten
zuiden van de Krammersluizen.
Hier staan planten als parnassia,
moeraswespenorchis en stijve ogen
troost in ongekend hoge aantallen.
Tussen deze massale groei van toch
al bijzondere planten staan her en
der plekken met kleverige ogentroost,
winterbitterling, bonte paarden
staart. Dit jaar is als nieuweling op
verschillende plekken rondbladig
wintergroen aangetroffen, terwijl ooit
eerder al addertong en vleeskleurige
orchis zijn waargenomen. Aan het
voorkomen van de planten is af te
lezen dat de bodem kalkrijk en juist
minder rijk aan meststoffen als
stikstof en fosfaat is.
Begrazing en maaien
De genoemde vegetaties worden in
deze successiefase gehouden door
grazend vee. Als er geen vee zou
lopen zou de groei van bomen en
struiken al snel de overhand krijgen
en dat zou op termijn het einde
16 ZeeuwsLandschap
Alle levende planten en dieren zijn
in te delen in ecologische groepen.
Daarbij wordt gebruik gemaakt van
het overeenkomstige leefmilieu van
de verschillende organismen. Zo valt
aan de samenstelling van soorten af
te lezen met wat voor soort gebiedje
te maken hebt, in welk stadium van
ontwikkeling een gebied zich bevindt
en wat de kwaliteit ervan is. Hiervan
maken we in natuurbeheer veel
gebruik. Een mooi voorbeeld in dat
verband is het Krammer-Volkerak.
Dit jaar is onder andere in het
Zeeuwse deel van het Krammer-
Volkerak geïnventariseerd. Daarbij
zijn zowel de broedvogelstand als de
samenstelling van de flora onder de
loupe genomen. Het gebied wat tot
zo'n kleine 20 jaar geleden nog deel
uitmaakte van het Oosterschelde-
estuarium. getijde water afgewis
seld met platen en schorren zoals
nu nog rond 'Het Verdronken
Land van Saeftinghe'. is radicaal
veranderd. Bij het aanleggen van
de Deltawerken was het Krammer-
Volkerak het laatste gebied dat
volledig werd afgedamd en daarmee
buiten invloed kwam van het zoute
getij. Sindsdien heeft het zich ont
wikkeld van estuariene natuur tot
een zoetwatermoeras, met beschutte
eilanden en stilstaand zoetwater.
Op veel plaatsen net iets droger dan
we zouden willen, maar dat is mis
schien slechts een kwestie van ver
wachtingspatroon. Het blijkt in ieder
geval, gezien aangetroffen soorten,
dat het gebied interessante ontwik
kelingen doormaakt, waarvan het
einde voorlopig nog niet in zicht is.
Zout bodemwater
Zo worden er bijvoorbeeld op de
'Beukelenberg' planten aangetroffen
als zilte zegge, aardbeiklaver en zilte
rus. Deze soorten geven aan dat er
op die plaatsen voldoende begrazing
'De Slikken van de Heen
ziin het meest
gevarieerde stuk van
het Zeeuwse deel van
het Krammer-Volkerak
Zilvermeeuw.
