Meervleermuizen-
onderzoek in Zeeuws-
QQndGrGn ©eco©
Het dagelijkse leven van een vleermuis is boeiend, maar lastig te onderzoeken. Lucien
Calle trekt er met mede-onderzoekers op uit om de meervleermuis te vangen en zijn
gangen na te trekken met een piepklein volgsysteem. Wist u dat er vleermuizen vliegen
boven de Westerschelde? En dat er boven de dijk bij Philippine bijzondere soorten te vin
den zijn? Een nachtelijk onderzoeksverslag.
Meten, wegen,
determineren, sexen,
leeftijd bepalen, noteren
en weer vrijlaten.
Jan is eigenlijk maar een sukkel. Hij
heeft geen succes bij het vrouwelijk
schoon. Hoe we dat weten? Zijn
balletjes zijn donker gekleurd en
niet opgezwollen. Seksueel actieve
mannetjes hebben opgezwollen en
lichter gekleurde ballen. De eerste
dag dat we Jan's activiteiten uitplo
zen logeerde hij in een huis aan de
Maassingel in Terneuzen.
De volgende drie dagen sliep
hij in het gebouw van het
Zeldenrustcollege daar vlakbij,
's Nachts vliegt Jan gewoonlijk
rondjes boven de Otheense kreek.
Soms maakt hij daarbij uitstapjes
naar de Margarethapolder en vliegt
zelfs af en toe ook een stukje over de
Westerschelde. Dan weer vliegt onze
vriend met grote snelheid naar het
zuiden, onder de Kraagbrug door
om een poosje in de buurt van het
Gat van Pinte te gaan jagen.
De derde nacht dat we Jan heimelijk
bespiedden vloog hij dwars door
Terneuzen om daarna op het Kanaal
van Gent naar Terneuzen te gaan
jagen. Hoe we dat allemaal zo pre
cies weten? Door hem te vangen en
een piepklein zendertje op zijn rug te
plakken. Een zendertje dat 12 dagen
lang een signaal uitzendt. Daarna
valt het zendertje vanzelf weer
ervanaf. Door gebruik te maken van
telemetrie kunnen we dan Jan's acti
viteiten precies in kaart brengen.
Telemetrie
Er worden enorme antennes op twee
auto's gemonteerd. Dat ding op
mijn auto is zo idioot groot dat hij
aan de voorkant wat uitsteekt en
als je hem dwars draait wel bijna
twee keer zo breed is als de auto
zelf. We laten heel wat verbaasde
blikken achter bij mensen die we zo
passeren. Zo n ontvanger heeft een
maximaal bereik van een kilometer
of 3. Achterin de auto zit Pieter die
de antenne bedient, door hem steeds
rond te draaien om het beest te
peilen. Naast me zit Sandra die alle
gegevens noteert. Ikzelf moet rijden
en daarbij op het andere verkeer
en alle lantaarnpalen letten, waar
de antenne immers tegenaan kan
botsen.
Als Jan 's avonds om tien uur stipt
uitgeslapen is en vertrekt, hebben
de twee mobiele teams strategische
posities ingenomen.
Anne Jifke Haarsma (verbonden aan
de universiteit van Leiden) leidt de
operatie en geeft telefonisch steeds
nieuwe instructies door. "Ga direct
naar punt twee, Jan vliegt nu naar
het zuiden, hij moet zo meteen bij
jullie in de buurt komen
Jan is een vleermuis, dat heeft u
inmiddels al wel begrepen. Een
meervleermuis om precies te zijn.
Dat is een minder algemene soort
waarvan een heel groot deel van de
wereldpopulatie in Nederland leeft.
Daarom staat het dier op de habi
tatrichtlijn en is een goede bescher
ming noodzakelijk. De laatste twee
jaren gaat het in Nederland minder
goed met deze soort, de aantallen
beginnen flink terug te lopen. In
België lijkt deze soort recentelijk
zelfs geheel verdwenen en ook in
Zeeuws-Vlaanderen lijkt het dier
wel op zijn retour. Binnen Zeeland
is de soort alleen van Zeeuws-
Vlaanderen bekend. Waarom dat
zo is, is nog niet helemaal duide
lijk. Misschien komt het omdat er
veel meer en ook grotere kreken
aanwezig zijn. Of omdat het water
er gemiddeld wat zoeter is dan
elders in de provincie.
ZeeuwsLandschap 11