Uit het landschap
Landschappelijk erfgoed
^Si^TENSCHAPÖS-
Aardenburg: p. 4
natuurgebied in een archeologisch monument
De Wallen van Aardenburg in West Zeeuws-Vlaanderen
zijn oud. De Romeinen maakten er een vesting van, de stad
speelde een rol tiidens de 80-iarige oorlog en in rustiger
tiiden werden de grachten gedempt. Tegenwoordig is het
restant van de Wallen in gebruik als stadspark en huist er de
boomkikker. De contouren van de oude vestingstad ziin nog
steeds zichtbaar. Daar komt Stichting het Zeeuwse Landschap
om de hoek kiiken. Er is een beheerplan in de maak om de
geschiedenis van Aardenburg inzichtelijk te maken.
Beheerplan Saeftinghe p.8
Onlangs is er een nieuw beheerplan voor Saeftinghe
vastgesteld. Daarin staat beschreven hoe dit unieke
schorrengebied in West Zeeuws-Vlaanderen is ontstaan, hoe
de natuur er zich ontwikkelt en welk beheer Stichting Het
Zeeuwse Landschap er de afgelopen jaren heeft gevoerd.
Wat groeit, bloeit en leeft er zoal in dit zilte schorgebied
met kreken en geulen.
Dick van der Zaag: p. 14
nieuwe voorzitter van het Landschap
Na het afscheid van Kees Kostense als voorzitter van
Stichting Het Zeeuwse Landschap nam op 15 oktober van
dit iaar Dick van der Zaag, burgervader van de gemeente
Goes, de fakkel over. Hoe ziet Van der Zaag de positie van
de Stichting in de Zeeuwse samenleving? Een gesprek met
een bestuurder die 'deelbelangen wil verbinden om lange
termiin doelen te halen.'
Onderzoek naar meervleermuizen p. 11
Hoe volgt een onderzoeker het dagelijkse doen en laten van
een vleermuis? Juist! Door op iacht te gaan. De onderzoeker
moet bii nacht en ontii uit ziin bed om deze nachtvlinders
te 'monitoren'. Dat gebeurt met technische snufjes en veel
inzet van bevlogen vrijwilligers. In dit nummer een verslag
van een ploeg onderzoekers op vleermuizeniacht.
Klimaatverandering in Zeeland p. 16
Al Gore heeft met ziin boek en de verfilming daarvan,
'An inconvenient truth', de wereld aan het denken gezet.
Maar, wat merken wii Zeeuwen van die 'climatewarming'?
En, wat ziin de gevolgen voor de Zeeuwse natuur? Pauline
van der Staaii zet op een rij wat Nederlandse onderzoekers
I hebben gevonden.
Koert over egels in winterslaap
P.
18
Zeeuwse Stikies
p.
20
Terra Maris
p.
22
Landschap in 't kort
p.
24
Agenda
p.
26
Cover: Saeftinghe bij laag water.
Door Marten Hemminga
V
r:~.
V j |i- In een vorig jaar gepubliceerd rapport van het Milieu
en Natuur Planbureau wordt verslag gedaan van de
opvattingen van de Nederlander over het landschap.
Het blijkt dat de Nederlander redelijk positief denkt
over het landschap: hij geeft het gemiddeld een 7,3 als
rapportcijfer. Deze ruime voldoende is toch wel opvallend. Het betekent
dat, ondanks alle aantastingen die het landschap heeft ondergaan, de
Nederlander van Cadzand tot Delfzijl en van den Helder tot Maastricht,
het landschap positief waardeert. We zijn collectief van mening dat het
Nederlandse landschap in al zijn verscheidenheid de moeite waard is.
In het onderzoek werd ook nagegaan welke kenmerken negatief of
positief bijdragen aan de kwaliteit van de omgeving. Horizonvervuiling,
verstedelijking en geluidsoverlast (in die volgorde), leveren zoals
te verwachten is, een negatieve bijdrage. De natuurlijkheid van het
landschap levert de belangrijkste positieve bijdrage. Direct daar op volgt
het historische karakter van het landschap als een zeer gewaardeerd
aspect. Voor de Nederlander is een natuurlijk landschap met een
historische uitstraling het meest aantrekkelijk.
Landschappen die het verleden nog zichtbaar in zich dragen, zijn
kwetsbaar voor veranderingen. Ingrepen of toevoegingen kunnen
gemakkelijk leiden tot het verlies van die waardevolle historische
elementen, zoals oude verkavelingspatronen, oude paden of historische
dorpsprofielen. Onder druk van de vooruitgang is veel dan ook
verdwenen, maar er is gelukkig toch ook nog veel over. Het afgelopen
jaar hebben de 12 provinciale Landschappen, Natuurmonumenten,
Staatsbosbeheer en de Federatie Particulier Grondbezit een catalogus
opgesteld van de cultuurhistorisch waardevolle landschappen die deze
organisaties beheren. Uit die lijst is door deskundigen een toplijst van
de 85 belangrijkste waardevolle gebieden opgesteld, toonbeelden van
karakteristieke stukjes Nederland die ten koste van alles beschermd
moeten worden, en die net zo goed tot ons nationaal cultureel erfgoed
behoren als de Nachtwacht en het Paleis op de Dam. In onze provincie
kwamen de Yerseke en Kapelse Moer, Het Verdronken Land van
Saeftinghe, het dijkenlandschap in de Zak van Zuid-Beveland, de Staats-
Spaanse linie in Zeeuws-Vlaanderen en de Kop van Schouwen op deze
toplijst terecht. Het is maar dat u het weet. Laten we trots en zuinig op
deze landschapsparels zijn!
Dr. M.A. Hemminga is directeur van Stichting Het Zeeuwse Landschap
ZeeuwsLandschap 3
v '3
