middeleeuwse versterking
versterkingen uit 1604
versterkingen uit 1620
de eerste stadsmuren en grachten
aangelegd 0111 de stad te kunnen
verdedigen tegen plunderaars. Deze
vesting werd 'op de groei' aange
legd, in de veronderstelling dat
de stad in omvang zou toenemen.
Dat bleek niet het geval, slechts
een klein deel is bebouwd geraakt,
met het begijnenhof met zijn Onze
Lieve Vrouwenkerk in het zuiden als
bekendste bebouwing. Vanaf de 14e
eeuw raakte Aardenburg in verval,
onder meer door hevige concurrentie
met Brugge en diverse plunderingen
en invallen vanuit Gent. De stad
liep geleidelijk leeg; van de 1200
huishoudens in de bloeitijd daalde
het aantal gezinnen tot 60 rond het
jaar 1500.
Liniediiken
Inmiddels kwamen de Nederlanden
door erfopvolging in handen van
Spanje. De steden verloren gelei
delijk hun onafhankelijkheid en
de vervolging van ketters (niet-
katholieken) werd steeds heviger. Er
ontstond voedselschaarste en onrust,
dat uitmondde in de Beeldenstorm
in 1566. het begin van de Opstand
tegen Spanje. Zeeuws-Vlaanderen
vormde de militaire zone tussen
het Spaanse Rijk en de noordelijke
opstandelingen onder leiding van
Willem van Oranje. Door beide
zijden werden grootschalige verde
digingslinies aangelegd, in de vorm
van vestingsteden en schansen,
die met elkaar verbonden waren
met liniedijken: de 'Staats-Spaanse
Linies'.
Wallen en schansen
Aardenburg maakte ook deel uit
van deze linies en was lange tijd
in handen van de Spanjaarden. Ze
versterkten een deel van de mid
deleeuwse wal, maar dat bleek
niet afdoende: in 1604 kwam
Aardenburg in handen van de
Republiek. De Staatsen pakten
de kwetsbare middeleeuwse veste
voortvarend aan en moderniseer
den de wallen door op verschillen
de plaatsen in het oosten en zuiden
de wallen uit te bouwen en grach
ten. ravelijnen (eilanden) en schan
sen als Grotendorst en Kijkuit aan
te leggen. Daarnaast werden op
enige afstand ten noorden en wes
ten van de stad nóg twee schansen
aangelegd: de Elderschans en
Olieschans, die de stad vanuit die
posities konden beschermen. De
Olieschans is recentelijk geheel
gerenoveerd.
Voor de Elderschans zijn inrich
tingsplannen in de maak, die de
geschiedenis van deze schans en
zijn latere ontwikkeling tot bui
tenplaats tot zijn recht zullen laten
komen.
Luchtfoto uit 2004
met de stadswallen
van Aardenburg
(provincie Zeeland)
De wallen van Aardenburg
huisvesten een grote
populatie boomkikkers.
ZeeuwsLandschap 5
