Terra Maris Nieuws
TERRA MARIS
Najaarskleuren en bessenstruiken in de landschapstuin
Noordzeekrab in aquarium
www.terramaris.nl
info@terramaris.nl
Duinvlietweg 6
4356 ND Oostkapelle
0118-582620
Openingstijden
Mei tot en met oktober:
dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur
November tot en met april:
woensdag tot en met zondag
Van 12.00 tot 17.00 uur (maandag
en dinsdag gesloten m.u.v. de
Nederlandse schoolvakanties)
Donateurs van Stichting Het
Zeeuwse Landschap kunnen
Terra Maris tegen gereduceerd
tarief bezoeken.
Herfstluchten leveren soms prachti
ge beelden op. Langs de taluds in de
landschapstuin genoot ik onlangs
van de fluweelboom met goudgeel
en wijnrood gekleurde bladeren
en rode pluimen. Het zonlicht van
de late namiddag maakte het gras
groener en de wolkenlucht leek wel
blauwer te worden. Een plaatje!
Deze fluweelboom of azijnboom
dankt haar naam aan zijn zachte
vruchtpluimen en bladeren (die
overigens giftig zijn), en aan de zure
smaak van de vruchten.
Wie in de herfst een wandeling in
de tuin maakt, wordt ook verrast
door de kleurenrijkdom van de bes
senstruiken. Zo zijn er de oranje
bessen van de duindoorn die in de
volksgeneeskunde als een oeroud
geneesmiddel tegen voorjaarsmoe
heid. gebrek aan eetlust en bloe
dend tandvlees te boek staan. Het
sap van deze bessen is rijk aan vita
mine C. Deze pioniersplant houdt
van een arme zandbodem en van
steile kiezelgronden. Daarom is de
struik ook geschikt om bodemerosie
te verhinderen. In het najaar doen
vinkjes zich tegoed aan de vruch
ten. De kramsvogel, die een heuse
liefhebber is, kan zelfs een beetje
dronken worden van de bessen die
gegist zijn en alcohol bevatten.
Ook de trossen kleine, bijna zwarte
bessen van de liguster zijn een lek
kernij voor vogels.
In de landschapstuin staat vlakbij
de liguster de kardinaalsmuts. De
zaden hiervan werden vroeger wel
gebruikt als middel tegen hoofdluis
en zijn giftig. Fraai zijn ook de (eet
bare) rode bessen van de meidoorn.
Decoratief doch weinig kleurrijk
zijn de vormen van de uitgebloeide
kaardenbol, het brandkruid en de
koningskaars.
Bessen dienen als bescherming voor
zaad. Vogels zorgen voor versprei
ding van de onverteerde zaden door
ze elders uit te poepen of te braken.
De landschapstuin heeft in elk jaar
getijde wel iets moois te bieden!
Madeleine van Dijke.
Correctie: Drs.P Leeft!
In het stukje "Vergeten
groenten in de boerderijtuin" in
het vorige nummer is tot onze
spijt ten onrechte vermeld dat
Drs. R niet meer leeft.
Het zal de vaste bezoekers van
Terra Maris niet ontgaan zijn: in het
grote aquarium huist een imposante
Noordzeekrab. Het dier zit er al jaren.
De krab trekt niet alleen de aandacht
door zijn omvang, maar ook door zijn
indrukwekkend scharen. Het is een
mannetje en deze krab is een aantal
jaren geleden door ondergetekende
gevangen langs één van de paalhoof
den bij Zoutelande. In plaats van kabel
jauw kwam na het moeizaam binnen
halen van de hengel deze beauty naar
boven. Velen zullen zeggen: "eet 'm lek
ker op!", maar mijn besluit stond vast.
Deze gaat mee voor het aquarium.
Na een overnachting in de badkamer
is de krab de volgende ochtend in het
aquarium van het museum onder
gebracht. In het begin vonden de
andere bewoners van het aquarium de
nieuwkomer nogal interessant, maar ze
hebben geleerd niet te spotten met deze
krachtpatser. De Noordzeekrab wordt
in Zeeland wel hoofdkrab genoemd,
en soms ook steenkrab, wrakkrab
of zeekrab. Maar Noordzeekrab is
de officiële naam. De wetenschap
pelijke naam is Cancer pagurus. De
geslachtsnaam "Cancer" betekent
letterlijk krab. maar doet ons misschien
denken aan de Engelse benaming voor
de ziekte kanker. Er is wel een verband.
De grondlegger van de geneeskunde,
Hippocrates, zag in tumoren een gelij
kenis met de veelpotige krab. Derhalve
vinden we de krab (doorboord met een
degen!terug in het logo van KWF
Kankerbestrijding.
De Noordzeekrab leeft van dierlijk
materiaal, zoals aas. schelpdieren,
wormen etc. Met z'n zware scharen is
het kraken van een mossel voor deze
krab een makkie en met z'n sterke lijf
kan deze krab zelfs stenen van enkele
kilo's verschuiven om een lekkernij buit
te maken. In een aquarium is dergelijk
gedrag wel eens een nadeel, maar tot
nu toe gedraagt onze museum-
krab zich voorbeeldig. Misschien ligt
dat wel aan zijn leeftijd, want hij is
de puberteit (die bij krabben rond een
jaar of vijf ligt) allang gepasseerd.
Noordzeekrabben kunnen wel 20jaar
oud worden. Volwassen krabben met
een rugschild van 30 centimeter breed
en een gewicht van meer dan 2,5 kilo
zijn geen uitzondering. Onze museum-
krab is wel redelijk groot maar kan
nog flink groeien. Normaal gesproken
hebben krabben van deze grootte om
het jaar een vrouwtje. Dat gunnen wij
onze krab ook. Mocht u een keer een
geschikte kandidate tegen het lijf lopen
(herkenbaar aan het brede afgeronde
staartstuk), dan houden wij ons warm
aanbevolen...
Erik Speksnijder
22 ZeeuwsLandschap