Ode aan Tholen en
Sint Philipsland
Sprekend over Tholen gaat het over het grondgebied van de hele gemeente, dus inclusief het
'eiland' Sint Philipsland. Omdat het makkelijker bereikbaar is vanuit Noord-Brabant, is Tholen voor
de meeste Zeeuwen een beetje een uithoek. Maar de natuur en de landschappen op de eilanden
zijn uitzonderlijk mooi en een tripje meer dan waard. En echt ver is het via de Oester- of Philipsdam
natuurlijk ook weer niet. Als opwarmertje voor zo'n bezoek leid ik u in het volgende alvast in
woord en beeld rond.
De vangpijp van de een
denkooi op Sint Philipsland
(C. Jacobusse).
Sint Philipsland en Anna
Jacobapolder
Hoewel Sint Philipsland makkelijk
over het hoofd wordt gezien, bezit
en beheert Het Zeeuwse Landschap
juist alleen hier enkele gebieden
binnen de gemeentegrenzen.
Bijvoorbeeld de Bruintjeskreek. Een
mooie naam ook, met een wat mis
tige samenhang met Bruinisse op
Duiveland aan de andere zijde van
het Zijpe. Deze ingedamde kreek
scheidt de polders van de voorma
lige eilanden Sint Philipsland en
Anna Jacobapolder.
Iets noordelijker is in de achttiende
eeuw vanuit Bruinisse geprobeerd
over het toen nog ondiepe en voor
heen zelfs doorwaadbare Zijpe met
strekdammen land te winnen. De
Rumoirtschorren (nu gelegen op de
noordpunt van Anna Jacobapolder)
wilde men aan Duiveland verbinden
om ze daarna in te polderen. Op
die uitgebreide schorren lagen drie
stellen. Dat waren kunstmatige
heuvels, zo u wilt vliedbergen, waar
de schapen die de schorren beweid
den een veilig heenkomen vonden
bij springvloed. Het bleek nuttig
niet alleen een stelle aan de leggen,
maar er tevens een kom in te maken
voor de opvang van zoet drinkwater
voor de schapen. Dit heette een hol-
lestelle.
Eén van de drie bewaard gebleven
stellen draagt de naam Bruinisser
Stelberg. Dit lijkt erop te duiden
dat deze hollestelle door men-
ZeeuwsLandschap 15
sen uit Bruinisse is aangelegd.
Een eeuw nadat de Duivelandse
pogingen tot inpoldering van de
Rumoirtschorren waren mislukt
slaagde men daar wel in vanuit Sint
Philipsland. De Bruinisser Stelberg
heeft men daarbij buitendijks laten
liggen tezamen met een restantstuk
van wat nu nog de Rumoirtschorren
heet. Deze hollestelle - nog steeds
buitendijks gelegen - vertegenwoor
digt een uniek stuk cultuurhistorie.
Als we naar het oosten rijden
komen we bij De Eendenkooi. Bij de
aanleg daarvan is destijds gebruik
gemaakt van de loop van een voor
malige kreek. Ook deze eendenkooi
is tamelijk uniek voor Zeeland en
heel fraai in zijn soort. Er is een
bescheiden bezoekerssteunpunt van
Het Zeeuwse Landschap. Rond de
kooi staat een groot aantal knot
wilgen die als een lint de overgang
naar de uitgestrekte landbouw
gronden markeert. Regelmatig
worden ze door vrijwilligers van de
Natuurvereniging Tholen onder
houden.
Nog verder naar het oosten, langs
het Schelde-Rijnkanaal, staan de
slikken van de Heen garant voor
een mooie wandeling door een
onverwacht ruig gebied.
Meer nog dan Tholen wordt Sint
Philipsland gekenmerkt door
een uitgestrekt agrarisch land
schap, met her en der bomenrijen
