Beheerplan Landlust
Deze winter wordt het nieuwe beheerplan voor Landlust afgerond. Landlust is een restant van een land
goed gelegen in de dorpskern van Heinkenszand. Het is een bijzonder gebied, omdat het een van de
weinige locaties op Zuid-Beveland is waar nog zeer oude bomen voorkomen.
Prent van het landhuis
Watervliet en hierboven het
tuinontwerp voor de uit
breiding van het toenmalige
landgoed Watervliet door
architect Daniël Marot. De
ronde vijver met zichtlijnen
zijn nog steeds in het bos
van Landlust aanwezig.
De ontstaans
geschiedenis
Wat nu Zuid-Beveland is, bestond
vroeger uit verschillende eilanden.
Heynekynszand was toen een
zandplaat gelegen in de zeearm
de Zwake. Eind 13e eeuw is deze
zandplaat ingedijkt door de heren
van Schengen. Dit wordt nu de
Ouwelandpolder genoemd. In 1370
werd dit eiland aan de oostzijde
uitgebreid door de drooglegging
van de Oosterlandpolder. In deze
polder werd in 1588 ten westen van
de Dorpsstraat de ridderhofstede
Watervliet gesticht.
Het landhuis Watervliet dat bij de
ridderhofstede hoorde, lag op een
eiland omringd door grachten. Het
landgoed Watervliet breidde zich
in de loop van dejaren steeds ver
der naar het zuiden uit, waardoor
de huidige locatie van Landlust
onderdeel uit ging maken van het
landgoed. In de achttiende eeuw
heeft de toenmalige eigenaar van
Watervliet, de beroemde Franse
architect Daniël Marot, opdracht
gegeven een nieuwe tuin voor
Watervliet te ontwerpen. Hoewel
enkele bomen verloren zijn gegaan
door ouderdom, zijn een paar rijen
oude eiken en beuken uit die tijd
nog steeds herkenbaar in het huidi
ge bos van Landlust. Ook de ronde
vijver staat aangegeven op het tuin
ontwerp en is hoogstwaarschijnlijk
in dezelfde periode aangelegd.
In 1773 was de oppervlakte van
Watervliet nog verder toegenomen
en behoorde naast het landhuis ook
een koetshuis, een hoveniershuis en
een boerderij tot het landgoed. In
1793 kwam Watervliet in handen
van twee Goese kooplieden die het
landhuis lieten afbreken. In datzelf-
dejaar werd langs de Dorpsstraat
de boerderij Landlust gebouwd.
Ten zuiden van de plaats waar het
landhuis Watervliet stond, werd
in het midden van de negentiende
eeuw door de familie van Citters
de villa Bloemenheuvel gebouwd.
Tot het eigendom van landgoed
Bloemenheuvel behoorde de
villa, het koetshuis, de boerderij
Landlust, het parkbos en de moes
tuin. Waarschijnlijk dateert het
parkbos met de padenstructuur in
landschapsstijl uit dezelfde tijd.
De boerderij Landlust werd
omstreeks 1856 gedeeltelijk
verbouwd tot het Huis Landlust
en ging fungeren als jachthuis
voor landgoed Bloemenheuvel.
De rest van de boerderij behield
zijn originele functie. In 1895
werd villa Bloemenheuvel afge
broken en in dejaren zeventig
van de vorige eeuw is een groot
deel van de grond van land
goed Bloemenheuvel benut voor
dorpsuitbreiding. Het huidige
Landlust vormt daarmee het laat
ste restant van het veel grotere
landgoed Bloemenheuvel en het
nog oudere landgoed Watervliet.
Ruim vijftig jaar geleden is
Landlust door schenking in
eigendom en beheer gekomen bij
Stichting Het Zeeuwse Landschap.
In 2005 is het, samen met de
naastgelegen boerderij, het huis
Landlust en het ornament bij de
vijver aangewezen als rijksmonu
ment vanwege zijn cultuurhistori
sche waarde.
Hoe ziet het er nu uit?
Het natuurgebied Landlust, met
een oppervlakte van ongeveer 3
