in Nederland zijn ze erg honkvast. Ze
keren elk jaar terug naar hun eigen
stekje, waardoor ze kwetsbaar zijn
voor aantasting van hun leefgebied.
Drieteenstrandlopers voeden zich
vooral met gemshoornwormen die in
de zandige bodem van de branding
zone leven.
De drieteenstrandloper doet het goed
op de zandplaten in de Waddenzee,
de Voordelta en de Deltawateren,
maar veel minder op de stranden. Het
is de vraag of de drieteenstrandloper
een algemeen voorkomende strand
vogel blijft. Drieteenstrandlopers
specialiseren zich als wadvogel of
strandvogel. Overstappen van de ene
levenswijze op de andere lijkt voor
hen niet mogelijk. Ze zijn redelijk
gevoelig voor verstoring. Verstoorde
vogels, bijvoorbeeld door loslopende
honden op honderd meter afstand,
zijn alerter en kunnen daardoor min
der tijd besteden aan fourageren, ter
wijl ze daarvoor wel alle beschikbare
tijd nodig hebben.
Uit onderzoek komt naar voren
dat de recreatieve druk op de
Nederlandse stranden de laatste
jaren is toegenomen, ook in de win
termaanden. Deze tendens zal zich
waarschijnlijk voortzetten. Daarnaast
vormen de regelmatig plaatsvindende
zandsuppleties een probleem voor
strandlopers. Het opgebrachte zand
bedelft de bodemorganismen, die
massaal sterven. Het duurt drie tot
zes jaar voordat de strandlopers er
weer kunnen fourageren. Maar sup
pleren is een gegeven op alle stranden
behalve de natuurstranden Dus, voor
het behoud van de drieteenstrand
loper als algemene strandvogel op
de Zeeuwse stranden zijn rustige
natuurstranden met hun brede bran
dingzone van toenemend belang.
Broedvogels op het strand
Primaire duinvorming op het strand
is een zeldzaam verschijnsel gewor
den, en grotendeels beperkt tot
natuurstranden. Door stuivend zand
in combinatie met vegetatieontwik
keling kan een zandhoopje, soms
uitgroeien tot een duintje dat steeds
hoger en breder wordt. In dezelfde
strandzone nestelen enkele bijzon
dere, thans zeldzame kustvogels. Het
gaat dan in eerste instantie om de
echte pioniersoorten, zoals dwerg
stern, bontbek- en strandplevier. Zij
nestelen in een schamel kuiltje tegen
of tussen kleine strandduintjes. Dat
deze soorten, evenals de algemener
voorkomende kluut, scholekster en
visdief, vanaf de jaren zeventig van
de vorige eeuw nauwelijks meer op
onze stranden broeden, komt voorna
melijk door de strandrecreatie.
Toch zijn deze soorten zo weer terug
te krijgen als strandbroedvogel.
De natuurstranden bieden de beste
kansen. Ze zijn daar ook nog elk
jaar vanaf het voorjaar tot half sep
tember aan te treffen. Op Breezand
beginnen bontbekplevieren zelfs nog
bijna jaarlijks met een legsel, dat
echter meestal na het begin van het
toeristenseizoen verloren gaat. De
oplossing is eenvoudig en bestaat eruit
een beperkt stuk hoog strand tijdens
de broedperiode af te sluiten met een
draad en er voorlichtingsbordjes bij te
plaatsen. In Engeland is deze simpele
aanpak al jaren een succes, en bestaat er
algemene instemming van strandbezoe-
kers voor. Zelfs op het drukke Belgische
strand van Knokke-Heist is al acht jaar
sprake van een succesvol strandreser-
vaat met kustbroedvogels.
Het Zeeuws Landschap heeft sinds
enkele jaren in de Verdronken Zwarte
Polder, bij Nieuwvliet. een hoekje strand
met lage duintjes tijdens de broedtijd
vrijgesteld. Tot nu toe heeft hier alleen
nog maar een scholekster gebroed. In
maart dit jaar is dit strandreservaatje
van circa één hectare iets vergroot, en in
mei heeft zich het eerste paartje dwerg
sterns gevestigd. Hopelijk is het het
begin van een succesverhaal.
Beschermende maatregelen
Gedeputeerde Staten van Zeeland erken
nen het belang van de natuurstranden
als broedgebied voor bijzondere kust
vogels. In de in 2009 door hen vast
gestelde beleidsnota voor het behoud
van bedreigde soorten in Zeeland
wordt onder andere aangegeven dat
op Breezand en het Verklikkerstrand
beschermende maatregelen getroffen
dienen te worden. Nu alleen nog de daad
bij het woord voegen.
Dr. G.J.C. Buth is stafmedewerker
grondzaken en projecten van Stichting
Het Zeeuwse Landschap
Door het complex
van strandhaken en
zandplaten voor het
Verklikkerstrand is de
brandingszone erg breed.
(P. Rouwendal)
Zeeuws Landschap