Uit het landschap
Moerasvogels in de lift p. 4
Zo er wat te klagen valt over de ontwikkeling van
de natuur in Zeeland, dan toch zeker niet over de
moerasvogels. Vooral de ontwikkelingen in het land
van Saeftinghe zijn een feestje waard.
Tradities goed voor natuur en landschap p. 8
Tradities zijn goed voor ons landschap en onze natuur,
zo betoogt ons nieuwe redactielid Rinus Antonisse.
Niettemin constateert hij ook met genoegen dat
sommige tradities in onbruik zijn geraakt.
Natuurbeheer boeit p. 11
Het beheer van de terreinen van het Zeeuwse
Landschap is een afwisselende en boeiende taak.
De hoofden van de regio's noord en zuid beschrijven
enkele situaties die het afgelopen voorjaar binnen
hun beheergebieden aan de orde waren.
Een nieuw leven voor Kruisdijkschans p. 13
Tussen Sluis en Aardenburg ligt het verlaten oude
militaire bolwerk Kruisdijkschans. Met een beetje
goeie wil wordt onze stichting er de nieuwe
eigenaar van. Als dat lukt kan een stuk cultuurhistorie
behouden blijven en de natuurwaarden ter plekke
worden versterkt.
Natuurstranden: parels langs de Zeeuwse kust p. 15
Zeeland heeft twee natuurstranden. Gert-Jan Buth
beschrijft wat eronder verstaan wordt, wat hun
grootste natuurwaarden zijn en hoe ze eenvoudig
te beschermen zijn.
Koert p. 18
Zzzzzzzzzzzzzmmmmmmm. Zweefvliegen.
Zeeuwse Stikjes p. 20
Aandacht voor heilzaam zout en mooie Zeeuwse
namen voor zoogdieren.
Terra Maris p. 22
Nieuws over activiteiten van het museum Terra Maris.
Landschap in 't kort p. 24
Met nieuws over het Kustlaboratorium,
inventarisatiewerk en decapoden.
Kruisdijkschans
Door Marten Hemminga
Voor een weekje vakantie was ik kortgeleden in
Noord-Engeland. Daar bezocht ik een deel van de
Muur van Hadrianus. Deze keizer van Rome liet, ter
bescherming van de noordgrens van zijn rijk. ter hoogte
van het huidige Newcastle van oost naar west een
verdedigingsmuur bouwen waarvan de restanten nog
kilometerslang over de golvende heuvels te volgen zijn.
En Engelsen zouden geen Engelsen zijn als ze niet zorgvuldig met deze
resten zouden omgaan. De Muur van Hadrianus staat nu op de Unesco-
werelderfgoedlijst. Er zijn allerlei informatievoorzieningen rondom
gebouwd, en wat mij opviel is dat zelfs vroeg in het seizoen heel veel
mensen wandelden over het lange afstandspad dat langs de muur loopt.
In de grensstreek van Vlaanderen en Zeeuws-Vlaanderen loopt van oost
naar west een gordel van historische resten, die heel wat minder bekend
is dan Hadrian's Wall', maar zeker zo interessant: de Staats-Spaanse
linie. In de Tachtigjarige oorlog (1568-1648) werd door de Noord-
Nederlandse Republiek en de Zuidelijke Nederlanden (dat onder Spaans
gezag stond) een langdurige strijd gevoerd. In die periode werden tal van
schansen, forten en stadsversterkingen in de toenmalige gevechtszone
aangelegd. Over een lengte van zo'n 60 km zijn op meer dan 150 locaties
meer of minder duidelijke sporen van deze linie aanwezig. Het meer
verspreide karakter van de linieresten maakt de linie als zodanig minder
zichtbaar dan de strakke lijn van de Muur van Hadrianus. Zichtbaar en
beleefbaar maken van de onderdelen van de linie is dan ook een eerste
vereiste om het geheel in zijn samenhang op waarde te kunnen schatten.
Zowel de Provincie Zeeland als de Vlaamse grensprovincies werken
hieraan.
Het Zeeuwse Landschap draagt daar ook aan bij door het beheer van
een flink aantal prachtige onderdelen van de linie, zoals de wallen
van Retranchement, Sluis en Aardenburg. Zeer recent konden we met
steun van de Provincie Zeeland ook de best bewaarde schans van West-
Zeeuws-Viaanderen verwerven: de Kruisdijkschans.
In dit tijdschriftnummer leest u er meer over op pagina 13 14.
We gaan het complex restaureren en toegankelijk maken, en helpen zo
mee aan behoud en beleving van erfgoed uit een cruciale periode van
onze geschiedenis.
Dr. M.A. Hemminga is directeur van Stichting Het Zeeuwse Landschap
Agenda
