Porseleinhoen.
(C. Jacobusse)
omdat er nauwelijks andere preda-
toren in de Nederlandse moerassen
voorkomen.
Vossenpredatie kan overigens ook
positief uitpakken voor sommige
moerasvogels. Een roemrucht voor
beeld is dat van de lepelaarkolonie in
het Naardermeer, die eindjaren '80
belaagd werd door vossen. In reactie
op een toename van de vos spatte de
kolonie uit elkaar, wat de beheerders
veel kopzorgen bezorgde. Voor niets,
zo bleek achteraf, want de verdreven
lepelaars deden op tal van plaatsen
pogingen tot nieuwe vestiging en
de uitbreiding die de soort daardoor
doormaakte was merkbaar tot ver in
onze buurlanden. Ook Zeeland telt
hierdoor meerdere florerende lepe
laarkolonies.
Klimaat- en weersinvloeden
Een andere verandering met grote
invloed op de fauna is het warmer
worden van het klimaat. De laat
ste jaren zijn tientallen dier- en
plantensoorten in Nederland
verschenen die hier voorheen niet
voorkwamen. Zonder uitzondering
soorten die afkomstig zijn uit het
zuiden. Anderzijds verdwijnen
soorten die hier aan de zuidgrens
van hun areaal zitten. Van beide
gevallen is er een aansprekend
voorbeeld moerasvogel. Verdwenen
is de velduil, die hier vroeger
vooral in de winter, maar ook als
broedvogel talrijk aanwezig was.
Hij is permanent naar het noorden
verhuisd. Daar staat de komst van
de kleine zilverreiger tegenover, die
vanuit het zuiden naar Nederland
is opgeschoven.
De zachtere winters zorgen er ook
voor dat minder dan vroeger fikse
wintersterfte optreedt. Veel moeras
vogels, zoals de ijsvogel, dodaars
en roerdomp werden in strenge
winters gedecimeerd. Overigens is
de zuidwestelijke delta voor deze
soorten vanouds van belang omdat
brak en zout water niet zo snel
bevriezen. Kreken en inlagen doen
dienst als vluchtgebied in winters
dat deze vogels elders niet kunnen
overleven.
Al met al is er een hele trits aan
factoren te noemen die de toename
van moerasvogels in de hand heeft
gewerkt. De substantiële uitbrei
ding van moerasgebieden in het
kader van de EHS lijkt daarvan een
dominante te zijn. Daarmee is de
internationaal belangrijke positie die
Nederland vanouds voor moerasvo
gels heeft, verder versterkt en uitge
bouwd. Terwijl kust- en duinvogels
en vogels van het cultuurlandschap
er steeds slechter voorstaan, floreren
de moerasvogels als nooit tevoren.
Ch. Jacobusse is hoofd ecologie van
Stichting Het Zeeuwse Landschap
Kleine zilverreiger.
(C. Jacobusse)
Zeeuws Landschap