'ïvSpF
-
Het boerenland is het boe
renland niet meer
Als het klopt dat de moerasvogels
floreren door succesvol natuurbeleid,
dan rijst de vraag waarom boeren
landvogels daar niet eveneens van
profiteren. De belangrijkste reden
is dat moerassen vrijwel zonder uit
zondering als natuurgebied beheerd
worden. Op het overgrote deel van
het boerenland heeft agrarische pro
ductie het primaat en moderne land
bouw laat zich steeds slechter ver
enigen met natuurwaarden. Door het
intensieve gebruik van akkers kun
nen deze nog nauwelijks broedvogels
herbergen. Was nog maar twintig
jaar geleden een zingende leeuwerik
boven de akkers een alledaags beeld,
tegenwoordig is het een zeldzaam
heid. Van de patrijzenstand van 100
jaar geleden resteert minder dan één
procent. Weidevogels hebben vooral
last van sterke ontwatering, steeds
vroegere maaidata en hoge dichthe
den van weidend vee dat de nesten
vertrapt. Voor de erfvogels zijn de
oorzaken divers, maar het hoeft geen
betoog dat in hermetisch afgesloten
stallen geen plaats is voor boeren
zwaluw of kerkuil en dat een grauwe
vliegenvanger of witte kwikstaart
niks te zoeken heeft rond zorgvuldig
insectenvrij gehouden stallen.
Wat er nog rest van boerenlandna-
tuur vinden we steeds meer in strikt
beheerde reservaten. Zo broedt meer
dan 90% van de Zeeuwse grutto's in
officiële natuurgebieden. In gebieden
als de Sint Laurense Weihoek en de
Yerseke Moer broeden leeuweriken
nog in ouderwetse dichtheden. Maar
ook natuurgebieden bieden niet altijd
soelaas voor de boerenlandvogels.
De steenuil bijvoorbeeld is aangewe
zen op rommelige boerenerven met
de nodige overhoekjes. Verder is de
steenuil, net als bijvoorbeeld de witte
kwikstaart en de boerenzwaluw sterk
afhankelijk van de aanwezigheid
van vee, omdat dat de nodige insec
ten aanlokt. De aanwezigheid van
broedende boerenlandvogels is voor een
flink deel verbonden met de ouderwetse
agrarische cultuur en met het verdwijnen
daarvan zet ook de achteruitgang van
boerenlandvogels zich voort.
In het volgende nummer: vogels van
duin en kust geven een wisselend beeld.
C. Jacobusse is hoofd ecologie van
Stichting Het Zeeuwse Landschap
De grutto vinden we
in Zeeland nog bijna uitslui
tend in natuurgebieden.
(C. Jacobusse)
De zomertortel is
een boerenerfvogel die
(inderdaad) alleen in de
zomer hier verblijft.
(C. Jacobusse)
Zeeuws Landschap