Historie Aardenburg blootgelegd Al 10.000 jaar geleden bewoond, is Aardenburg historisch gezien toch vooral bekend om sporen van een ommuurde Romeinse vesting uit de 3e eeuw na Chr. In de middeleeuwen werden hier de eerste stadswallen aangelegd en in de tachtigjarige oorlog vond een volgende fase van verdedi gingswerken plaats. Vorig jaar vond op de voormalige wallen archeologisch onderzoek plaats en dat leverde bijzondere informatie op. Rand van het land, rand van het zand De ligging van de twee plangebieden binnen de Wallen van Aardenburg waarop in 2009 het proef- sleuvenonderzoek is uitge voerd. In Plangebied Noord was nog een restant van de voormalige ravelijngracht, in de vorm van een kavelsloot, aanwezig, (luchtfoto van Bing Maps, aanduidingen plangebieden SOB Research bv) Het feit dat Aardenburg al in de prehistorie bewoond werd, en dat het zo n geschikte locatie voor de Romeinen vormde om hier een cas- tellum, een ommuurde vesting, te bouwen, heeft alles te maken met de bodemkundige historie ter plaatse. De aan de oppervlakte liggende grond in Zeeland wordt, met uit zondering van de duinen, nagenoeg overal gevormd door sediment dat is afgezet onder invloed van de zee. Alleen in Zeeuws-Vlaanderen ligt plaatselijk langs de landgrens een smalle strook iets hoger gelegen dekzandgrond, aansluitend aan het dekzandlandschap van België. Dit dekzand is afgezet onder invloed van de wind, tijdens de eindfase van de laatste ijstijd, ruim 10.000 jaar gele den (het Pleistoceen). Vermoedelijk is het dekzand met noordwestelijke winden vanuit het destijds drooglig- gende Noordzeebekken aangevoerd. Aardenburg ligt grotendeels op dek zand, of op dekzand met daarop een dunne laag veen en/of klei. In de Romeinse tijd liep een smalle uitloper van de toenma lige Scheldemonding tot aan Aardenburg. Kortom, een veilig, hoger liggend landschap aan de rand van een visrijk getijdengebied met droogvallende gronden, plus een open verbinding naar zee, vormden een ideale locatie voor een castellum. Aardenburg kende perioden van bloei en verval, zoals in een eerder artikel in dit tijdschrift (nr. 4, 2008) werd beschreven. Het archeologisch onderzoek dat in 2009 is uitgevoerd betrof vooral de laatst aangelegde wallen, grachten en schansen, tij dens de Staats-Spaanse periode in de 17e eeuw. Legenda o Plangebied Proefsleuf Eigendom HZL Proefsleuven De aanleiding voor het archeolo gische onderzoek, uitgevoerd door SOB Research, vormde de vergun ningprocedure voor een natuur- en landschapsherstelplan dat Het Zeeuwse Landschap in twee deelge bieden van de grotendeels geslechte Wallen van Aardenburg gaat uitvoeren, c.q. inmiddels al deels uitgevoerd heeft. Dit plan houdt in dat ter plaatse de gedempte en/ of verlande ravelijngracht uit begin 17e eeuw hersteld wordt. Naast een cultuurhistorisch herstel van de oude situatie, wordt zo tevens een kansrijk biotoop voor boomkikkers gecreëerd. In dit verband worden plaatselijk ook in beperkte mate bomen en struiken geplant. De plangebieden betreffen ten eerste de omgeving van de Noordstraat (plangebied Noord), en ten tweede de omgeving van Smedekensbrugge (plangebied Oost), zoals aangegeven op de plat tegrond. In plangebied Oost wordt tevens een nieuwe wandelroute aangelegd. In tegenstelling tot nagenoeg de rest van Zeeland is bij Aardenburg de invloed van de zee beperkt geble ven. Hierdoor is de oorspronkelijke bodemopbouw vanaf de Romeinse tijd nog grotendeels intact. Vanaf het dekzand tot aan het huidige maaiveldniveau vormen de bewo- ningsresten in de opeenvolgende bodemlagen de puzzelstukjes van een nog maar deels begrepen, 'his torisch boekwerk'. Na eerder arche- Zeeuws Landschap

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Landschap | 2010 | | pagina 4